Bài thơ “Anh em trai” của Đặng Thiên Sơn khắc họa bức tranh tuổi thơ gắn bó keo sơn giữa hai anh em và nỗi niềm hoài cổ khi xa quê, xa vòng tay mẹ. Từ những hình ảnh giản dị—“mẹ đi chợ về trưa”, “anh cõng em ra bờ đê”, “em đói sữa khóc khàn”—tác giả vẽ nên tình thương ấm áp, đồng điệu giữa anh và em, nhưng cũng đầy đủ những khoảnh khắc éo le, vui buồn lẫn lộn (“anh dỗ em… một lúc cũng khóc theo”, “mẹ lấy roi đánh đòn hai đứa khóc”).

Cấu trúc bài thơ chia thành ba khổ chủ đề: nhớ thương ký ức, sự chia ly khi lớn khôn và khát khao trở về. Ở khổ đầu, nhà thơ đưa ta về miền quê xứ Nghệ đầy thân thuộc, nơi cả hai anh em luôn quấn quýt bên mẹ. Khổ hai mở ra bước ngoặt: anh lên đường đến trường, em tiếc nuối chạy theo, báo hiệu sự chia cách không tránh khỏi khi lớn lên.

Khổ ba nỗi nhớ vỡ òa khi mỗi người mang một nẻo đời—“anh phương Nam” giữa vùng đất xa lạ, “em một mình bươn chải” nơi phố thị—làm trái tim thêm lạc lõng: tác giả tha thiết khao khát “về đồng ruộng bắt cá rô”, “nếm trận mưa roi mẹ đánh”, và được “ôm nhau trong chăn đêm giá lạnh”. Ngôn từ mộc mạc, giàu hình ảnh và âm điệu luyến láy, như chính những kỷ niệm trân quý mà ngọt ngào, nhắc nhớ về sợi dây vô hình kết nối ba người con với mẹ, với nhau.

Điệp từ “thèm được” ở khổ ba và nhịp thơ chậm rãi, da diết đã chuyển tải niềm khao khát trở về để hàn gắn khoảng cách thời gian, không gian. Cái kết mở với hình ảnh mẹ “đứng trước chiều” mong các con sum họp đầu năm mới khiến người đọc cảm nhận sâu sắc giá trị của gia đình, của ký ức và lời nhắc: dù cuộc sống có dẫn lối xa xôi, trái tim vẫn hướng về nguồn cội. Bài thơ lắng đọng, lay động bởi tình cảm ruột thịt và nỗi nhớ quê hương thiết tha.