Phân tích trường từ vựng ngữ nghĩa theo từng khổ thơ và giải thích ý nghĩa của trường từ đó

(Làm rõ trường từ theo thể thức nào ví dụ( thiên nhiên, con người, sự vận động của thiên nhiên…)

Bài thơ Lời của cây

Khi đang là hạt

Cầm trong tay mình

Chưa gieo xuống đất

Hạt nằm lặng thinh.

Khi hạt nảy mầm

Nhú lên giọt sữa

Mầm đã thì thầm

Ghé tai nghe rõ.

Mầm tròn nằm giữa

Vỏ hạt làm nôi

Nghe bàn tay vỗ

Nghe tiếng ru hời…

Khi cây đã thành

Nở vài lá bé

Là nghe màu xanh

Bắt đầu bập bẹ.

Rằng các bạn ơi

Cây chính là tôi

Nay mai sẽ lớn

Góp xanh đất trời.

Tác giả: Trần Hữu Thung.

1. Khái niệm:

- Trường từ vựng là một tập hợp các từ có ít nhất một nét nghĩa chung, có mối liên hệ với nhau và thường thuộc cùng một chủ đề hoặc phạm vi nào đó

2. Bài làm:

Khổ 1:

Khi đang là hạt

Cầm trong tay mình

Chưa gieo xuống đất

Hạt nằm lặng thinh.

1.1. Trường từ vựng " thiên nhiên ": hạt, gieo, đất

=> Ý nghĩa: Gợi đến sự khởi đầu của một sự sống trong thiên nhiên.

1.2. Trường từ " sự sống ": lặng thinh, chưa gieo

=> Ý nghĩa : Gợi cảm giác tĩnh lặng, chưa chuyển động, đang chờ đợi, tiềm năng chưa được đánh thức.

Khổ 2:

Khi hạt nảy mầm

Nhú lên giọt sữa

Mầm đã thì thầm

Ghé tai nghe rõ.

2.1. Trường từ " sự sinh trưởng  ": nảy mầm, nhú, mầm

=> Ý nghĩa : Chỉ quá trình hạt bắt đầu sống, vươn ra khỏi vỏ.

2.2. Trường từ " âm thanh ": thì thầm, ghé tai, nghe

=> Ý nghĩa : Dẫn dắt ta vào thế giới cảm xúc và sự giao tiếp dịu dàng giữa cây và người.

Khổ 3:

Mầm tròn nằm giữa

Vỏ hạt làm nôi

Nghe bàn tay vỗ

Nghe tiếng ru hời…

3.1. Trường từ " con người  ": bàn tay, vỗ, tiếng ru hời

=> Ý nghĩa: Liên quan đến hình ảnh người mẹ, người chăm sóc, biểu tượng của tình thương.

3.2. Trường từ " sự sống & nuôi dưỡng ": nôi, mầm, vỏ hạt

=> Ý nghĩa: Cây non được ví như em bé trong nôi, đang được ủ ấm và yêu thương.

- Ý nghĩa chung:Cây không chỉ là một sự sống tự nhiên mà còn là một sinh linh có cảm xúc, được yêu thương và vỗ về như một đứa trẻ gợi tình mẫu tử, thiên chức nuôi dưỡng.

Khổ 4:

Khi cây đã thành

Nở vài lá bé

Là nghe màu xanh

Bắt đầu bập bẹ.

4.1. Trường từ " sự phát triển  ": cây, nở, lá, màu xanh

=> Ý nghĩa Miêu tả rõ sự trưởng thành bước đầu của cây.

4.2.Trường từ "ngôn ngữ ": nghe, bập bẹ

=> Ý nghĩa: Gợi hình ảnh nhân hóa cây như một đứa trẻ đang học nói.

- Ý nghĩa chung: Cây phát triển cũng như con người lớn lên bắt đầu " giao tiếp " với thế giới. Sự sống không chỉ phát triển về thể chất mà còn về tâm hồn và tri thức.

Khổ 5:

Rằng các bạn ơi

Cây chính là tôi

Nay mai sẽ lớn

Góp xanh đất trời.

5.1 Trường từ "con người ": tôi, các bạn ơi

=> Ý nghĩa: Nhân hóa cây với cây nói như một người có ý thức và ước vọng.

5.2. Trường từ "thiên nhiên & sự cống hiến": xanh, đất trời, lớn, góp

=> Ý nghĩa: Nhấn mạnh vai trò của cây đối với tự nhiên, với cộng đồng.

- Ý nghĩa chung : Cây đã có ý thức, ước mơ được trưởng thành và góp phần làm xanh trái đất. Đây là lời cam kết và sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người.