Trong không khí hào hùng của văn học cách mạng Việt Nam, có biết bao tác phẩm đã trở thành tiếng nói tâm hồn của dân tộc trong những năm tháng chiến tranh khốc liệt. Giữa những mất mát, đau thương, người nghệ sĩ tìm thấy vẻ đẹp bất khuất và lòng yêu nước để khắc họa nên những vần thơ sống mãi với thời gian. Trở về quê nội của Lê Anh Xuân là một trong những tác phẩm tiêu biểu như thế, nơi ông lắng đọng tình yêu quê hương, niềm tự hào và sự kiên cường của con người Việt Nam, đồng thời nhấn mạnh sức mạnh tinh thần vượt qua nghịch cảnh. Chính sự kết hợp tài tình giữa nội dung và nghệ thuật trong bài thơ đã tạo nên dấu ấn sâu sắc, lay động tâm hồn người đọc qua nhiều thế hệ.

Lê Anh Xuân mở đầu bằng hình ảnh quê hương thân thuộc "xanh biếc bóng dừa," nơi từng là nguồn cảm hứng dạt dào của người con xa xứ. Sự trở lại quê hương sau những năm tháng chiến tranh không chỉ là niềm vui hội ngộ mà còn là nỗi đau khi nhận ra "người thân đã ngã xuống đất này." Bằng những câu chữ giản dị nhưng thấm đượm cảm xúc, ông đã tái hiện hình ảnh một quê hương vừa đẹp vừa bi thương.

 Tình cảm của nhà thơ được bộc lộ qua những hành động và cảm giác chân thực như "ta run run nắm những bàn tay, thương nhớ dồn trong tay ta nóng bỏng." Từng cái chạm tay trở thành biểu tượng của sự kết nối, sự đồng cảm và tình yêu giữa những con người cùng chịu đau thương bởi chiến tranh.

Không gian của bài thơ chuyển biến khi tác giả miêu tả "đêm đầu tiên ta ngủ giữa quê hương." Dẫu bên ngoài có tiếng "đại bác gầm rung vách lá," nhà thơ vẫn cảm nhận được hơi ấm kỳ lạ của sự đoàn tụ và tình yêu quê hương. Vẻ đẹp bất khuất của quê hương hiện lên thông qua hình ảnh "hố bom," "áo em vẫn còn mảnh vá" nhưng trong đó là trái tim của con người "chung thủy, sắt son."

Những hình ảnh như "bóng dừa," "hố bom," hay "áo em mảnh vá" không chỉ tái hiện vẻ đẹp giản dị của quê hương mà còn khơi gợi nỗi đau thương và lòng tự hào dân tộc. Mỗi chi tiết đều mang ý nghĩa biểu trưng, sâu sắc. Bài thơ được viết với giọng điệu trữ tình, làm nổi bật tình yêu quê hương sâu lắng nhưng không thiếu khí phách hào hùng, đặc biệt ở đoạn miêu tả khẩu súng trong tay "cháy bỏng căm hờn." Lê Anh Xuân sử dụng ngôn ngữ gần gũi mà giàu tính biểu cảm. Từng câu chữ dễ dàng đi vào lòng người nhờ cách thể hiện cảm xúc chân thành và thực tế. Tác giả khéo léo thể hiện sự tương phản giữa cái đẹp bình yên và sự khốc liệt của chiến tranh. Qua đó, vẻ đẹp kiên cường của con người và quê hương càng được tôn vinh. Hình tượng "khẩu súng trong tay cháy bỏng căm hờn" không chỉ tái hiện sức mạnh chiến đấu mà còn thể hiện sự quyết tâm bảo vệ quê hương của dân tộc Việt Nam.

Đoạn thơ trong Trở về quê nội không chỉ là một lời tâm sự mà còn là một bản hùng ca đầy tự hào về sức sống mãnh liệt của quê hương và con người Việt Nam trong kháng chiến. Qua từng câu thơ, Lê Anh Xuân đã tôn vinh vẻ đẹp bất khuất của dân tộc, đồng thời nhấn mạnh giá trị nhân văn cao cả. Bằng sự kết hợp tài tình giữa nội dung và nghệ thuật, ông đã tạo nên một tác phẩm trường tồn trong nền văn học cách mạng, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng bạn đọc.