II. VIẾT (6,0 điểm)

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nghệ thuật sử dụng hình ảnh trong khổ thơ sau ở đoạn trích phần Đọc hiểu:

Câu 1 (2,0 điểm)

mẹ nhìn sâu vào đêm

nhìn sâu vào cơn bão

nhìn sâu vào con đường hun hút xa

định mệnh mỗi chúng ta đổ về phương nào

mẹ cũng không biết nữa

những dấu chân mưa phủ kín rồi

(Trích Viết ngày con chưa chào đời, Bình Nguyên Trang)

Câu 2 (4,0 điểm)

Trong bối cảnh toàn cầu hóa đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ, bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam phải đối mặt với nguy cơ mai một đáng kể. Hiện tượng giao lưu, hội nhập văn hóa trên quy mô toàn cầu mang lại nhiều lợi ích về kinh tế và xã hội nhưng cũng đồng thời tạo ra những thách thức lớn trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống.

Từ góc nhìn của người trẻ, anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ về vấn đề trên.

1.

           Khổ thơ trích từ bài "Viết ngày con chưa chào đời" của Bình Nguyên Trang thể hiện nghệ thuật sử dụng hình ảnh giàu chiều sâu triết lý và cảm xúc. Hình ảnh "mẹ nhìn sâu vào đêm/nhìn sâu vào cơn bão/ nhìn sâu vào con đường hun hút xa" không chỉ là hành động cụ thể, mà còn là biểu tượng cho nỗi lo âu, trăn trở và suy tư của người mẹ trước tương lai vô định của con. Cái "nhìn sâu" ấy chứa đựng chiều sâu nội tâm một tấm lòng luôn hướng về con, dù chưa biết phía trước là gì. Hình ảnh "định mệnh mỗi chúng ta đổ về phương nào/ mẹ cũng không biết nữa" thể hiện sự bất lực của con người trước cuộc đời, nhưng ẩn trong đó là tình yêu thương bao la của mẹ rằng dù không thể đoán định được tương lai, mẹ vẫn luôn dõi theo từng bước đi của con. Câu thơ cuối "những dấu chân mưa phủ kín rồi" đầy chất tạo hình và gợi cảm, như một dự cảm về sự phai mờ, mong manh, nhưng cũng cho thấy sự trân trọng từng dấu vết cuộc đời. Chính việc sử dụng hình ảnh giản dị mà đa chiều đã tạo nên chiều sâu cảm xúc và tư tưởng cho khổ thơ.

2.

            Trong thời đại toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, con người không còn sống trong những không gian văn hóa biệt lập, mà thường xuyên tiếp xúc, giao lưu với nhiều nền văn hóa khác nhau. Điều này tạo điều kiện để chúng ta mở mang tri thức, phát triển kinh tế xã hội, nhưng đồng thời cũng đặt ra một vấn đề cấp thiết rằng bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Với tư cách là một người trẻ sống trong kỷ nguyên hội nhập, tôi cho rằng giữ gìn bản sắc văn hóa không chỉ là trách nhiệm mà còn là quyền tự hào của mỗi người Việt Nam.

            Toàn cầu hóa là xu thế không thể đảo ngược, nó khiến các giá trị văn hóa được lan tỏa và tiếp biến với tốc độ chưa từng có. Những sản phẩm, trào lưu của văn hóa phương Tây, Hàn Quốc, Trung Quốc,.. đã thâm nhập sâu vào đời sống giới trẻ như từ âm nhạc, điện ảnh đến phong cách ăn mặc, lối sống, tư duy. Mặt tích cực của điều này là giúp người trẻ cởi mở hơn, năng động hơn, sáng tạo và có khả năng thích ứng cao hơn với sự biến động của thế giới hiện đại. Tuy nhiên, cũng chính từ đây, chúng ta chứng kiến sự mai một dần của nhiều giá trị văn hóa truyền thống. Không ít bạn trẻ ngày nay thờ ơ với lịch sử dân tộc, không còn mặn mà với những làn điệu dân ca, trang phục áo dài, phong tục ngày Tết,.. Những lễ hội truyền thống, trò chơi dân gian, nghệ thuật dân tộc như tuồng, chèo, cải lương cũng ngày càng vắng bóng trong đời sống giới trẻ. Sự mai một ấy bắt nguồn từ tâm lý sính ngoại, coi thường truyền thống, hoặc đơn giản là thiếu hiểu biết và ít cơ hội tiếp xúc với văn hóa dân tộc. Điều này là một hồi chuông cảnh tỉnh, rằng nếu không kịp thời gìn giữ và khơi dậy niềm tự hào dân tộc trong thế hệ trẻ, chúng ta sẽ đánh mất cội nguồn thứ làm nên bản sắc và linh hồn của một quốc gia.

            Vậy làm thế nào để bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa trong thời đại hội nhập? Trước hết, người trẻ cần thay đổi nhận thức. Chúng ta cần hiểu rằng bản sắc văn hóa không phải là thứ lạc hậu, cần loại bỏ để "văn minh" hơn, mà là nền tảng để xây dựng bản lĩnh và bản sắc cá nhân. Biết trân trọng văn hóa dân tộc là một biểu hiện của sự trưởng thành, của lòng tự tôn và ý thức công dân.

            Bên cạnh đó, giới trẻ cần chủ động học hỏi, tìm hiểu về truyền thống từ ẩm thực, ngôn ngữ, trang phục đến các giá trị tinh thần như đạo lý "uống nước nhớ nguồn". Có thể ứng dụng công nghệ, mạng xã hội, âm nhạc, phim ảnh. để kể những câu chuyện văn hóa theo cách hiện đại, gần gũi, dễ tiếp cận với người trẻ. Nhiều bạn trẻ hiện nay đã làm điều đó rất thành công, khi đưa cải lương lên TikTok, làm Vlog về di tích lịch sử hay sáng tác nhạc dân tộc kết hợp hiện đại. Quan trọng hơn cả, việc giữ gìn văn hóa không chỉ dừng lại ở việc "học cho biết", mà phải "sống cùng" nó bằng tình yêu, niềm tự hào và sự thực hành hàng ngày nói lời hay, làm việc tốt, ăn mặc đẹp mà vẫn mang đậm hồn Việt, giữ phong tục trong ngày lễ tết, truyền bá cái đẹp của văn hóa nước mình ra thế giới.

            Toàn cầu hóa là cơn sóng lớn, và muốn không bị cuốn trôi, dân tộc nào cũng phải biết giữ vững cái neo văn hóa của mình. Với người trẻ Việt Nam hôm nay, yêu nước không chỉ là nói lời hào hùng, mà còn là giữ gìn từng nét văn hóa Việt giữa muôn trùng thế giới để khi hội nhập, ta không hòa tan, và khi bước ra thế giới, ta vẫn là chính mình.