Nếp nhà đã thắng được tự do của cá nhân sao?

Từ góc nhìn của người trẻ, anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ về vấn đề trên.

Có lần, bà em ngồi đan giỏ tre, vừa làm vừa bảo: “Người có nếp nhà như tre có gốc - mới đứng vững giữa bão giông được, con ạ.” Em khi ấy còn nhỏ, chưa hiểu hết ý bà, chỉ biết gật đầu cho ngoan. Nhưng lớn lên, mỗi khi nhìn bạn bè quanh mình sống theo cách riêng, có người được gia đình ủng hộ, có người lại bị phản đối gay gắt, em mới bắt đầu hiểu “nếp nhà” là gì. Phải chăng, trong thời đại coi trọng tự do cá nhân như hôm nay, nếp nhà đã trở thành rào cản? Hay đó chính là thứ giúp chúng ta giữ vững giá trị sống? Câu hỏi "Nếp nhà đã thắng được tự do của cá nhân sao?" cũng chính là điều em luôn suy nghĩ khi quan sát những gì đang diễn ra quanh mình.

“Nếp nhà” không chỉ đơn thuần là những thói quen sinh hoạt, mà còn là những giá trị đạo đức, lối sống, cách ứng xử được truyền lại qua nhiều thế hệ. Đó có thể là sự tôn kính ông bà, là lòng hiếu thảo với cha mẹ, là việc coi trọng học hành hay giữ gìn danh dự gia đình. Trong khi đó, “tự do cá nhân” là quyền được sống đúng với chính mình, được chọn lựa con đường đi riêng, phù hợp với đam mê, sở thích và năng lực của bản thân.

Nếu từ thực tế cuộc sống, em nhận thấy rằng: nếp nhà không nên và cũng không thể “thắng” hay “thua” tự do cá nhân. Nếu một gia đình áp đặt con cái phải sống theo khuôn mẫu cứng nhắc, không cho phép bày tỏ chính kiến hay lựa chọn lối sống riêng, thì đó không còn là “nếp nhà” tích cực mà trở thành rào cản đối với sự phát triển của cá nhân. Ngược lại, nếu người trẻ quá đề cao tự do, sống buông thả, xa rời gốc rễ văn hóa gia đình, thì dễ trở nên ích kỷ, thiếu trách nhiệm và đánh mất giá trị đạo đức cơ bản.

Thực tế cho thấy, có nhiều bạn trẻ hiện nay dũng cảm theo đuổi đam mê nghệ thuật, thể thao, khởi nghiệp… dù con đường ấy khác với kỳ vọng của cha mẹ. Tuy nhiên, những bạn thành công thường là người vẫn giữ được sự lễ phép, biết lắng nghe và có cách thuyết phục gia đình bằng lý trí và tình cảm. Điều đó chứng tỏ, nếp nhà không triệt tiêu tự do, mà chính là điểm tựa để người trẻ bước ra xã hội với sự vững vàng.

Không phải giá trị truyền thống nào cũng phù hợp với xã hội hiện đại. Vì vậy, người trẻ cần biết chọn lọc và điều chỉnh: giữ lại những gì là cốt lõi tốt đẹp, mạnh dạn thay đổi những điều đã lỗi thời. Có như vậy, “nếp nhà” và “tự do cá nhân” mới có thể song hành và hỗ trợ lẫn nhau.

Vậy nên, thay vì đặt nếp nhà và tự do cá nhân ở hai phía đối lập, có lẽ người trẻ hôm nay nên tự hỏi: làm sao để tự do mà không đánh mất cội nguồn, làm sao để giữ gìn truyền thống mà vẫn được là chính mình? Khi trả lời được điều đó, chúng ta không chỉ sống đúng với thời đại, mà còn làm giàu thêm giá trị của chính gia đình mình.