Đọc đoạn trích sau:

Ngoài khung cửa sổ, trời xanh ngắt ánh sáng; lá cây rung động dưới làn gió nhẹ. Một thân cây vút cao lên trước mặt. Cùng một lúc, chàng lẩm bẩm: “cây hoàng lan", mùi hương thơm thoang thoảng đưa vào. Thanh nhắm mắt ngửi hương thơm và nhớ đến cái cây ấy chàng hay chơi dưới gốc nhặt hoa. Đã từ lâu lắm, ngày mới có căn nhà này, ngày cha mẹ chàng hãy còn. Rồi đến ngày một bà một cháu quấn quýt nhau. Thanh ra tỉnh làm rồi đi về hàng năm, các ngày nghỉ. Bây giờ cây đã lớn.

Thanh thấy tâm hồn nhẹ nhõm tươi mát như vừa tắm ở suối. Chàng tắm trong cái không khí tươi mát này. Những ngày bận rộn ở tỉnh giờ xa quá. Khu vườn với các cây quen đã nhận biết chàng rồi.

Nghe thấy bà đi vào. Thanh nằm yên giả vờ ngủ. Bà lại gần săn sóc, buông màn, nhìn cháu và xua đuổi muỗi. Gió quạt đưa nhẹ trên mái tóc chàng. Thanh vẫn nằm yên nhắm quận mắt nhưng biết bà ở bên mình. Chàng không dám động đậy, yên lặng chờ cho bà lại đi ra. Bà xuống bếp làm cơm hẳn. Tiếng dép nhỏ dần.

(Trích Dưới bóng hoàng lan -Thạch Lam, NXB Văn hóa Thông tin, 2007, tr. 165-166)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Đoạn trích được kể theo điểm nhìn của ai?

Câu 2. Tìm những chi tiết miêu tả cây hoàng lan trong đoạn trích.

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong những câu văn sau:

"Bà lại gần săn sóc, buông màn, nhìn cháu

và xua đuổi muỗi.”

Câu 4. Nhận xét tâm trạng của nhân vật Thanh trong đoạn

trích.

Câu 5. Theo anh/chị, chúng ta có cần sống chậm lại trong cuộc sống hôm nay không? Vì sao?

II. VIỆT

Anh (chị) hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) về tình yêu quê hương đất nước của thế hệ trẻ ngày nay.

Câu 1:
Đoạn trích được kể theo điểm nhìn của nhân vật Thanh (ngôi thứ ba - người kể giấu mình nhưng thấu hiểu nội tâm nhân vật Thanh).

Câu 2.
Những chi tiết miêu tả cây hoàng lan trong đoạn trích:

- “Một thân cây vút cao lên trước mặt.”

- “Cây hoàng lan.”

- “Mùi hương thơm thoang thoảng đưa vào.”

- “Cái cây ấy chàng hay chơi dưới gốc nhặt hoa.”

- “Bây giờ cây đã lớn.”

Câu 3.
Câu văn: “Bà lại gần săn sóc, buông màn, nhìn cháu và xua đuổi muỗi.” sử dụng biện pháp tu từ liệt kê.

Tác dụng:

- Về nội dung: Làm nổi bật sự chăm sóc ân cần, dịu dàng và đầy yêu thương của người bà đối với cháu. Qua đó thể hiện tình cảm gia đình sâu đậm, ấm áp gợi lên vẻ đẹp của tình thân giản dị mà xúc động.

- Về hình thức: Tăng nhịp điệu cho câu văn, tạo cảm giác nhẹ nhàng, đều đặn góp phần khắc họa không khí yên bình, tĩnh lặng của không gian gia đình lúc ấy.

Câu 4:
Trong đoạn trích, nhân vật Thanh có tâm trạng nhẹ nhõm, bình yên khi trở về quê sau những ngày bận rộn nơi phố thị. Anh hoài niệm về tuổi thơ, về cây hoàng lan, về thời gian sống cùng bà trong căn nhà cũ. Những kỷ niệm thân thương khiến tâm hồn Thanh như được gột rửa, tươi mát trở lại. Anh lặng lẽ cảm nhận tình bà cháu, trân trọng khoảnh khắc yên bình bên người thân. Đó là sự rung động chân thành của một người con xa quê tìm lại chính mình trong ký ức.

Câu 5:
Trong nhịp sống hiện đại đầy hối hả, chúng ta rất cần sống chậm lại để cảm nhận ý nghĩa thực sự của cuộc sống. Sống chậm giúp ta lắng nghe chính mình, trân trọng những điều giản dị như thiên nhiên, gia đình, ký ức tuổi thơ. Đó cũng là cách để chữa lành tâm hồn, giảm bớt căng thẳng và giữ gìn những giá trị đẹp. Khi sống chậm, con người có cơ hội sống sâu sắc hơn, yêu thương và thấu hiểu nhau hơn. Vì vậy, sống chậm chính là một cách sống nhân văn và bền vững.

PHẦN II. VIẾT

Tình yêu quê hương đất nước là một tình cảm thiêng liêng, luôn âm ỉ cháy trong trái tim mỗi con người Việt Nam. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, tình yêu ấy đã trở thành ngọn lửa hun đúc biết bao thế hệ anh hùng, những con người dám sống, dám hi sinh vì độc lập, tự do của dân tộc. Ngày nay, trong thời đại hội nhập và phát triển, thế hệ trẻ chúng ta càng cần ý thức rõ vai trò của mình trong việc giữ gìn và phát huy truyền thống cao đẹp đó. Tình yêu đất nước không phải là điều gì quá lớn lao hay xa vời mà bắt đầu từ những hành động nhỏ bé, giản dị: chăm ngoan học tập, biết ơn thầy cô, sống chan hòa với bạn bè, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, gìn giữ môi trường, gìn giữ tiếng Việt, văn hóa Việt giữa dòng chảy hiện đại hóa. Đó còn là tinh thần dám nghĩ, dám làm, sáng tạo không ngừng để đưa đất nước tiến lên sánh vai với các cường quốc năm châu như lời Bác Hồ từng mong mỏi. Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội trở thành môi trường lý tưởng để người trẻ thể hiện lòng yêu nước nhưng cũng cần tỉnh táo, tránh sa vào những luồng thông tin độc hại, lối sống thực dụng, vô cảm. Chỉ khi biết tự hào về cội nguồn, thế hệ trẻ mới có thể xây nên tương lai bền vững cho đất nước. Bởi tình yêu nước, trước hết là tình yêu với những điều gần gũi nhất như ngôi nhà, mái trường, dòng sông, hàng cây - là tình cảm âm thầm nhưng mãnh liệt giúp con người đứng vững giữa cuộc đời đầy biến động.