1. Nguyên nhân khách quan

• Kẻ thù đều là các thế lực xâm lược mạnh, có quân đội đông, vũ khí hiện đại, kinh nghiệm chiến tranh lớn.

• Ta thường phải đối đầu với địch trong điều kiện chênh lệch lớn về tiềm lực kinh tế, quân sự.

• Hoàn cảnh lịch sử bất lợi, đất nước nhiều lúc bị chia rẽ, suy yếu, chưa có điều kiện tập hợp sức mạnh lâu dài.

2. Nguyên nhân chủ quan

• Sự lãnh đạo chưa đủ mạnh, thiếu một đường lối kháng chiến đúng đắn, thống nhất và lâu dài.

• Chưa phát huy được sức mạnh toàn dân, khối đoàn kết dân tộc chưa thật chặt chẽ.

• Tổ chức quân đội còn non yếu, chiến lược, chiến thuật chưa phù hợp.

• Một số triều đình, lãnh đạo thiếu quyết tâm, bảo thủ hoặc đầu hàng, làm suy giảm ý chí kháng chiến.

Kết luận

Các cuộc kháng chiến chống quân Triệu, quân Minh và thực dân Pháp tuy thất bại nhưng đã để lại bài học lịch sử sâu sắc về vai trò của lãnh đạo đúng đắn, đoàn kết toàn dân và đường lối kháng chiến phù hợp, làm cơ sở cho những thắng lợi sau này của dân tộc.