C1. Nhân vật trữ tình trong bài thơ là: người cháu 

C2. 

“Đứng trước nhà cổ
Dừng chân thật lâu”

“Bức tường phai màu
Ban công gỉ sét
Cửa gỗ kẹo kẹt
Mái ngói nghiêng nghiêng”

C3. 

- BPTT nhân hóa

- Tác dụng

+ Để khiến thời gian trở nên sống động, như một con người đang chậm rãi trôi qua, gợi cảm giác chậm rãi, lặng lẽ của ký ức.

+ Làm nổi bật sự hoài niệm, tiếc nuối của người ông khi nhớ về quá khứ đã xa, làm tăng chiều sâu cảm xúc cho bài thơ.

C4.  

Vì người cháu xúc động, lắng đọng khi cảm nhận được tình cảm, nỗi nhớ da diết của ông dành cho quá khứ. Câu thơ cho thấy cháu đang “ngắm” ông không chỉ bằng mắt, mà bằng cả sự thấu hiểu và cảm thông, như thể nhìn thấy một ông của “ngày xưa” qua ánh mắt và kỷ niệm.

C5.

Thế hệ trẻ ngày nay cần biết trân trọng và gìn giữ quá khứ của dân tộc bằng cách học hỏi lịch sử, tìm hiểu văn hóa truyền thống, biết ơn thế hệ đi trước. Đồng thời, cần sống có trách nhiệm, nỗ lực học tập, rèn luyện để phát huy những giá trị tốt đẹp ấy trong hiện tại và tương lai.

II. Phần viết

C1.

Đoạn thơ này đã gợi ra một không gian tĩnh lặng, chất chứa nhiều cảm xúc và suy tư. Bằng biện pháp nhân hóa, tác giả đã khiến “thời gian” trở nên sống động như một con người đang chậm rãi bước đi, “nhẩn nhị” như đang lắng nghe và hồi tưởng cùng nhân vật. Cách dùng từ này làm nổi bật cảm giác thời gian trôi chậm lại khi con người đối diện với những kỷ niệm sâu sắc. Cụm từ “ký ức đã qua” gợi lên nỗi tiếc nuối về một thời đã xa, một quá khứ tuy không còn hiện diện nhưng vẫn sống động trong trái tim người ông. Hai câu thơ không chỉ thể hiện tâm trạng bồi hồi, xúc động của nhân vật khi trở lại nơi xưa, mà còn thể hiện sự trân trọng đối với những giá trị tinh thần gắn bó với quá khứ. Qua đó, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của hồi ức, đồng thời thấy được thông điệp mà bài thơ gửi gắm: hãy biết nâng niu những ký ức và giá trị truyền thống, vì đó là một phần không thể thiếu của cuộc sống mỗi con người.

C2.  

Trong thời đại ngày nay, khi công nghệ phát triển mạnh mẽ, con người có thể tiếp cận thông tin nhanh chóng và dễ dàng thì cũng là lúc một bộ phận giới trẻ dần trở nên xa lạ, thậm chí thờ ơ với lịch sử - với những câu chuyện về quá khứ dân tộc. Nhiều bạn cho rằng lịch sử chỉ là những mốc thời gian khô khan, những con người đã “cũ kỹ”. Nhưng thực tế, lịch sử là kho tàng quý báu của dân tộc, là nơi lưu giữ bao nhiêu bài học sống, bài học làm người, mà thế hệ trẻ hôm nay rất cần phải hiểu và trân trọng.

Những câu chuyện về lịch sử, về ông cha ta đã hi sinh xương máu để giữ gìn nền độc lập dân tộc, chính là tấm gương soi sáng con đường chúng ta đang đi. Đó là câu chuyện về Trần Hưng Đạo - vị tướng tài ba, đánh tan quân Nguyên Mông xâm lược; là Nguyễn Trãi với “Bình Ngô đại cáo” hào hùng; là chị Võ Thị Sáu - cô gái trẻ chưa tròn 18 tuổi vẫn hiên ngang ra pháp trường. Đó cũng có thể là những câu chuyện gần gũi hơn - như một làng quê bị giặc tàn phá, một bà mẹ Việt Nam anh hùng nuốt nước mắt tiễn con ra trận. Mỗi câu chuyện là một trang sử thấm đẫm mồ hôi, máu và nước mắt của cha ông, nhưng cũng chứa chan ý chí, niềm tin, tình yêu nước thiết tha.

Tuy nhiên, một thực tế đáng buồn là không ít bạn trẻ hiện nay coi lịch sử như một môn học “phụ”, chỉ học để thi, không tìm thấy sự hấp dẫn trong đó. Một phần vì cách truyền tải chưa thực sự hấp dẫn, còn nặng tính ghi nhớ sự kiện mà thiếu chiều sâu cảm xúc. Vì thế, để những câu chuyện quá khứ không trở thành “dĩ vãng lặng im”, chúng ta - cả người lớn và người trẻ – cần có cách tiếp cận và truyền tải phù hợp hơn.

Trước hết, người lớn cần thay đổi cách kể chuyện lịch sử. Thay vì chỉ đọc sách giáo khoa, hãy kể cho các em nghe bằng giọng kể truyền cảm, bằng phim tài liệu, hình ảnh, sách tranh, hoặc dẫn các em đi tham quan bảo tàng, di tích lịch sử. Những hình thức trực quan, sinh động ấy sẽ khơi dậy sự tò mò, từ đó tạo ra niềm yêu thích thực sự. Ngành giáo dục cũng nên đổi mới phương pháp giảng dạy môn Lịch sử, khuyến khích học sinh cảm nhận, phân tích, liên hệ, thay vì chỉ học thuộc lòng. Bản thân các bạn trẻ cũng cần thay đổi tư duy: hãy học lịch sử không phải vì bị bắt buộc, mà vì chính bản thân mình - để hiểu mình là ai, dân tộc mình đã đi qua những gì, và mình cần sống như thế nào để xứng đáng với quá khứ đó.

Khi mỗi bạn trẻ biết lắng nghe và suy nghĩ từ những câu chuyện của lịch sử, thì những bài học không còn xa vời. Từ đó, các em sẽ biết sống có trách nhiệm, có lý tưởng, và biết trân trọng những giá trị của hòa bình, độc lập mà thế hệ cha ông đã đánh đổi bằng máu xương.

Quá khứ dân tộc là một phần máu thịtb của hiện tại. Những câu chuyện xưa không chỉ nên được kể lại, mà cần được sống lại bằng cảm xúc, bằng sự trân trọng và lòng biết ơn. Khi đó, lịch sử sẽ không còn là chuyện cũ kỹ mà là ngọn lửa âm ỉ cháy mãi trong trái tim người trẻ hôm nay.