`\text{NeverLand}`

`***` Đề bài: Viết bài văn nghị luận văn học về bài thơ "Không có gì tự đến đâu con" của Nguyễn Đăng Tấn, in trong tập "Lời ru Vầng trăng", xuất bản năm `2000`

      Nguyễn Đăng Tấn là một nhà thơ nổi tiếng trong nền thơ ca đương đại Việt Nam. Thơ ông thiên về cuộc sống đời thường, giản dị mà vẫn chứa đựng những cảm xúc riêng của mình về những chủ đề khác nhau. Bài thơ "Không có gì tự đến đâu con" là một tác phẩm tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Đăng Tấn. Áng thơ đã gây ấn tượng sâu sắc tới người đọc bởi những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật.

      Đề tài tình phụ tử là đề tài quen thuộc trong thơ ca. Nổi bật thì ta có thể kể đến "Nói với con" của Y Phương, "Thơ viết về cha" của nhà thơ quá cố Đoàn Vị Thượng,... Nhưng nổi bật nhất trong số đó thì ta phải đến bài thơ "Không có gì tự đến đâu con".  Tác phẩm được in trong tập "Lời ru Vầng trăng" và xuất bản vào năm `2000`. Thi phẩm được tác giả viết tặng con là Nguyễn Đăng Tiến khi Tiến còn đang học lớp Ba. Chính vì vậy, bài thơ có thể là lời tâm tình, nhắn nhủ của người cha dạy con phải biết tự nỗ lực vươn lên, dũng cảm đối diện với khó khăn và thử thách để đạt được thành công. 

      Mở đầu bài thơ, khổ thơ đầu đã khái quá quy luật của tự nhiên, khẳng định mọi việc trong cuộc sống đều có nhân quả, lí do riêng của nó.

(Chép thơ)

Câu thơ đầu là lời khẳng định của người cha: Không có thành quả nào tự đến, mọi sự thành công đều à kết quả của sự cố gắng, nỗ lực không ngừng nghỉ. Những câu thơ tiếp theo, nhà thơ đã sử dụng những hình ảnh quả ngọt, hoa thơm, mùa bội thu để nói về sự thành công: Quả muốn ngọt thì cây phải tích đủ nhựa, hoa phải qua nắng lửa mới có được hương thơm, để có mùa màng bội thu, con người phải trả qua vất vả, "một nắng hai sương". Bằng cách nói giàu hình ảnh; lối diễn đạt điệp cấu trúc câu; mỗi câu thơ gồm hai vế có quan hệ kết quả `-` nguyên nhân; nhà thơ đã khẳng định quy luật tất yếu của cuộc sống: Thành công không phải là điều tự nhiên mà là kết quả sự nỗ lực, cố gắng hết mình của con người.

      Ở khổ thơ thứ hai đã tiếp tục khẳng định quy luật cuộc sống đã được nêu ra ở trên: Mọi việc không phải tự nhiên mà có.

(Chép thơ)

Hai câu thơ đầu đã nhấn mạnh rằng: Không có con đường thành công nào có thể đến một cách dễ dàng, nhanh chóng, trong chốc lát mà con người cần phải bỏ ra công sức, ý chí, nghị lực. Nói một cách khác, mọi thành quả, mục tiêu đều cần có cả sự khéo léo, lòng quyết tâm trước mọi khó khăn, vất vả. Câu thơ: "Như con chim suốt ngày chọn hạt", phép so sánh đã làm rõ hơn ý của hai câu thơ trên: "con chim" `-` một sinh vật nhỏ bé cũng cần mẫn, tìm kiếm thức ăn để tồn tại. Chính vì vậy, mỗi chúng ta cần phải kiên trì, bền bỉ, rèn luyện và nỗ lực để vượt qua giông ba, bão tố trước mắt. Cuối cùng, nhà thơ gửi gắm cho người đọc triết lí sâu sắc: thế giới vừa là cơ hội, tạo điều kiện để cho con người phát triển nhưng cũng chính là những khó khăn, thử thách. Để vượt qua chúng, tac cần phải giữ vững ý chí, nghị lực. 

      Tiếp tục bước chân của người nghệ sĩ, khổ thơ thứ ba đã thể hiện tâm tình, nỗi lòng của cha mẹ với con cái. 

