Đáp án+Giải thích các bước giải:

Câu 1: Chỉ ra dấu hiệu nhận biết thể thơ trong văn bản trên. Phân tích: Bài thơ có số tiếng trong mỗi dòng không cố định, xen kẽ dòng 6 tiếng, 7 tiếng, 8 tiếng, 9 tiếng... (Ví dụ: "Bố đường 9 cô làm cây xấu hổ" - 9 tiếng; "Chiến sĩ đi qua ai cũng mỉm cười" - 8 tiếng). Bài thơ không bị ràng buộc chặt chẽ về vần và nhịp điệu. Hình thức trình bày như một đoạn văn xuôi ngắt dòng theo ý thơ. Trả lời: Dấu hiệu nhận biết thể thơ là: Thơ tự do. Giải thích: Thể thơ tự do không bị gò bó về số lượng tiếng trong một dòng, không tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc gieo vần, nhịp điệu, và có hình thức trình bày phóng khoáng, gần với lời nói tự nhiên.

Câu 2: Xác định sự kiện chính được kể trong bài thơ, nếu tác dụng của sự kiện đó trong bài thơ. Phân tích: Sự kiện chính: Kể về sự xuất hiện và hành động của một chiến sĩ ("chiến sĩ đi qua", "Anh lính trẻ") và phản ứng của cây xấu hổ ("xấu hổ"). Tác dụng: Sự kiện này là cái cớ, là chất xúc tác để bộc lộ cảm xúc, suy tư của nhân vật trữ tình, đồng thời thể hiện mối quan hệ giữa thiên nhiên (cây xấu hổ) và con người (người chiến sĩ) trong bối cảnh chiến tranh. Trả lời: Sự kiện chính: Việc người chiến sĩ đi qua hoặc quay lại tìm cây xấu hổ và hành động cây xấu hổ khép mình lại (co rúm) khi người chiến sĩ đi qua hoặc chạm vào. Tác dụng: Là trung tâm cảm hứng để tác giả bộc lộ những cảm xúc, suy tư tinh tế về sự ngại ngùng, khiêm nhường nhưng cũng đầy trong sáng, đẹp đẽ của tuổi trẻ, đặc biệt là hình ảnh người lính trong chiến tranh. Thể hiện sự giao cảm, thấu hiểu giữa con người (người lính) và thiên nhiên (cây xấu hổ) – một nét lãng mạn, nhân văn giữa hiện thực khốc liệt. Tạo nên nét duyên dáng, đáng yêu cho bài thơ, giúp người đọc thấy được những phút giây bình yên, thơ mộng trong tâm hồn người lính.

Câu 3: Nhận xét cách sử dụng từ in đậm trong câu sau: Cây đã hề những mắt tròn chúm chím, Đang thập thò nghịch ngợm nhìn theo. Phân tích: Từ in đậm là "hề" (đã hề những mắt tròn chúm chím). Từ "hề" ở đây là một từ ngữ cũ hoặc từ địa phương, thường được dùng để chỉ "đã có, đã sẵn có" hoặc mang sắc thái "vốn dĩ". Cách dùng này kết hợp với phép nhân hóa "mắt tròn chúm chím" và "thập thò nghịch ngợm nhìn theo" đã gán cho cây xấu hổ những đặc điểm của một cô gái nhỏ, duyên dáng, tò mò. Trả lời: Cách sử dụng từ: Tác giả đã sử dụng từ "hề" theo nghĩa "có, sẵn có" (từ cũ hoặc địa phương) và kết hợp với phép nhân hóa. Nhận xét/Tác dụng: Tạo nên một hình ảnh đáng yêu, đầy sức sống cho cây xấu hổ, biến cây thành một "người bạn" có tâm hồn. Gợi cảm giác về sự hồn nhiên, tinh nghịch của tuổi trẻ. Làm cho câu thơ mang màu sắc cổ kính, dịu dàng, thân mật như một lời thủ thỉ, dẫn dắt người đọc vào thế giới nội tâm của nhân vật.

Câu 4: Trình bày cảm nhận của anh/chị về hình ảnh người chiến sĩ trong văn bản trên. Phân tích: Hình ảnh người chiến sĩ được khắc họa qua: Hành động: "đi qua", "cũng mỉm cười", "chợt thoáng một bàn chân lạ", "nhắm nghiền con mắt", "lên cánh khẽ ngả như chào", "bóng dáng cứ thế quay đầu tìm tìm". Cảm xúc/Tính cách: "lộ nguyên hình trần trụi" (cây xấu hổ), cho thấy anh lính mang lại cảm giác an toàn, hiền lành. Kết luận: Anh lính trẻ, lãng mạn, tinh tế, và đầy tình yêu thương. Trả lời (Gợi ý): Hình ảnh người chiến sĩ trong bài thơ hiện lên là một người lính trẻ, lãng mạn, tinh tế, và giàu tình yêu thương. Anh không chỉ là người thực hiện nhiệm vụ mà còn là người có tâm hồn nhạy cảm: anh nhận ra sự "xấu hổ" đáng yêu của cây và đáp lại bằng một nụ cười, một cái cúi chào, thậm chí còn "quay đầu tìm tìm" khi đã đi xa. Hình ảnh này giúp bài thơ vượt ra khỏi hiện thực chiến tranh khốc liệt, mang đến chất thơ, sự dịu dàng và khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của thế hệ trẻ thời chiến: dũng cảm, kiên cường nhưng vẫn giữ trọn sự hồn nhiên, lãng mạn và tình yêu gắn bó với thiên nhiên, cuộc sống.

Câu 5: Từ nội dung của phần đọc hiểu, anh/chị hãy trình bày ý nghĩa của việc trân trọng những hạnh phúc nhỏ bé trong cuộc sống. Phân tích: "Hạnh phúc nhỏ bé" trong bài thơ: Nụ cười của người lính, cái co rúm của cây xấu hổ, sự giao cảm giữa người và vật, khoảnh khắc bình yên giữa chiến tranh. Ý nghĩa của việc trân trọng: Giúp ta có thêm nghị lực, giữ vững niềm tin, thấy cuộc sống có ý nghĩa hơn, làm phong phú tâm hồn. Trả lời (Gợi ý): Việc trân trọng những hạnh phúc nhỏ bé, như sự giao cảm tinh tế giữa người lính và cây xấu hổ, có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc sống: Là nguồn sức mạnh tinh thần: Trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt, những điều nhỏ bé, lãng mạn (như nụ cười, cái cúi chào, sự "hờn dỗi" của cây) trở thành điểm tựa, động lực giúp người lính vượt qua khó khăn, giữ vững niềm tin và sức sống. Làm phong phú tâm hồn: Trân trọng cái nhỏ bé giúp ta nhìn cuộc sống bằng con mắt nhân văn, tinh tế hơn, không chỉ tập trung vào những mục tiêu lớn lao mà còn biết thưởng thức những vẻ đẹp bình dị, hồn nhiên xung quanh mình. Kết nối con người với cuộc sống: Việc tìm thấy niềm vui trong những điều giản dị giúp ta cảm thấy yêu đời, yêu người hơn, tạo ra sự kết nối và sẻ chia, khiến cuộc sống trở nên đáng sống hơn.