Miền Trung – dải đất khô cằn trải dài giữa đất nước hình chữ S – từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự chịu thương, chịu khó, của con người kiên cường giữa bão giông và nắng gió. Trong dòng chảy thi ca Việt Nam, nhiều nhà thơ đã viết về miền đất này với nỗi niềm đầy thương nhớ. Nhưng với Hoàng Trần Cương, miền Trung hiện lên không chỉ bằng hình ảnh quen thuộc của nắng, gió, nghèo khó, mà còn bằng âm điệu dân ca, bằng tình người đọng mật. Qua đoạn thơ trích trong bài “Miền Trung”, tác giả đã thể hiện một tình cảm sâu lắng, tha thiết, đầy xót xa và tự hào dành cho mảnh đất quê hương.

Ngay ở khổ thơ đầu, hình ảnh đặc trưng của miền Trung hiện lên qua âm thanh câu ví dặm – linh hồn của vùng đất này:

Câu ví dặm nằm nghiêng
Trên nắng và dưới cát
Đến câu hát cũng hai lần sàng lại
Sao lọt tai rồi vẫn day dứt quanh năm.

Câu hát dân ca không chỉ là giai điệu, mà còn là biểu tượng của sự nhẫn nại, từng trải. “Nằm nghiêng” giữa “nắng” và “cát”, câu ví dặm như hình ảnh con người miền Trung – luôn nghiêng về phía gian khó. Tác giả sử dụng hình ảnh “hai lần sàng lại” để gợi sự chắt lọc, vững bền của văn hóa dân gian, và cả cuộc sống lam lũ nhưng kiêu hãnh của người dân nơi đây. Âm thanh ấy vang lên tưởng như thoáng qua, nhưng lại “day dứt quanh năm” – vì nó chạm đến tận cùng cảm xúc, ký ức và tình yêu trong trái tim người nghe.

Đến khổ thơ thứ hai, tác giả chuyển mạch cảm xúc sang một nỗi đau đáu, thương xót cho quê hương nghèo khó:

Mảnh đất nghèo mồng tơi không kịp rớt
Lúa con gái mà gầy còm túa đỏ
Chỉ gió bão là tốt tươi như có
Không ai gieo mọc trắng mặt người.

Từng hình ảnh được lựa chọn kỹ lưỡng: từ “mồng tơi không kịp rớt” đến “lúa con gái gầy còm”, tất cả đều phơi bày thực trạng thiếu thốn đến tận cùng. Câu thơ vừa giản dị, vừa ám ảnh. Tác giả không che giấu cái nghèo, cái khổ, mà dám nhìn thẳng vào nó bằng một tình yêu sâu sắc và bao dung. “Gió bão tốt tươi như có” là một câu thơ chua chát, nửa giễu nhại, nửa buốt lòng. Thiên nhiên khắc nghiệt đến mức thứ duy nhất “mọc” lên mạnh mẽ lại là tai ương. “Trắng mặt người” – là hình ảnh vừa thực vừa tượng trưng cho sự vất vả nhọc nhằn của người dân.

Khổ thơ cuối lại mở ra một nốt nhạc dịu dàng, đầy trìu mến:

Eo đất này thắt đáy lưng ong
Cho tình người đọng mật
Em gắng về
Đừng để mẹ già mong...

Miền Trung – với hình ảnh “eo đất thắt đáy lưng ong” – không chỉ là hình dáng địa lý mà còn là biểu tượng của vẻ đẹp dịu dàng, duyên dáng, gợi cảm. Chính nơi khắc nghiệt ấy, tình người lại đậm đà, “đọng mật”. Lời nhắn “em gắng về” vừa là lời mời, vừa là tiếng gọi tha thiết từ cội nguồn, từ mẹ già – đại diện cho quê hương luôn ngóng trông con trở lại. Tình cảm ấy không ồn ào, nhưng sâu lắng, bền chặt như dòng sông ngầm chảy mãi trong lòng người xa xứ.

Với ngôn ngữ dung dị, hình ảnh đậm chất dân gian và cảm xúc chân thành, Hoàng Trần Cương đã vẽ nên một miền Trung đầy gian truân nhưng sâu nặng nghĩa tình. Đoạn thơ không chỉ là lời ngợi ca vẻ đẹp văn hóa và con người miền Trung, mà còn là tiếng lòng chan chứa yêu thương, là nỗi nhớ, niềm day dứt và cả sự tự hào về một vùng đất biết chắt chiu từng giọt ngọt của tình người giữa bao sóng gió. Qua đó, tác giả đã truyền đến người đọc một thông điệp tha thiết: dẫu đi đâu, làm gì, hãy luôn hướng về cội nguồn – nơi có mẹ già và quê hương đang đợi mong.