•

ĐỀ 1. I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:

Thiện nguyện là những chuyển đi mà ở đó bạn là người cho đi những yêu thương để nhận lại những bài học làm người vô giá, những giá trị cuộc sống sâu sắc mà không giáo trình nào, không trường học nào dạy bạn cả. Bạn ẽ nhân ra niềm lac quan từ trong những công viêc vất vả hiểu rằng những điều bé nhỏ cũng có thế đem lai niềm vui. Qua những điêu bạn thây, từ những việc bạn làm, tất cả sẽ giúp bạn thay đối từng ngày, trương thanh hơn và sống có ý nghĩa hơn.

Các chuyến đi thiện nguyện sẽ tạo cơ hội cho bạn gặp gỡ những người trẻ sống có hoài bão, giúp bạn nghe được những câu chuyện về những người dân, những đứa trẻ ở mỗi vùng đất bạn đi qua. Dù bạn chưa làm được việc, gì to tát, chưa góp phần thay đổi xã hội nhưng những chuyển đi đó khiến bạn trưởng thành hơn. Giúp bạn biết sống tự lập, có trách nhiệm với bản thân mình, biết thấu hiểu và yêu thương, không còn những toan tính vị kỷ. Xã hội này, cuộc đời này có những người trẻ như thế thì sẽ tươi đẹp biết bao nhiêu.

Những chuyến đi thiện nguyện ấy cũng sẽ lưu lại trong ký ức của bạn vô vàn kỷ niệm, cho bạn thấy cuộc sống này thật sự đáng sống. Nếu tuổi trẻ là một thước phim, bỏ lỡ những chuyến đi thiện nguyện là bạn đã bỏ lỡ đoạn cao trào cuốn hút nhất của bộ phim. Bạn đang tuổi đôi mươi, hà có gì phải bỏ lỡ đoạn cao trào ấy chứ.

(Trích Sống cho tuổi đôi mươi duy nhất - Denley Lupin, NXB Lao động xã hội, 2018, tr. 31)

1. Xác định vấn đề nghị luận của văn bản.

2. Chỉ ra hệ thống luận điểm trong văn bản

3. Theo tác giả, những chuyến đi thiện nguyện đem lại cơ hội gì cho tuổi trẻ?

4. Chỉ ra và phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ trong câu: Nếu tuổi trẻ là một thước phim, bỏ lỡ những chuyến đi thiện nguyện là bạn đã bỏ lỡ đoạn cao trào cuốn hút nhất của bộ phim.

5. Từ nội dung của văn bản, em có suy nghĩ gì về việc làm thiện nguyện của giới trẻ hiện nay (trình bày khoảng

5 - 6 dòng).

II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm) Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nội dung và đặc sắc nghệ thuật của đoạn thơ sau:

NHỚ ƠN CHA MẸ

Ngày tháng bảy mưa rơi lướt thướt

Chạnh lòng con sướt mướt canh thâu

Mẹ cha giờ khuất nơi đâu

Dương gian hay cõi thâm sâu ngút ngàn

Đêm trở gió bàng hoàng tỉnh giấc

Nhớ công ơn chất ngất lòng đau

Mẹ cha khuất bóng đã lâu

Con chưa đền đáp ơn sâu cửu trùng....

(Tác giả: Hoàng Mai)

Chú thích:

* Hoàng Mai quê ở Đông Anh, Hà Nội, sáng tác không nhiều nhưng thơ của Hoàng Mai hấp dẫn người đọc bởi một hồn thơ đậm sắc thái hoài cổ, giàu cảm xúc và thường tập trung khai thác đề tài nói về tình cảm gia đình. Ngôn ngữ thơ giản dị, gần gũi nhưng đã chạm đến trái tim bạn đọc bởi tình cảm chân thành, tha thiết.

* Từ ngữ khó:

- Dương gian: trần gian

- Cửu trùng: chín tầng trời cao. Trong câu thơ, "cửu trùng" ý chỉ công lao to lớn của cha mẹ.

'âu 2. (4,0 điểm) Tình yêu thương, sự quan tâm, chia sẻ của những thành viện trong gia đình là vô cùng quan trọng nhưng thực tế hiện nay một bộ phận giới trẻ lại thờ ơ, vô cảm, thiếu sự kết nối với gia đình. Là học sinh, em thấy mình phải làm thế nào để góp phần xây dựng mối quan hệ gắn kết, yêu thương giữa các thành viên trong gia đình? Hãy trả lời bằng một bài văn nghị luận.

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

1. Vđnl: Giá trị và ý nghĩa của các chuyến đi thiện nguyện đối với tuổi trẻ.

2. Các luận điểm:

• Thiện nguyện là hành trình cho đi yêu thương và nhận lại bài học sống quý giá.

