“Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng…”

Từ lời ru ngọt ngào ấy, tình yêu quê hương đã thấm vào tâm hồn người Việt từ thuở nằm nôi. Những hình ảnh dân gian mộc mạc không chỉ nâng giấc tuổi thơ mà còn gieo vào lòng mỗi người con đất Việt tình yêu nước nồng nàn, bền bỉ theo năm tháng. Trong mạch cảm xúc ấy, bài thơ “Việt Nam ơi” của Huy Tùng như một tiếng gọi thiêng liêng từ trái tim, tha thiết mà hùng tráng. Tác phẩm là khúc tráng ca ngợi ca đất mẹ Việt Nam từ cội nguồn truyền thống đến hiện tại gian nan và tương lai rộng mở, thắp lên trong lòng người đọc niềm tự hào và khát vọng dựng xây đất nước.

Việt Nam ơi!” là một bài thơ hiện đại mang đậm âm hưởng trữ tình - chính luận, viết bằng giọng điệu thiết tha, đầy tự hào. Không rõ tên tác giả cụ thể, nhưng tác phẩm đã lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng bởi sự giản dị mà sâu sắc, dễ đi vào lòng người. Bài thơ sử dụng cấu trúc điệp khúc với tiếng gọi “Việt Nam ơi!” mở đầu mỗi khổ, như một lời khẳng định, một niềm tự hào và một tiếng gọi đồng vọng từ lịch sử, hiện tại đến tương lai.

Ngay từ khổ thơ đầu tiên, tác giả đã đặt nền móng cho tình yêu nước bằng những hình ảnh hết sức thân quen:

“Việt Nam ơi!

Đất nước tôi yêu

Từ lúc nghe lời ru của mẹ

Cánh cò bay trong những giấc mơ

Từ lúc nghe truyền thuyết mẹ Âu Cơ

Từ lúc tôi còn chập chững tuổi thơ”

Không bắt đầu bằng những bản anh hùng ca lớn lao, tác giả nhẹ nhàng đưa ta về miền kí ức tuổi thơ – nơi những câu hát ru, những hình ảnh dân gian như “cánh cò” đã gieo hạt giống yêu nước vào tiềm thức. Hình ảnh biểu tượng  “cánh cò” không chỉ là hình ảnh đồng quê mà còn là ẩn dụ cho sự chở che, bền bỉ, hiền hậu – cũng chính là hình ảnh của đất mẹ Việt Nam. Cùng với đó, truyền thuyết “mẹ Âu Cơ” được nhắc đến như một biểu tượng gốc rễ, gợi nhắc mối dây liên kết thiêng liêng giữa cá nhân và cộng đồng dân tộc. Giọng thơ nhẹ nhàng, mượt mà, giàu chất nhạc – như một khúc dân ca dẫn dắt người đọc về với nguồn cội.

Từ dòng cảm xúc sâu lắng ấy, bài thơ tiếp tục chuyển mạch để khắc họa niềm tự hào về một dân tộc kiên cường – những con người bình dị đã làm nên những kỳ tích vĩ đại.

“Việt Nam ơi!

Đất mẹ dấu yêu

Của những con người

Đã bao đời đầu trần chân đất

Mà làm nên kỳ tích bốn ngàn năm

Qua bể dâu

Dẫu có điêu linh, dẫu có thăng trầm

Hào khí oai hùng muôn đời truyền lại

Để thác ghềnh rồi cũng vượt qua

Đường đến vinh quang nhiều bão tố phong ba”

Tình yêu nước không chỉ là cảm xúc, mà còn là niềm tự hào khi nhìn lại hành trình lịch sử đầy bi hùng của dân tộc. Tác giả khắc họa chân thực hình ảnh những con người “đầu trần chân đất” – chất phác, bình dị – nhưng mang trong mình sức mạnh vượt qua mọi gian khổ, làm nên “kỳ tích bốn ngàn năm”. Nghệ thuật tương phản ở đây được vận dụng hiệu quả: cái giản dị đối lập với kỳ tích, cái gian khó đối lập với chiến thắng, tạo nên chiều sâu cảm xúc và nâng tầm giá trị con người Việt.

