Đọc bài thơ:

Cuộc chia ly màu đỏ

(Nguyễn Mỹ)

Đó là cuộc chia ly chói ngời sắc đỏ

Tươi như cánh nhạn lai hồng

Trưa một ngày sắp ngả sang đông

Thu, bỗng nắng vàng lên rực rỡ

Tôi nhìn thấy một cô áo đỏ

Tiễn đưa chồng trong nắng vườn hoa

Chồng của cô sắp sửa đi xa

Cùng đi với nhiều đồng chí nữa

Chiếc áo đỏ rực như than lửa

Cháy không nguôi trước cảnh chia ly

Vườn cây xanh và chiếc nón trắng kia

Không giấu nổi tình yêu cô rực cháy.

Không che được nước mắt cô đã chảy

Những giọt long lanh nóng bỏng, sáng ngời

Chảy trên bình minh đang hé giữa làn môi

Và rạng đông đang bừng trên nét mặt

- Một rạng đông với màu hồng ngọc

Cây si xanh gọi họ đến ngồi

Trong bóng rợp của mình, nói tới ngày mai

Ngày mai sẽ là ngày sum họp

Đã toả sáng những tâm hồn cao đẹp!

Nắng vẫn còn ngời trên những lá cây si

Và người chồng ấy đã ra đi...

Cả vườn hoa đã ngập tràn nắng xế

Những cánh hoa đỏ vẫn còn rung nhè nhẹ

Gió nói tôi nghe những tiếng thì thào

“Khi tổ quốc cần, họ biết sống xa nhau...”

Tôi biết cái màu đỏ ấy

Cái màu đỏ như cái màu đỏ ấy

Sẽ là bông hoa chuối đỏ tươi

Trên đỉnh dốc cao vẫy gọi đoàn người

Sẽ là ánh lửa hồng trên bếp

Một làng xa giữa đêm gió rét…

Nghĩa là màu đỏ ấy theo đi

Như chưa hề có cuộc chia ly… (6.1964, nguồn: https://thivien.net)

II. Viết

ĐỀ: Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá đoạn thơ trong phần đọc hiểu

                                 Bài làm : 

     Cuộc chia ly thường gắn liền với nỗi buồn, nước mắt và đau thương. Nhưng trong bài thơ “Cuộc chia ly màu đỏ” của Nguyễn Mỹ, cuộc chia ly lại mang một sắc thái thật đặc biệt: chói ngời, rực rỡ – màu đỏ của tình yêu, của lòng yêu nước và ý chí cách mạng. Qua đoạn thơ được trích, nhà thơ không chỉ ghi lại một khoảnh khắc xúc động trong thời chiến mà còn khắc họa vẻ đẹp tinh thần cao cả của con người Việt Nam.

     Ngay từ những câu thơ đầu, tác giả đã gây ấn tượng bằng hình ảnh "cuộc chia ly chói ngời sắc đỏ" – một hình ảnh giàu tính biểu tượng và gợi cảm xúc mạnh mẽ. Khác với những chia ly ảm đạm thường thấy, cuộc chia tay trong bài thơ lại "tươi như cánh nhạn lai hồng", là ánh nắng rực rỡ giữa trưa thu. Màu đỏ ấy không chỉ là màu của chiếc áo người vợ mặc, mà còn là màu của khát vọng, của sức sống mãnh liệt, và sâu xa hơn là màu của lòng yêu nước và niềm tin vào ngày mai chiến thắng.

     Tình cảm của người vợ được nhà thơ miêu tả tinh tế: cô mặc áo đỏ, tiễn chồng ra trận trong khu vườn đầy nắng, "chiếc áo đỏ rực như than lửa", biểu hiện cho một tình yêu mãnh liệt và sự hy sinh thầm lặng. Nỗi đau của cô không được diễn đạt bằng tiếng khóc ồn ào, mà là "những giọt long lanh nóng bỏng", vừa kìm nén, vừa cháy bỏng – minh chứng cho tình cảm sâu đậm và chân thành. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp vừa dịu dàng, vừa kiên cường của người phụ nữ Việt Nam trong chiến tranh.

     Không chỉ dừng lại ở nỗi buồn, đoạn thơ còn mở ra một niềm tin, một hi vọng về ngày mai: "ngày mai sẽ là ngày sum họp", “đã tỏa sáng những tâm hồn cao đẹp”. Nhà thơ đã khéo léo chuyển từ cảm xúc riêng tư sang cảm xúc cộng đồng, từ nỗi buồn chia ly sang lý tưởng sống cao đẹp – vì đất nước, vì tổ quốc.

     Hình ảnh người chồng ra đi được đặt trong khung cảnh thiên nhiên đầy ánh sáng và sắc đỏ – ánh nắng, hoa, gió và lời thì thầm của thiên nhiên: “Khi tổ quốc cần, họ biết sống xa nhau...”. Câu thơ vừa như một lời nhắn nhủ, vừa như một tuyên ngôn của thế hệ trẻ trong thời chiến: sẵn sàng hy sinh hạnh phúc cá nhân để cống hiến cho đất nước.

     Ở phần cuối đoạn trích, hình ảnh màu đỏ tiếp tục được mở rộng ý nghĩa. Nó không còn là màu của chiếc áo hay những giọt nước mắt, mà trở thành biểu tượng gắn liền với đất nước: "bông hoa chuối đỏ tươi", "ánh lửa hồng trên bếp", gắn bó với đời sống và văn hóa dân tộc. Câu kết “như chưa hề có cuộc chia ly” khẳng định: tình yêu lớn lao vì Tổ quốc có thể vượt lên trên mọi khoảng cách và mất mát.

     Tóm lại, đoạn thơ trong “Cuộc chia ly màu đỏ” là một khúc tráng ca đẹp đẽ về tình yêu đôi lứa gắn liền với tình yêu Tổ quốc. Nguyễn Mỹ đã làm mới hình ảnh chia ly bằng cách đặt nó trong một không gian đầy ánh sáng, đầy sắc đỏ, để từ đó tôn vinh vẻ đẹp của những con người sống có lý tưởng, có khát vọng và đầy nhân ái. Bài thơ không chỉ chạm đến cảm xúc người đọc mà còn để lại một thông điệp sâu sắc: trong gian khó, tình yêu nước chính là nguồn sáng rực rỡ nhất nâng đỡ con người.