Giới hạn khí hậu sinh vật của các đới thiên nhiên trên Trái Đất:

Trái Đất có ba đới thiên nhiên chính, mỗi đới có những đặc điểm khí hậu và sinh vật riêng biệt:

1. Đới nóng (Nhiệt đới):

   • Phạm vi: Nằm giữa hai chí tuyến, khoảng từ chí tuyến Bắc (23°27'B) đến chí tuyến Nam (23°27'N). Một số tài liệu có thể ghi nhận đến khoảng 30°B – 30°N.
   • Đặc điểm khí hậu:
     • Nhiệt độ cao quanh năm, trung bình thường trên 20∘C hoặc 21∘C.
     • Lượng mưa lớn, thường từ 1000mm - 2000mm, có nơi trên 2000mm, nhưng phân bố không đều, thường có một mùa mưa và một mùa khô rõ rệt. Càng gần hai chí tuyến, thời kỳ khô hạn càng kéo dài.
     • Góc chiếu của ánh sáng mặt trời lúc giữa trưa tương đối lớn và thời gian chiếu sáng trong năm ít chênh lệch.
   • Đặc điểm sinh vật: Giới thực vật và động vật vô cùng đa dạng và phong phú. Cảnh quan thiên nhiên thay đổi chủ yếu phụ thuộc vào chế độ mưa (ví dụ: rừng mưa nhiệt đới, rừng nhiệt đới gió mùa, xavan).

2. Hai đới ôn hòa (Ôn đới):

   • Phạm vi: Khoảng từ chí tuyến Bắc (23°27'B) đến vòng cực Bắc (66°33'B) và từ chí tuyến Nam (23°27'N) đến vòng cực Nam (66°33'N). Một số tài liệu có thể ghi nhận từ 30°B – 60°B và 30°N – 60°N.
   • Đặc điểm khí hậu:
     • Khí hậu mang tính chất trung gian giữa đới nóng và đới lạnh.
     • Nhiệt độ trung bình, các mùa trong năm (xuân, hạ, thu, đông) thể hiện rất rõ.
     • Lượng nhiệt nhận được ở mức trung bình. Góc chiếu của ánh sáng mặt trời và thời gian chiếu sáng trong năm chênh lệch nhiều.
     • Gió Tây ôn đới thường xuyên hoạt động.
   • Đặc điểm sinh vật:
     • Thiên nhiên thay đổi rõ rệt theo mùa.
     • Cảnh quan thay đổi theo vĩ độ và ảnh hưởng của dòng biển nóng, gió Tây ôn đới.
     • Thực vật đa dạng: rừng lá kim (taiga), rừng hỗn hợp, rừng lá rộng, thảo nguyên, rừng lá cứng.
     • Động vật cũng đa dạng, nhiều loài có cơ chế thích nghi với sự thay đổi mùa như di cư hoặc ngủ đông.

3. Hai đới lạnh (Hàn đới):

   • Phạm vi: Khoảng từ vòng cực Bắc (66°33'B) về cực Bắc (90°B) và từ vòng cực Nam (66°33'N) về cực Nam (90°N). Một số tài liệu có thể ghi nhận từ 60°B – cực Bắc và 60°N – cực Nam.
   • Đặc điểm khí hậu:
     • Khí hậu vô cùng khắc nghiệt, lạnh lẽo quanh năm. Nhiệt độ rất thấp, thường dưới 0∘C.
     • Mùa đông kéo dài, mùa hè rất ngắn và mát mẻ.
     • Lượng mưa rất thấp, chủ yếu dưới dạng tuyết.
   • Đặc điểm sinh vật:
     • Thực vật nghèo nàn, thấp lùn, chủ yếu là rêu, địa y và các loại cây thân thảo tồn tại trong mùa hạ ngắn ngủi, tạo nên cảnh quan đài nguyên.  
     • Động vật là các loài thích nghi được với khí hậu lạnh như gấu trắng, tuần lộc, chồn Bắc Cực, chim cánh cụt.  

Đặc điểm của rừng nhiệt đới:

Rừng nhiệt đới là một trong những hệ sinh thái quan trọng và đa dạng nhất trên Trái Đất, với các đặc điểm nổi bật sau:

• Phân bố: Chủ yếu nằm ở vùng Xích đạo, kéo dài đến hết vành đai nhiệt đới ở cả bán cầu Bắc và bán cầu Nam. Một số khu vực điển hình bao gồm lưu vực sông Amazon (Nam Mỹ), lưu vực sông Congo (Trung Phi) và một phần lớn Đông Nam Á.
• Điều kiện khí hậu:
  • Nhiệt độ: Cao và ổn định quanh năm, nhiệt độ trung bình năm thường trên 21∘C.
  • Lượng mưa: Rất lớn, thường trên 1700mm mỗi năm, có nơi lên đến 2000mm - 4000mm. Độ ẩm không khí cao.
• Đặc điểm sinh vật:
  • Đa dạng sinh học rất cao: Là nơi sinh sống của khoảng 40% đến 75% các loài sinh vật trên Trái Đất, bao gồm một nửa số loài thực vật và động vật của hành tinh.
  • Cấu trúc rừng nhiều tầng tán: Rừng thường có cấu trúc thẳng đứng phức tạp với nhiều tầng cây (thường từ 3 đến 5 tầng), từ tầng vượt tán, tầng tán chính, tầng dưới tán, tầng cây bụi đến tầng thảm tươi ở mặt đất. Điều này tạo ra nhiều môi trường sống khác nhau cho các loài.
  • Thực vật:
    • Chủ yếu là các loài cây thân gỗ lớn, cành lá sum suê, thường xanh quanh năm (ở rừng mưa nhiệt đới) hoặc có một số loài rụng lá vào mùa khô (ở rừng nhiệt đới gió mùa).
    • Có nhiều loài dây leo thân gỗ chằng chịt, các loài thực vật biểu sinh như phong lan, tầm gửi, địa y bám trên thân và cành cây.
    • Lá cây thường nhẵn bóng, đầu lá có mũi lồi để giúp thoát nước nhanh.
  • Động vật:
    • Vô cùng phong phú và đa dạng.
    • Nhiều loài thích nghi với đời sống trên cây và leo trèo giỏi như khỉ, vượn, sóc.
    • Nhiều loài chim có màu sắc sặc sỡ, thường ăn quả.
    • Côn trùng rất đa dạng.
• Các kiểu rừng nhiệt đới chính:
  • Rừng mưa nhiệt đới (rừng rậm thường xanh): Nơi có lượng mưa cao và phân bố đều quanh năm. Rừng rậm rạp, có 4-5 tầng.
  • Rừng nhiệt đới gió mùa: Có một mùa mưa và một mùa khô rõ rệt. Cây trong rừng có thể rụng lá vào mùa khô, rừng thường thấp và ít tầng hơn rừng mưa nhiệt đới.
  • Rừng mưa vùng núi (rừng mây): Tìm thấy ở các khu vực núi cao có khí hậu mát hơn.

Rừng nhiệt đới đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều hòa khí hậu toàn cầu, bảo tồn đa dạng sinh học, là nguồn cung cấp dược liệu, thực phẩm và gỗ. Tuy nhiên, diện tích rừng nhiệt đới đang bị suy giảm nghiêm trọng do các hoạt động của con người, đòi hỏi các biện pháp bảo vệ và phát triển bền vững.

Giải thích các bước giải: