Truyện ngắn Tình Cha

Câu hỏi :

1. Nêu chi tiết tiêu biểu

2. Chỉ ra và phân tích nét đặc sắc về nghệ thuật trong văn bản

3. Giá trị nội dung của truyện

1. Nêu Chi Tiết Tiêu Biểu

- Hình ảnh “Mắt sáng ngời, cha tôi ôm thằng cu Tuấn, thằng cu Bi, một đứa cháu nội, một đứa cháu ngoại vào lòng, vừa hôn, vừa nựng chúng trong niềm hạnh phúc khôn tả” -> Gợi lên sự chan chứa tình cảm, niềm tự hào của cha dành cho con cháu.

“Nước mắt tôi lưng tròng” ->cho thấy sự xúc động, lòng biết ơn, và tình cảm sâu đậm của người con đối với công lao hi sinh của cha.

- Cha sinh ra ở vùng quê hẻo lánh, nghèo khó nhưng vẫn chịu khó học hành, đạt thành tích cao, thi học sinh giỏi ở huyện, ở tỉnh. Nhờ học hành mà cha được vào đại học và có cơ hội làm việc ở nhà máy lớn.

- Cha nhập ngũ, ra chiến trường, bị thương nặng (vết thương cột sống, dẫn đến bán thân bất toại). Hậu quả của chiến tranh khiến cha phải vật lộn, nhưng nhờ sự chăm sóc của mẹ và nghị lực kiên cường, cha dần hồi phục.

- Cha không ngần ngại thế chấp sổ đỏ để lấy tiền cho con học đại học. Cha dấn thân lên Hà Nội trông coi nhà, dù tuổi tác và tình trạng sức khỏe không còn dồi dào.

Lời giục “Con lấy chồng đi để cha nhìn thấy cháu ngoại trước khi nhắm mắt!” -> thể hiện mong ước của cha về sự trưởng thành của thế hệ sau.

2. Chỉ Ra Và Phân Tích Nét Đặc Sắc Về Nghệ Thuật Trong Văn Bản

- Lối kể chuyện tự sự giản dị, mạch lạc: Tác giả sử dụng ngôn từ giản dị nhưng sâu sắc, cho người đọc cảm nhận được từng bước chuyển biến của cuộc đời người cha. Sự miêu tả chi tiết về các cảnh vật, hành động (ổm cháu, bước chân quanh quẩn, cảnh chăm lo từng việc nhỏ trong gia đình) góp phần tạo nên hình ảnh sống động, gần gũi.

- Sự kết hợp giữa hồi ký và tự sự: Cách kể chuyện xen giữa quá khứ (hồi học sinh giỏi, trải qua chiến tranh, những khó khăn của quá khứ) và hiện tại (cuộc sống ở Hà Nội, những niềm vui giản dị của gia đình) tạo nên dòng thời gian liền mạch, nhấn mạnh quá trình đấu tranh và vươn lên của người cha.

- Nghệ thuật đối chiếu và tương phản:

+ Hình ảnh người cha chịu đựng bao đau thương, bệnh tật, gian khổ được đối chiếu với những khoảnh khắc hạnh phúc khi ông ôm cháu, cười vui vẻ. Sự đối lập này làm nổi bật sức mạnh nội tâm của người cha – dù trải qua nhiều đau thương nhưng vẫn luôn giữ được niềm vui, niềm tự hào và sự lạc quan.

+ Những khó khăn, chiến tranh, nghèo đói của quá khứ được đặt bên cạnh hình ảnh gia đình ổn định, cuộc sống dần dần thay đổi theo thời gian. Hình ảnh người cha “nghiêng chiếc gậy trúc” bên những đứa cháu, trong không khí sum vầy của gia đình thể hiện niềm hy vọng về tương lai và sự chuyển mình của cuộc sống.

- Nghệ thuật sử dụng hình ảnh và ẩn dụ: Chiếc gậy trúc là biểu tượng của nghị lực, của sức sống bền bỉ dù gặp bao khó khăn. Dù không được nói trực tiếp trong đoạn trích, nhưng thông qua các hành động nhỏ, người cha cho thấy rằng mỗi nỗ lực, dù nhỏ bé như “giọt nước”, lại góp phần xây dựng nên bức tranh tổng thể của cuộc đời – một thông điệp ẩn dụ mạnh mẽ về sự cần thiết của cố gắng không ngừng.

3. Giá Trị Nội Dung Của Truyện

- Hình ảnh người cha kiên cường, luôn hy sinh vì gia đình là minh chứng sống động cho tình yêu thương vô bờ bến. Tình cảm của cha được thể hiện qua từng hành động nhỏ – từ việc chăm lo nuôi dưỡng cho đến việc hỗ trợ tài chính cho con học hành. Người con, qua những lời tự sự, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với cha, nhận thức được công lao, sự hy sinh thầm lặng của người cha qua từng giai đoạn đời.

- Dù trải qua chiến tranh, bệnh tật, tai nạn và những biến cố khó khăn, người cha không bao giờ bỏ cuộc mà luôn vươn lên, phấn đấu cho tương lai của gia đình. Quá trình hồi phục sau chấn thương, việc tự lo liệu công việc, tự đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã là minh chứng cho nghị lực sống mãnh liệt.

=> Truyện gửi gắm thông điệp rằng, dù cuộc đời có khó khăn, bi kịch hay thử thách, chỉ cần giữ vững ý chí, lòng kiên trì và tinh thần tự lập, con người sẽ vượt qua được mọi nghịch cảnh.