(Chép thơ)

Từ xưa đến nay, trong quá trình nuôi dạy con cái, cha mẹ có những lúc không kiềm chế được những cảm xúc đặc biệt "khi con hư và có lỗi". Có những lúc "nặng nhẹ", mắng mỏ, quát nạt, thâm chí là nghiêm khắc bằng "roi vọt" nhưng trong sâu thẳm tấm lòng cha mẹ vẫn luôn dành cho con những tình cảm chân thành, yêu thương nhất. Bởi đôi khi nặng nhẹ trong cách thể hiện tình cảm cũng chỉ muốn giúp con nhận ra và sửa những lỗi lầm. Và điều đó đã được thể hiện qua ba câu thơ đầu của khổ thơ. Câu thơ: "Thương yêu con đâu đồng nghĩa với nuông chiều!" khẳng định quan niệm đúng đắn về tình yêu thương con: Yêu thương con cái không đồng nghĩa với việc nuông chiều mọi sở thích của con, tình yêu thương đích thực thể hiện ở việc dạy con biết phân biệt đúng sai, biết chịu trách nhiệm với những hành vi của mình. Như vậy, khổ thơ không chỉ giúp ta hiểu hơn về tình cảm gia đình mà còn nhắc nhở chúng ta luôn trân trọng, biết ơn công lao sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. 

      Nối tiếp đó là lời nhắn nhủ của người cha với con ở khổ thơ thứ tư: hãy giữ vững tinh thần, ý chí để vượt qua những chông gai trên đường đời.

(Chép thơ)

Câu thơ "Đường con đi dài rộng biết bao nhiêu" gợi cho người đọc một hành trình dài của con đường đi tới thành công mà mỗi người phải trải qua. Con đường đó có những ngã rẽ, những khó khăn, thử thách và cả những cơ hội dành cho ta. Nổi bật nhất phải kể đến là hình ảnh nụ xanh đâm trồi, cây vươn thẳng tượng trưng cho sự trưởng thành và phát triển của con người. Phép ẩn dụ đó đã phần nào khẳng định tâm tư của người cha: Trên con đường đời của con dẫu có chông gai, thử thách nhưng con luôn phải giữ vững, ý chí, nghị lực, niềm tin và mục tiêu của mình. Đó là điều kiện để con vượt qua khó khăn và trở nên mạnh mẽ. 

      Chuẩn bị khép lại bài thơ, câu thơ cuối cùng `-` một câu thơ đặc biệt, giống như một lời khẳng định quyết tâm của cha rằng: Con người phải tự mình vượt qua những giông ba, bão tố trong cuộc sống. Không có ai có thể gánh vác ta mà điều do sự cố gắng, nỗ lực không ngừng nghỉ của mình. Điều này cần phải "đinh ninh" vào trong trái tim mỗi người, không bao giờ quên.

      Bằng thể thơ tự do (kết hợp linh hoạt giữa các câu thơ bảy chữ và tám chữ) phù hợp trong việc diễn tả cảm xúc, tâm tư của người cha dành cho con; ngôn ngữ giản dị mà giàu hình ảnh và cảm xúc; sử dụng nhiều hình ảnh "đắt giá"; giọng điệu thơ tha thiết trong việc khẳng định lời khuyên bảo của người cha; sử dụng nhiều biện pháp tu từ đặc sắc (so sánh, ẩn dụ, điệp cấu trúc, nhân hóa,...); bài thơ là lời nhắn nhủ của người cha dành cho con: Mọi sự thành công trong cuộc sóng không phải tự nhiên mà có. Nó đều là kết quả của quá trình cố gắng, nỗ lực, kiên trí. Từ đó cha muốn nhắc nhở con cần phải vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống để đạt được thành công như mong đợi. 

      Bài thơ "Không có gì tự đến đâu con" của Nguyễn Đăng Tấn không chỉ ca ngợi tình cảm sâu sắc cho cha mẹ dành cho con cái mà còn nhắc nhở người đọc về việc cố gắng, nỗ lực vượt qua giông ba, bão tố trong cuộc sống để có thể gạt hái được nhiều thành quả trong cuộc sống. Như nhà tiểu thuyết gia người pháp Jules Verne từng nói: "Người năng động sẽ thành công, còn người lười biếng sống vô vị và không tránh khỏi sẽ lụi tàn."