Chế Lan Viên đã từng nói: "Vạt áo của triệu nhà thơ không đủ để bọc hết vàng rơi của cuộc đời / Hãy nhặt lấy từng từ của cuộc sống để tạo nên trang thơ”. Qủa thật, lời nhận xét này của nhà thơ Chế Lan Viên là rất đúng. Những nhà thơ đã gom nhặt từ cuộc sống để tạo nên những trang thơ, áng văn tuyệt vời và nhà thơ Xuân Quỳnh với bài thơ "Mùa hoa còn lại" cũng vậy. Bài thơ là kí ức về chiến tranh và những người lính đã ngã xuống vì hòa bình dân tộc.

           Xuân Quỳnh $(1942-1988)$ quê ở làng lụa Hà Đông. Bà là nhà thơ nữ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Hồn thơ của Xuân Quỳnh là tiếng nói của người phụ nữ giàu yêu thương, nhiều trắc ẩn, luôn khát khao hạnh phúc đời thường nhưng cũng nhiều âu lo, day dứt, trăn trở trong tình yêu. Xuân Quỳnh đã để lại cho làng thơ Việt Nam rất nhiều những tác phẩm có giá trị, trong đó phải kể đến tác phẩm "Mùa hoa còn lại". Tác phẩm được nữ thi sĩ sáng tác sau khi hòa bình của đất nước được lặp lại. Lúc này, đất nước đang bước vào thời kì xây dựng và đổi mới. Sự đặc sắc của bài thơ được tạo nên một phần nhờ chủ đề và những chi tiết nghệ thuật đặc sắc.

          Trước hết là về chủ đề của tác phẩm. Bài thơ là sự biết ơn cũng như tưởng nhớ chân thành của nhà thơ đối với những người chiến sĩ đã anh dũng hy sinh trong chiến dịch Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động toàn cầu. Dòng cảm xúc của bài thơ được tác giả gợi nhắc từ hiện tại với: "Ba mươi năm tiếng súng đã lặng yên / Đất đã trở về với khoai với lúa" để gợi nhắc nên quá khứ hào hùng của dân tộc ta $-$ "Miền đất xưa lẫy lừng một thuở". Miền đất nước với những chiến thắng nơi Mường Thanh, Hồng Cúm, Him Lam,... Tất cả những chiến thắng ấy tạo nên một đất nước hòa bình, tự do, nơi nhân dân trở về với công việc sản xuất. Không chỉ nhắc đến những vùng đất với những chiến thắng lịch sử mà tác giả còn nhắc đến những người anh hùng đã hy sinh đời mình cho chiến thắng dân tộc. Những người anh hùng ấy là Tô Vĩnh Diện, Bế Văn Đàn, Phan Đình GIót,... Họ đã đi qua những con đường gian khổ với "máu thấm đất"; "mồ hôi đầm trấn thủ". Họ đã sống và chiến đấu với nhân dân “dân công đi ào ào như thác lũ”. Bài thơ không mang nặng không khí bi lụy mà thấm đẫm niềm tự hào, niềm xúc động nhẹ nhàng mà sâu sắc. Khi đất nước hòa bình, vết tích của chiến tranh cũng mờ dần, chỉ còn lại màu da rất trắng / như ban đầu miền đất mới khai sinh”. Hình ảnh màu trắng ở đây như một ẩn dụ giàu sức gợi: màu trắng của loài hoa ban vùng Tây Bắc – biểu tượng cho vẻ đẹp tinh khiết, trong trẻo của những con người đã hy sinh tuổi trẻ cho đất nước.

         Thứ hai là về những đặc sắc nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ. Bài thơ sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng giàu cảm xúc cùng những hình ảnh giàu sức gợi. Sự kết hợp giữa quá khứ và hiện tại tạo nên một âm hưởng vừa xúc động, vừa hào hùng. Các địa danh, tên người, hình ảnh dân công, chiến trường... được sắp xếp xen kẽ với cảm xúc riêng của tác giả làm cho bài thơ vừa có chất liệu lịch sử cụ thể, vừa giàu chất thơ. Đặc biệt, nhà thơ đã sử dụng biện pháp ẩn dụ được thể hiện ở hai câu thơ cuối bài cho thấy được rõ nét về cảm xúc biết ơn của tác giả cũng như sự hy sinh cao đẹp và vẻ đẹp bất tử của những người lính $-$ những người đã ngã xuống để dựng xây Tổ quốc.

          Tóm lại, bài thơ "Mùa hoa còn lại" là bài thơ mang đậm dòng cảm xúc. Đó là những cảm xúc biết ơn nhưng cũng là sự tưởng niệm tới những người lính. Bài thơ còn là lời nhắn nhủ rằng: hãy cố gắng bảo vệ, gìn giữ Tổ quốc mà các anh đã hy sinh thân mình để bảo vệ. Bài thơ là những dòng cảm xúc da diết, lắng đọng và in sâu mãi trong tâm trí của độc giả. "Mùa hoa còn lại" xứng đáng là bài thơ bất hủ về đề tài chiến tranh và những người lính.

@LP