- Hiện thực lịch sử là tất cả những gì đã thực sự xảy ra trong quá khứ, tồn tại hoàn toàn khách quan, không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người.

Ví dụ: Năm 1945, nước ta giành được độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Hà Nội. Đây là sự kiện đã xảy ra, là hiện thực lịch sử.

- Lịch sử được con người nhận thức là những hiểu biết của con người về hiện thực lịch sử, được trình bày, tái hiện theo những cách khác nhau.

Ví dụ: Sách giáo khoa lịch sử ghi “Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 là thắng lợi quan trọng, kết thúc hoàn toàn chiến tranh chống thực dân Pháp ở Việt Nam”. Đây là cách con người nhận thức, ghi chép và đánh giá sự kiện lịch sử đó.