Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:

"Quê hương tôi có con sông xanh biếc

Nước gương trong soi tóc những hàng tre

Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè

Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng

Chẳng biết nước có giữ ngày, giữ tháng

Giữ bao nhiêu kỷ niệm giữa dòng trôi?

Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi!

Tôi giữ mãi mối tình mới mẻ

Sông của quê hương, sông của tuổi trẻ

Sông của miền Nam nước Việt thân yêu".

(Nhớ con sông quê hương - Tế Hanh*

II. VIẾT

ĐỀ: Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá đoạn thơ trong phần đọc hiểu

Đoạn thơ "Quê hương tôi có con sông xanh biếc..." đến "...Sông của miền Nam nước Việt thân yêu" trong bài "Nhớ con sông quê hương" của Tế Hanh không chỉ là một bức tranh tuyệt đẹp về dòng sông quê mà còn là nơi lắng đọng những cảm xúc sâu xa, những kỷ niệm êm đềm gắn liền với tuổi thơ và tình yêu quê hương tha thiết của nhà thơ. Với ngôn ngữ thơ trong sáng, hình ảnh gợi cảm và giọng điệu trữ tình ngọt ngào, đoạn thơ đã chạm đến trái tim người đọc, khơi gợi những rung cảm sâu lắng về cội nguồn.

Mở đầu đoạn thơ là một khung cảnh quê hương thanh bình và nên thơ được khắc họa qua hình ảnh "con sông xanh biếc". Màu xanh biếc gợi lên vẻ đẹp tươi mát, trong trẻo và đầy sức sống của dòng sông. Không chỉ vậy, dòng sông còn được nhân hóa một cách tinh tế khi "soi tóc những hàng tre". Hình ảnh "nước gương trong" không chỉ diễn tả sự tĩnh lặng, phẳng lặng của mặt nước mà còn gợi liên tưởng đến vẻ đẹp duyên dáng, mềm mại của những hàng tre soi bóng xuống dòng sông. Sự hài hòa giữa màu xanh của dòng sông và dáng vẻ uyển chuyển của hàng tre đã tạo nên một bức tranh quê hương êm đềm, bình dị mà đằm thắm.

Không gian ngoại cảnh tươi đẹp ấy dường như hòa quyện sâu sắc với thế giới nội tâm của nhà thơ. Câu thơ "Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè" là một sự so sánh độc đáo và đầy bất ngờ. "Buổi trưa hè" thường gợi cảm giác rực rỡ, ấm áp và tràn đầy năng lượng. Việc nhà thơ ví tâm hồn mình như buổi trưa hè cho thấy một trái tim tràn đầy tình yêu, sự sống và những cảm xúc tươi mới. Ánh nắng trưa hè không chỉ chiếu rọi mà còn "tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng", tạo nên một vẻ đẹp lung linh, huyền ảo cho dòng sông quê hương. Sự tương giao giữa tâm hồn nhà thơ và cảnh vật càng làm tăng thêm vẻ đẹp trữ tình và sự gắn bó sâu sắc với quê hương.

Tiếp theo, nhà thơ đặt ra một câu hỏi mang đậm tính suy tư và gợi nhiều cảm xúc: "Chẳng biết nước có giữ ngày, giữ tháng / Giữ bao nhiêu kỷ niệm giữa dòng trôi?". Câu hỏi tu từ này không nhằm mục đích tìm kiếm một câu trả lời cụ thể mà là để khơi gợi những dòng chảy miên man của thời gian và ký ức. Dòng sông cứ trôi đi lặng lẽ, chứng kiến bao đổi thay của cuộc đời, của quê hương, và cũng âm thầm lưu giữ biết bao kỷ niệm ngọt ngào, thân thương. Sự trôi chảy của dòng sông trở thành biểu tượng cho sự trôi chảy của thời gian và những ký ức không bao giờ phai nhạt trong tâm hồn con người.

Đến câu thơ "Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi!", tình cảm của nhà thơ bộc lộ một cách trực tiếp và mạnh mẽ. Cách xưng hô thân mật "con sông" cho thấy sự gắn bó ruột thịt, xem dòng sông như một người bạn tri kỷ. Hình ảnh "tắm cả đời tôi" không chỉ diễn tả sự gắn bó từ thuở ấu thơ mà còn gợi lên sự nuôi dưỡng, chở che của dòng sông đối với cuộc đời nhà thơ. Câu cảm thán "Hỡi con sông!" thể hiện sự trào dâng của tình cảm yêu mến, biết ơn sâu sắc.

Khép lại đoạn thơ là những dòng khẳng định đầy tự hào và yêu thương: "Tôi giữ mãi mối tình mới mẻ / Sông của quê hương, sông của tuổi trẻ / Sông của miền Nam nước Việt thân yêu". Tình yêu đối với dòng sông quê hương không hề phai nhạt theo thời gian mà luôn "mới mẻ", tươi nguyên như thuở ban đầu. Điệp ngữ "sông của" được lặp lại ba lần như một sự khẳng định chắc chắn về mối liên hệ mật thiết giữa nhà thơ và dòng sông. Dòng sông không chỉ là một phần máu thịt của quê hương mà còn gắn liền với những năm tháng tuổi trẻ đầy nhiệt huyết và ước mơ. Cuối cùng, sự khẳng định "Sông của miền Nam nước Việt thân yêu" đã nâng tầm tình yêu quê hương lên thành tình yêu đất nước, thể hiện niềm tự hào về một miền quê hương tươi đẹp và đáng yêu.

Đoạn thơ trong "Nhớ con sông quê hương" của Tế Hanh là một khúc ca trữ tình sâu lắng về tình yêu quê hương. Bằng việc sử dụng những hình ảnh thơ trong sáng, giàu sức gợi, ngôn ngữ mộc mạc mà tinh tế, cùng với giọng điệu trữ tình tha thiết, nhà thơ đã vẽ nên một bức tranh quê hương vừa bình dị vừa nên thơ, đồng thời thể hiện một tình cảm gắn bó sâu nặng với dòng sông quê - nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và là biểu tượng cho tình yêu quê hương, đất nước. Đoạn thơ đã lay động trái tim người đọc bởi sự chân thành và vẻ đẹp giản dị mà sâu sắc của nó.