Giai đoạn thế kỷ XVII:

• Quá trình khai phá đất đai:

  • Vùng đất Bà Rịa - Vũng Tàu ban đầu thuộc vùng đất Nam Bộ hoang sơ, nơi sinh sống của các cộng đồng người bản địa, chủ yếu là người Chơ Ro, Mạ, và Stiêng.
  • Từ thế kỷ XVII, người Việt bắt đầu di cư vào vùng đất này trong các cuộc khai hoang, mở rộng lãnh thổ từ Đàng Ngoài và Đàng Trong, đặc biệt dưới thời các chúa Nguyễn.

• Thành lập các làng xã:

  • Người Việt dần định cư, lập các làng xã, phát triển sản xuất nông nghiệp và khai thác thủy sản.
  • Khu vực Bà Rịa trở thành một trong những trung tâm phát triển nông nghiệp và đánh bắt cá.

2. Thế kỷ XVIII:

• Thời kỳ phát triển kinh tế và xã hội:

  • Dưới thời các chúa Nguyễn, vùng Bà Rịa đóng vai trò là cửa ngõ quan trọng ra biển Đông, hỗ trợ giao thương với các nước trong khu vực.
  • Kinh tế của vùng tập trung vào sản xuất lúa, khai thác muối và đánh bắt thủy sản.

• Các cuộc chiến tranh:

  • Trong giai đoạn nội chiến Tây Sơn – Nguyễn Ánh (cuối thế kỷ XVIII), khu vực này là một trong những căn cứ chiến lược quan trọng của Nguyễn Ánh.

3. Nửa đầu thế kỷ XIX:

• Dưới thời nhà Nguyễn:

  • Sau khi Gia Long thống nhất đất nước (1802), vùng Bà Rịa được xác lập hành chính chính thức.
  • Năm 1820, vua Gia Long đổi tên vùng này thành tỉnh Biên Hòa, trong đó Bà Rịa là một phần quan trọng thuộc huyện Phước Long.
  • Khu vực Bà Rịa tiếp tục phát triển mạnh mẽ về nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất lúa gạo, muối và khai thác lâm sản.

• Vai trò giao thương:

  • Khu vực cảng Vũng Tàu bắt đầu phát triển, trở thành một điểm dừng chân quan trọng cho các tàu thuyền trong nước và quốc tế.

4. Đặc điểm văn hóa và dân cư:

• Sự giao thoa văn hóa giữa các cộng đồng dân tộc như người Việt, Chơ Ro, Hoa, và Khmer hình thành nên một nền văn hóa phong phú.
• Các phong tục tập quán của người Việt gắn với nghề nông và đánh cá được bảo tồn và phát triển.
• Tóm tắt:
  • Thế kỷ XVII: Bắt đầu khai phá, người Việt di cư và định cư.
  • Thế kỷ XVIII: Phát triển kinh tế, đặc biệt nông nghiệp và thủy sản; đóng vai trò quan trọng trong các cuộc chiến tranh.
  • Nửa đầu thế kỷ XIX: Xác lập hành chính dưới triều Nguyễn, phát triển kinh tế nông nghiệp và giao thương quốc tế.