Không chỉ hoài niệm về quá khứ, bài thơ còn hướng về hiện tại – nơi tình yêu nước được thể hiện bằng trách nhiệm và khát vọng dựng xây tương lai.

“Việt Nam ơi!

Tiếng gọi từ trái tim

Nghe đâu đây lời tổ tiên vang vọng

Vận nước thịnh, suy, khát khao luôn cháy bỏng

Vượt những đảo điên, xây dựng ước mơ

Đường thênh thang nhịp thời đại đang chờ”

Từ dòng chảy lịch sử, bài thơ dẫn dắt về hiện tại – nơi tiếng gọi “Việt Nam ơi!” không chỉ là lời ca tụng quá khứ, mà còn là tiếng thúc giục mỗi người trước vận mệnh dân tộc. Tác giả khéo léo sử dụng giọng điệu thiết tha kết hợp chất chính luận, gợi lên cảm thức trách nhiệm và khát vọng cống hiến. Những từ ngữ như “cháy bỏng”, “đảo điên”, “xây dựng” vừa diễn tả thử thách thực tế, vừa truyền năng lượng tích cực, thúc giục thế hệ hôm nay không ngừng hành động.

Và rồi, từ quá khứ và hiện tại, tác giả đưa người đọc đến với hình ảnh đất nước hôm nay – một Việt Nam tươi sáng nhưng vẫn còn nhiều nỗi niềm canh cánh.

“Việt Nam ơi!

Đất nước bên bờ biển xanh

Toả nắng lung linh lòng người say đắm

Những bi hùng suốt chiều dài sâu thẳm

Và trăn trở hôm nay luôn day dứt trong lòng

Tiếng yêu thương vang vọng giữa trời không

Ơi Việt Nam!”

Khổ thơ cuối là sự tổng hòa giữa niềm tự hào và những thao thức thời đại. Đất nước hiện lên trong vẻ đẹp rực rỡ, lung linh như tranh vẽ, nhưng ẩn sâu trong đó là nỗi “day dứt”, là những vấn đề chưa nguôi. Sự đan cài giữa ánh sáng và bóng tối, giữa “tỏa nắng” và “bi hùng”, giữa “say đắm” và “trăn trở”, khiến bài thơ không chỉ dừng lại ở cảm xúc ngợi ca mà còn mang chiều sâu phản tỉnh, thúc đẩy tư duy và hành động. Câu kết “Tiếng yêu thương vang vọng giữa trời không” là một câu thơ giàu biểu cảm và tính biểu tượng: lời thơ như vọng lên từ tim đất nước, ngân vang giữa không gian và thời gian.

Bài thơ “Việt Nam ơi!” là sự kết hợp hài hòa giữa chất trữ tình sâu lắng và chính luận thuyết phục. Với lối biểu đạt linh hoạt, hình ảnh gần gũi mà giàu sức gợi, điệp từ “Việt Nam ơi!” không chỉ là một cách xưng gọi thân thương, mà còn là điểm nhấn nghệ thuật xuyên suốt, làm nên mạch cảm xúc liền mạch, lay động trái tim người đọc. Nghệ thuật ngôn ngữ trong bài thơ là sự kết hợp của truyền thống và hiện đại – giản dị nhưng mang chiều sâu văn hóa, bình dị nhưng có sức truyền cảm mạnh mẽ.

“Việt Nam ơi!” không chỉ là một bài thơ, mà là một lời thề sắt son, một bản tình ca bất tận về tình yêu Tổ quốc. Bài thơ nhắc nhở mỗi người con đất Việt hãy gìn giữ ký ức lịch sử, trân trọng hiện tại và chung tay vun đắp tương lai. Trong trái tim mỗi chúng ta, tiếng gọi “Việt Nam ơi!” sẽ luôn vang vọng – như một lời hứa, một niềm tin và một khát vọng sống mãi với thời gian.