`***` Triển vọng của Cộng đồng ASEAN: Sự vươn lên của khu vực châu Á - Thái Bình Dương nói chung và Đông Nam Á nói riêng là cơ sở để Cộng đồng ASEAN tiếp tục phát triển với mức độ liên kết ngày càng chặt chẽ và sâu rộng trên cả ba trụ cột.Cộng đồng ASEAN đang ngày càng hoàn thiện thể chế, chính sách, cơ chế hợp tác và đạt được nhiều thành tựu về chính trị, kinh tế, giáo dục, khoa học kĩ thuật,...từng bước gắn kết các quốc gia Đông Nam Á để trở thành khu vực phát triển năng động, thịnh vượng mới của thế giới.Về đối ngoại, vị thế của ASEAN ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế ASEAN có quan hệ rộng mở với các đối tác bên ngoài; tham gia và đóng vai trò quan trọng tại nhiều diễn đàn lớn trên thế giới.

`***` Thách thức của Cộng đồng ASEAN Thách thức an ninh đến từ cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, thay đổi cấu trúc địa - chính trị vùng châu Á - Thái Bình Dương nói riêng và toàn cầu nói chung. Sự đa dạng của các nước thành viên về chế độ chính trị, tôn giáo; khoảng cách về phát triển kinh tế giữa các nước.Nguy cơ chia rẽ của ASEAN về các vấn đề khu vực và quốc tế, đặc biệt là khi ASEAN vận hành dựa trên nguyên tắc đồng thuận.Thách thức an ninh phi truyền thống gia tăng, như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, tội phạm xuyên quốc gia, dịch bệnh,... đe doạ môi trường hòa bình, an ninh, ổn định để phát triển của cộng đồng ASEAN.

`***` Thời cơ và thách thức của Việt Nam khi gia nhập ASEAN:

`-` Thời cơ:

`+` Về kinh tế: Tăng cường hợp tác kinh tế khu vực, mở rộng hợp tác kinh tế quốc tế mở rộng thị trường, hội nhập với thế giới. Tạo điều kiện để tranh thủ nguồn lực từ bên ngoài, phát huy nguồn lực trong nước. Chúng ta có thể tận dụng nguồn gốc đầu tư từ các nước trong khu vực, tiếp thu các thành tựu khoa học, kĩ thuật tiên tiến, học hỏi kinh nghiệm quản lý… đồng thời phát huy được lợi thế về nhân công, tài nguyên của quốc gia. Có động lực và điều kiện để đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

`+` Về VH - GD: Có điều kiện hợp tác với các nước về văn hóa, giáo dục, văn học, nghệ thuật… tiếp thu tinh hoa văn hóa các nước thành viên, cùng nhau xây dựng “bản sắc Asean” độc đáo và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

`+` Về an ninh - chính trị: Nâng cao vị thế chính trị và tiếng nói của ta trong khu vực cũng như trên thế giới, tạo cơ hội cho Việt Nam bắt tay với các nước trong khu vực để tìm ra tiếng nói chung trong việc bảo vệ hòa bình và an ninh khu vực, có chỗ dựa vững chắc trong việc giải quyết các tranh chấp liên quan, đặc biệt là tranh chấp biển đảo, qua đó góp phần bảo vệ độc lập dân tộc.

`-` Thách thức:

`+` Về kinh tế: Khoảng cách về trình độ phát triển kinh tế, xã hội giữa VN và Asean còn chênh lệch khá lớn nên dẫn đến nhiều bất lợi cho ta trong quá trình hội nhập, nguy cơ tụt hậu về kinh tế, sự cạnh tranh quyết liệt về kinh tế giữa các nước. Bên cạnh đó còn có nguy cơ bị ràng buộc bởi các đối tác, bị lệ thuộc vào nguồn vốn, vào yêu cầu cao của nước ngoài. Cơ cấu hàng hóa truyền thống, đặc biệt là các hàng hóa xuất khẩu của VN và các nước trong khu vực khá tương đồng nên ta sẽ phải đối mặt với những thách thức trong quá trình cạnh tranh, đặc biệt trong sự chênh lệch về trình độ kĩ thuật, công nghệ nên hàng VN dù cùng chất lượng, mẫu mã nhưng giá thành lại cao hơn.

`+` Về văn hóa - xã hội: Mở cửa hội nhập sẽ có tính 2 mặt, vừa quảng bá được hình ảnh VN ra nước ngoài, học hỏi tiên tiến nước ngoài nhưng những giá trị của phương Tây sẽ không phù hợp với bản sắc VN sẽ thâm nhập vào VN. Bản sắc văn hóa DT sẽ bị mai một, những thuần phong mĩ tục của VN sẽ bị ảnh hưởng, nguy cơ xuất hiện hiện tượng chảy máu chất xám… vì vậy phải giải quyết vấn đề phức tạp là “hội nhập mà không hòa tan”…

`+` Về an ninh-chính trị: Sự khác biệt về hệ tư tưởng, chế độ chính trị giữa VN và các nước trong Asean sẽ dẫn đến những quan điểm khác nhau về các vấn đề an ninh và phát triển khu vực, điều này có thể làm nảy sinh mâu thuẫn, bất đồng, thậm chí nguy cơ chệch hướng XHCN, bên cạnh đó nguy cơ phá hoại xã hội chủ nghĩa thông qua diễn biến hòa bình hoặc hoặc tranh chấp lãnh thổ như vấn đề ở biến Đông…