LÀ VIỆT

(Nguyễn Phan Quế Mai)

Trăm trứng mẹ Âu Cơ, những quả trứng vũ trụ

Và một ngày nở ta

Ta đẫm hương ban mai sen xanh mướt

Mẹ ru ta ngàn xưa tiếng Việt

Hạt gạo trắng nuôi ta từ nhọc nhằn châu thổ

Tóc ta bay cùng phấp phới cánh cò

Gom rơm mục đồng về lót gối

Hành trình dài, thao thức cơn mơ

Gặt mùa nắng chín

Châu thổ Cửu Long nghiêng bến

Trường Sơn điệp trùng cuộn lời

Hồng Hà phù sa ta

Ta đã qua bao phố phường tráng lệ

Paris ánh sáng hay London cổ kính

Lòng vẫn trôi về bến

Cội nguồn văng vẳng à ơi

Mái đình cong trăng khuyết

Triền sông mướt câu hò

Đường làng rơm thơm vào trí nhớ

Rặng tre già măng non ta

Về dòng thác người cuộn về muôn hướng

Chảy không nguôi dòng máu Lạc Hồng

Giấc mơ nào từng ôm ấp biển Đông?

Ta là ta ngàn Việt những dòng sông

Dẫu khúc khuỷu bờ dâu hay ghềnh xiết cũng

chảy về lòng biển

Chảy về với cánh đồng lúa chín

Rặng tre nghiêng chiều

Bến nước nghiêng trăng

Và tất cả ta gọi tên Tổ quốc

Một Tổ quốc thiêng liêng màu sắc Việt

Luôn dâng đầy muôn nẻo bến bờ xa

Luôn dâng đầy muôn nẻo bến bờ xa…

(Tổ quốc gọi tên mình, NGuyễn Phan Quế Mai, nxb Phụ nữ)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản.

Câu 2: Những hình ảnh gợi lên vẻ đẹp bình dị, mộc mạc của quê hương thể hiện qua những dòng thơ sau:

​Hạt gạo trắng nuôi ta từ nhọc nhằn châu thổ

Tóc ta bay cùng phấp phới cánh cò

Gom rơm mục đồng về lót gối

Hành trình dài, thao thức cơn mơ

Câu 3. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong những dòng thơ in đậm.

Câu 4. Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về tâm trạng của nhân vật trữ tình khi ở cách xa quê hương?

Lòng vẫn trôi về bến

Cội nguồn văng vẳng à ơi

Mái đình cong trăng khuyết

Triền sông mướt câu hò

Đường làng rơm thơm vào trí nhớ

Rặng tre già măng non ta

Câu 5. Trình bày suy nghĩ của anh chị về vai trò của thế hệ trẻ trong việc bảo vệ tổ quốc.

Đáp án:

Câu 1.
Bài thơ viết theo thể thơ tự do 

Câu 2.
Những dòng thơ sau gợi lên vẻ đẹp bình dị, mộc mạc của quê hương thông qua các hình ảnh rất gần gũi với nông thôn Việt Nam:

-“Hạt gạo trắng nuôi ta từ nhọc nhằn châu thổ” → gợi hình ảnh hạt gạo , thành quả của lao động cần cù

-“Tóc ta bay cùng phấp phới cánh cò” → là biểu tượng của cảnh quê thanh bình.

-“Gom rơm mục đồng về lót gối” → hình ảnh thân thương về 

-“Hành trình dài, thao thức cơn mơ” → thể hiện nỗi nhớ, khát vọng  với quê hương trong mơ.

Câu 3.
Biện pháp liệt kê trong đoạn thơ trên giúp:

-Gợi tả phong phú và cụ thể những hình ảnh tiêu biểu của làng quê Việt: mái đình, triền sông, đường làng, rặng tre...

-Làm nổi bật nét đẹp truyền thống, thanh bình, giàu bản sắc văn hóa dân tộc.

-Tăng tính nhạc điệu và cảm xúc, thể hiện tình cảm tha thiết, hoài niệm của nhân vật trữ tình đối với quê hương.

Câu 4.
Những dòng thơ này thể hiện tâm trạng nhớ nhung, tha thiết và gắn bó sâu nặng với quê hương của nhân vật trữ tình. Dù đang sống ở nơi xa xôi, hiện đại, nhưng trong lòng vẫn luôn hướng về quê nhà:

-“Lòng vẫn trôi về bến” → gợi sự khắc khoải, quay quắt nhớ quê.

-Các hình ảnh như “mái đình”, “câu hò”, “rặng tre”, “đường làng rơm thơm” gợi kỷ niệm tuổi thơ, tình cảm gia đình, nét đẹp văn hóa dân tộc.

-Cảm giác nhớ về nguồn cội thể hiện rõ qua “cội nguồn văng vẳng à ơi”.

Câu 5.

Thế hệ trẻ là lực lượng nòng cốt, đầy tiềm năng và sáng tạo trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong bối cảnh hiện đại, bảo vệ Tổ quốc không chỉ là chiến đấu nơi chiến trường, mà còn là:

+Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

+Đóng góp tri thức, sáng tạo, khởi nghiệp, làm giàu cho đất nước.

+Chống lại những tư tưởng sai trái, tiêu cực, bảo vệ sự thật và truyền thống tốt đẹp.

+Ý thức trách nhiệm với cộng đồng, với lịch sử và tương lai đất nước.

Mỗi bạn trẻ cần:

+Trau dồi kiến thức – kỹ năng – đạo đức.

+Biết sống vì cộng đồng, biết tự hào và biết ơn tổ tiên.

+Không ngừng phấn đấu, học tập, lao động sáng tạo để góp phần đưa Việt Nam sánh vai cùng các cường quốc năm châu.