Khổ 1

(“Má ngã xuống bên lò bếp đỏ… rưng rưng”)

Hình ảnh – chi tiết: Má ngã cạnh lò bếp; tên giặc “ngó trừng trừng”; “má già nhắm mắt, rưng rưng”.

BPTT: Tả thực, đối lập (má yếu – giặc hung hăng), từ láy (“trừng trừng”, “rưng rưng”), màu sắc (“bếp đỏ”).

Luận điểm: Mở cảnh tra tấn, khắc họa sự tàn bạo của giặc và thân phận người mẹ nông dân.

Nội dung: Khởi đầu bi kịch: mẹ bị đòn, vẫn nén đau.

Khổ 2

(Lời má: “Các con ơi… trừ hết quân Tây!”)

Hình ảnh – chi tiết: Lời trăn trối/thề nguyền: “Má có chết, một mình má chết”.

BPTT: Đối thoại trực tiếp, điệp xưng hô “các con ơi”, cường điệu ý chí hy sinh, phép đối (má chết – các con sống chiến đấu).

Luận điểm: Tình mẫu tử hoà làm một với lòng yêu nước; má chấp nhận hi sinh để bảo toàn lực lượng.

Nội dung: Má dặn con giữ bí mật, quyết đánh giặc.

Khổ 3

(“Thằng kia bỗng giậm gót giày… ‘nói không?’”)

Hình ảnh – chi tiết: Giặc giậm gót, đạp lên đầu má; lời quát thô bạo.

BPTT: Tả động tác mạnh, khẩu ngữ tục tằn (chân thực hoá sự dã man), đối lập đạo lí – bạo lực.

Luận điểm: Phơi bày bản chất thú tính của quân xâm lược.

Nội dung: Giặc tăng mức tra tấn, ép cung.

Khổ 4

(“Lưỡi gươm lạnh toát… ‘Má quyết không khai nào!’”)

Hình ảnh – chi tiết: Gươm kề hông; lời thề “không khai”.

BPTT: Ẩn dụ cảm giác (“lạnh toát”), điệp xưng “các con ơi”, câu cảm thán; nhịp dồn.

Luận điểm: Ý chí kiên trung của người mẹ Việt Nam trước cái chết.

Nội dung: Má bất khuất, giữ bí mật cho cách mạng.

Khổ 5

(“Sức đâu như ngọn sóng trào… ngó vào thằng Tây”)

Hình ảnh – chi tiết: Sức bật “như ngọn sóng trào”; má đứng dậy đối mặt giặc.

BPTT: So sánh (ý chí ↔ “ngọn sóng trào”), động từ mạnh (“đứng dậy”, “ngó vào”).

Luận điểm: Từ nhẫn chịu sang phản kháng chủ động; sức mạnh tinh thần áp đảo bạo lực.

Nội dung: Má vùng dậy, nhìn thẳng kẻ thù.

Khổ 6

(“Má hét lớn: ‘Tụi bay đồ chó!… cắt cổ dân tao!’”)

Hình ảnh – chi tiết: Tiếng hét kết tội; gọi đích danh tội ác “cướp nước”, “cắt cổ”.

BPTT: Chửi thẳng, liệt kê tội ác, câu cảm thán, nhịp ngắn – gắt.

Luận điểm: Tố cáo đanh thép, bộc lộ căm thù sục sôi của nhân dân Nam Bộ.

Nội dung: Má lên án giặc bằng ngôn ngữ bình dân mà dữ dội.

Khổ 7

(“Tao già không sức cầm dao… các con tao trăm vùng!”)

Hình ảnh – chi tiết: Tự nhận “già, không sức cầm dao” nhưng tin “các con… trăm vùng”.

BPTT: Tương phản (yếu – mạnh; một – trăm), phóng đại số lượng (“trăm vùng”), điệp “con tao”.

Luận điểm: Niềm tin bất khuất vào lực lượng cách mạng – thế hệ kế tiếp.

Nội dung: Má đặt trọn niềm tin vào con cháu tiếp tục chiến đấu.

Khổ 8

(“Con tao, gan dạ anh hùng… như rừng chàm thơm!”)

Hình ảnh – chi tiết: Con như “rừng đước mạnh”, “rừng chàm thơm” – biểu tượng đất và người U Minh – Hậu Giang.

BPTT: So sánh mở rộng, ẩn dụ biểu tượng (rừng đước/chàm = sức bền, căn cốt Nam Bộ), điệp cấu trúc “như… như…”.

Luận điểm: Ca ngợi phẩm chất anh hùng của người chiến sĩ miền Nam, gắn với thiên nhiên quê hương.

Nội dung: Khẳng định sức mạnh bền bỉ, thơm thảo của “các con” – lực lượng kháng chiến.

Tổng kết nghệ thuật & nội dung chung

Nghệ thuật: Lời thơ giàu tính khẩu ngữ Nam Bộ; đối thoại trực tiếp; nhịp điệu gấp; động từ mạnh; so sánh – ẩn dụ biểu tượng rừng đước, rừng chàm; điệp xưng “các con ơi” tạo giọng mẫu tử – chiến đấu.

Tư tưởng – nội dung: Khắc hoạ người mẹ nông dân Nam Bộ kiên trung, căm thù giặc, sẵn sàng hi sinh để bảo vệ cơ sở cách mạng; đặt niềm tin vào thế hệ con cháu và sức mạnh quần chúng.

『 #𝙫𝙖𝙣𝙝𝙣𝙚𝙤 』