Đoạn thơ trong bài "Quê hương" của Đỗ Trung Quân khắc họa một cách tinh tế tình yêu và lòng gắn bó sâu sắc với quê hương, một tình cảm không thể tách rời trong mỗi con người. Quê hương trong thơ Đỗ Trung Quân không chỉ là nơi sinh ra, mà là cội nguồn nuôi dưỡng tâm hồn, là nơi chở che, bảo vệ những kí ức êm đềm của tuổi thơ. Câu thơ "Quê hương là vòng tay ấm, con nằm ngủ giữa mưa đêm" đã sử dụng hình ảnh vòng tay mẹ để so sánh với tình yêu quê hương, là nơi mà ta tìm thấy sự an toàn, yên bình, nơi mưa gió không làm tổn hại, mà chỉ khiến ta thêm phần kiên cường.  “Quê hương là đêm trăng tỏ, hoa cau rụng trắng ngoài thềm” lại là những hình ảnh gần gũi, thân quen với bao thế hệ người con xa quê. Đêm trăng tỏ, với ánh sáng dịu dàng, cùng hoa cau rụng trắng, tạo nên một không gian yên bình và mơ màng, khiến con người không thể quên được những ký ức đẹp đẽ của quê nhà. Ba câu thơ kết bài như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng – một hình ảnh so sánh mang ý nghĩa sâu sắc. Quê hương được so sánh với mẹ vì đó là nơi ta được sinh ra, được nuôi dưỡng lớn khôn, giống như người mẹ đã sinh thành nuôi ta khôn lớn, trưởng thành. Vì vậy, nếu ai không yêu quê hương, không nhớ quê hương mình thì không bao giờ trưởng thành được. Lời thơ nhắc nhở mỗi chúng ta hãy luôn sống và làm việc có ích, hãy biết yêu quê hương xứ sở, vì quê hương là mẹ và mẹ chính là quê hương và cũng bởi “Khi ta ở, chỉ là nơi đất ở / Khi ta đi, đất đã hoá tâm hồn” (nhà thơ Chế Lan Viên).  Nếu thiếu đi tình yêu với quê hương, với cội nguồn, con người sẽ thiếu đi sự vững vàng, thiếu đi phần gốc rễ trong cuộc sống, và không thể trở thành một con người trọn vẹn. Tình yêu quê hương không chỉ là cảm xúc, mà là điều kiện để mỗi người vươn lên, phát triển và sống có ý nghĩa. Tác giả đã khéo léo nhấn mạnh rằng, tình yêu quê hương chính là nền tảng vững chắc giúp con người phát triển toàn diện, vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Bài thơ không chỉ là lời tri ân quê hương mà còn là một thông điệp về việc giữ gìn, trân trọng những giá trị tinh thần từ nơi mình sinh ra. Khung cảnh làng quê trên mọi miền Tổ quốc Việt Nam hiện lên thân thương, giản dị mà xúc động lòng người.Những cặp câu thơ dần hiện lên như những thước phim quay chậm, cảnh vật có gần có xa, có mờ có tỏ, có lớn có nhỏ. Nhịp thơ đều đặn, nhịp nhàng, gần như cả bài thơ chỉ có một nhịp 2/4.