Một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, đặc biệt là chế độ ăn quá ít calo trong thời gian dài, sẽ làm giảm quá trình trao đổi chất của cơ thể do các cơ chế sinh học sau:

1. Giảm tốc độ chuyển hóa cơ bản (BMR - Basal Metabolic Rate)

• Khi cơ thể nhận quá ít năng lượng, nó sẽ chuyển sang chế độ tiết kiệm năng lượng, làm giảm tốc độ chuyển hóa cơ bản để bảo tồn năng lượng.
• Cơ thể tiết kiệm calo bằng cách làm chậm các chức năng không cần thiết như sản xuất nhiệt, tăng trưởng tế bào, và sửa chữa mô.

2. Mất khối cơ (muscle loss)

• Khi thiếu năng lượng từ thực phẩm, cơ thể có thể phá vỡ cơ bắp để tạo năng lượng.
• Cơ bắp là mô có tốc độ trao đổi chất cao, nên khi khối lượng cơ giảm, tốc độ đốt cháy calo của cơ thể cũng giảm theo.

3. Ảnh hưởng đến hormone kiểm soát trao đổi chất

• Giảm leptin: Hormone leptin giúp điều chỉnh cảm giác no và quá trình trao đổi chất. Khi lượng calo nạp vào giảm, leptin cũng giảm, làm cơ thể cảm thấy đói và giảm đốt năng lượng.
• Tăng ghrelin: Hormone ghrelin kích thích cảm giác đói, khiến bạn dễ bị ăn quá mức khi kết thúc chế độ ăn kiêng.
• Giảm T3 (triiodothyronine) và T4 (thyroxine): Đây là các hormone tuyến giáp quan trọng giúp kiểm soát tốc độ trao đổi chất. Chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt có thể làm giảm sản xuất các hormone này, khiến trao đổi chất chậm lại.

4. Cơ chế sinh tồn của cơ thể

• Cơ thể nhận diện việc giảm calo đột ngột là một dấu hiệu của tình trạng thiếu lương thực.
• Để thích nghi, nó kích hoạt cơ chế sinh tồn, giảm năng lượng tiêu hao để duy trì sự sống, làm quá trình trao đổi chất chậm lại.

5. Hiệu ứng “Yo-Yo” và tăng cân trở lại

• Khi quá trình trao đổi chất giảm, cơ thể cần ít calo hơn để duy trì hoạt động.
• Nếu một người quay lại ăn uống bình thường sau chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, lượng calo dư thừa dễ bị tích trữ dưới dạng mỡ thừa, dẫn đến tăng cân trở lại.

Kết luận

Chế độ ăn kiêng quá nghiêm ngặt có thể gây tác động tiêu cực đến quá trình trao đổi chất, khiến cơ thể đốt cháy ít năng lượng hơn, dễ mất cơ và dẫn đến tăng cân trở lại sau khi kết thúc chế độ ăn. Vì vậy, một chế độ ăn lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng và kết hợp với tập thể dục là cách tốt nhất để giảm cân mà không làm chậm trao đổi chất. 

 Xin câu trả lời hay nhất ạ