Câu 1:
Thành tựu của văn minh Đại Việt trên lĩnh vực giáo dục, khoa cử:

- Giáo dục được tổ chức chặt chẽ, từ cấp làng xã (trường học làng) đến quốc gia (Quốc Tử Giám).

- Nho học trở thành nền tảng, sách học chủ yếu là Tứ thư, Ngũ kinh.

- Khoa cử được tổ chức đều đặn từ thời Lý, phát triển mạnh ở thời Trần và đặc biệt hoàn thiện dưới thời Lê.

- Các kỳ thi: thi Hương, thi Hội, thi Đình để tuyển chọn nhân tài làm quan.

- Nhiều nhân tài xuất hiện như Mạc Đĩnh Chi, Lê Quý Đôn, Nguyễn Trãi…

Các triều đại phong kiến Đại Việt quan tâm đến giáo dục, khoa cử vì:

- Giáo dục, khoa cử là con đường chính để tuyển chọn nhân tài, củng cố bộ máy nhà nước.

- Giúp truyền bá tư tưởng đạo Nho, ổn định xã hội, nâng cao trình độ dân trí.

- Góp phần khẳng định tinh thần tự chủ, độc lập của dân tộc trước ảnh hưởng phương Bắc.

Câu 2:
Tư tưởng, tôn giáo Đại Việt từ thế kỉ X-XV:

- Chủ yếu gồm Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo.

- Phật giáo phát triển mạnh nhất thời Lý - Trần, có ảnh hưởng lớn đến tư tưởng, nghệ thuật, đời sống tinh thần.

- Nho giáo dần giữ vai trò chủ đạo, đặc biệt từ thời Trần và Lê.

- Đạo giáo tồn tại phổ biến trong dân gian, gắn với tín ngưỡng thờ thần, thờ mẫu.

Hiện tượng “Tam giáo đồng nguyên” thời Lý - Trần:

- Là sự hòa hợp giữa ba tôn giáo: Nho, Phật, Đạo cùng tồn tại và bổ sung cho nhau trong đời sống chính trị - xã hội.

- Phật giáo giữ vai trò trung tâm, được các vua như Lý Thái Tổ, Trần Nhân Tông sùng mộ.

- Nho giáo được sử dụng trong tổ chức chính quyền và giáo dục.

- Đạo giáo phổ biến trong đời sống tâm linh nhân dân.
- Điều này cho thấy tư tưởng thời Lý - Trần cởi mở, khoan dung và dung hòa văn hóa.

Câu 3:
Cơ sở hình thành nền văn minh Đại Việt:

- Cơ sở tự nhiên: lãnh thổ ổn định với đồng bằng châu thổ sông Hồng, khí hậu nhiệt đới gió mùa thuận lợi cho nông nghiệp.

- Cơ sở dân tộc: cộng đồng người Việt với truyền thống lâu đời, tinh thần đoàn kết, yêu nước.

- Cơ sở kinh tế: nông nghiệp lúa nước là chủ đạo, thủ công nghiệp và thương mại cũng phát triển.

- Cơ sở chính trị: quốc gia độc lập, có chính quyền quân chủ trung ương tập quyền vững mạnh.

- Cơ sở văn hóa: kế thừa văn hóa bản địa, tiếp thu có chọn lọc văn hóa Trung Hoa và các dân tộc khác.

Theo em, cơ sở quan trọng nhất là cơ sở chính trị vì một chính quyền độc lập, ổn định mới có thể:

- Tổ chức sản xuất, phát triển kinh tế.

- Tạo điều kiện cho giáo dục, văn hóa - tư tưởng phát triển.

- Bảo vệ bản sắc dân tộc trước nguy cơ đồng hóa từ phương Bắc.