• Qua thiện nguyện, bạn sẽ lạc quan hơn, trưởng thành hơn và sống có ý nghĩa hơn.

• Các chuyến đi giúp bạn gặp gỡ những người sống có lý tưởng, học cách sống trách nhiệm và thấu hiểu hơn.

• Thiện nguyện mang đến những kỷ niệm đáng nhớ, là cao trào của tuổi trẻ không nên bỏ lỡ.

3.

• Cơ hội được trải nghiệm, gặp gỡ những người trẻ có hoài bão.

• Cơ hội nghe những câu chuyện đời thường sâu sắc từ người dân ở các vùng đất khác nhau.

• Cơ hội để trưởng thành, sống tự lập và có trách nhiệm.

• Cơ hội học cách yêu thương, thấu hiểu, từ bỏ sự ích kỷ.

• Cơ hội để sống một tuổi trẻ ý nghĩa và nhiều kỷ niệm đáng nhớ.

4. - Bptt so sánh
- Câu văn sử dụng hình ảnh "thước phim" để ví tuổi trẻ như một bộ phim sống động và nhiều cung bậc cảm xúc. Việc so sánh chuyến đi thiện nguyện với "đoạn cao trào cuốn hút nhất" nhấn mạnh vai trò đặc biệt của những trải nghiệm ấy. Qua đó, tác giả khơi gợi cảm xúc tiếc nuối nếu ta không dấn thân, đồng thời cổ vũ người trẻ hãy sống hết mình và đừng bỏ lỡ cơ hội trưởng thành.

5. Việc làm thiện nguyện của giới trẻ hiện nay là một biểu hiện tích cực và đáng trân trọng. Qua những chuyến đi ấy, các bạn không chỉ góp phần giúp đỡ cộng đồng mà còn học cách sống trách nhiệm, biết yêu thương và sẻ chia. Tuy nhiên, vẫn còn một số bạn trẻ tham gia thiện nguyện chỉ vì hình thức. Vì thế, mỗi người cần xuất phát từ cái tâm chân thành để hành động và lan tỏa điều tốt đẹp đến với xã hội.

II. VIẾT 

Câu 1:

Đoạn thơ "Nhớ ơn cha mẹ" của Hoàng Mai là một tiếng lòng đầy xúc cảm về nỗi nhớ và sự biết ơn dành cho đấng sinh thành. Nội dung chính của đoạn thơ là sự day dứt, tiếc nuối khi cha mẹ đã khuất mà người con chưa kịp đền đáp công ơn trời biển. Cảm xúc ấy được gợi lên trong bối cảnh tháng bảy mưa ngâu, gió lạnh gợi liên tưởng đến mùa Vu Lan báo hiếu. Đặc sắc nghệ thuật của đoạn thơ thể hiện ở việc sử dụng hình ảnh gần gũi "mưa rơi lướt thướt", "đêm trở gió" gợi không khí buồn bã, cùng với ngôn ngữ dung dị nhưng giàu tính biểu cảm. Những từ ngữ như "chạnh lòng", "sướt mướt", "bàng hoàng", "lòng đau" góp phần khắc họa tâm trạng buồn thương, tiếc nuối. Ngoài ra, hình ảnh ẩn dụ "ơn sâu cửu trùng" còn làm nổi bật công lao to lớn của cha mẹ và tấm lòng hiếu thảo của người con. Qua đó, bài thơ gửi gắm một thông điệp thiêng liêng: hãy biết trân trọng, yêu thương và báo đáp cha mẹ khi còn có thể.

Câu 2:

Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng tâm hồn và là nơi trao gửi yêu thương. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy một bộ phận giới trẻ dần trở nên thờ ơ, lạnh nhạt với các thành viên trong gia đình do mải mê với công nghệ, học tập hay các mối quan hệ bên ngoài. Là học sinh, để góp phần xây dựng mối quan hệ gắn kết và yêu thương trong gia đình, trước hết chúng ta cần dành thời gian cho gia đình nhiều hơn: cùng ăn cơm, trò chuyện, chia sẻ về một ngày đã qua. Những hành động nhỏ như hỏi han, giúp cha mẹ việc nhà, hay đơn giản là lắng nghe khi người thân cần cũng đủ để tạo nên sự ấm áp và gần gũi. Bên cạnh đó, học sinh cần học cách kiềm chế cảm xúc, không nóng giận hay cư xử hỗn hào khi có mâu thuẫn, mà thay vào đó là đối thoại và thấu hiểu. Việc xây dựng một gia đình yêu thương không phải chuyện ngày một ngày hai, mà là hành trình bền bỉ của sự quan tâm và đồng hành. Khi mỗi thành viên đều biết lắng nghe và sẻ chia, gia đình sẽ trở thành điểm tựa tinh thần vững chắc giúp chúng ta vượt qua những sóng gió cuộc đời.