Đáp án:

Giải thích các bước giải:

Nguyễn Ngọc Tư – nhà văn của những thân phận bé nhỏ, của những điều tưởng chừng lặng lẽ mà lại day dứt đến ám ảnh – luôn biết cách đưa người đọc đi sâu vào những góc khuất của đời sống bằng giọng văn nhẹ nhàng, đậm chất Nam Bộ, giàu tình cảm và đầy chất thơ. Truyện ngắn Đá trổ bông là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách đó. Thông qua câu chuyện về một người phụ nữ tên Cúc – người mang quá khứ đầy thương tổn và tủi nhục – Nguyễn Ngọc Tư không chỉ khắc họa số phận con người mà còn gửi gắm một thông điệp đầy nhân văn: dù cuộc đời có lạnh lẽo, tàn nhẫn đến đâu, con người vẫn có thể nở hoa – vẫn có thể sống đẹp, sống tử tế – nếu còn giữ được niềm tin và khao khát hồi sinh.

Ngay từ nhan đề “Đá trổ bông”, nhà văn đã khơi mở một hình ảnh ẩn dụ giàu chất thơ và đầy tính biểu tượng. Đá – vốn tượng trưng cho sự lạnh lùng, cứng nhắc, vô cảm và bất biến – thế mà vẫn có thể “trổ bông”, vẫn có thể nở hoa. Điều tưởng chừng nghịch lý ấy lại chính là mạch ngầm xuyên suốt câu chuyện: giữa nơi khô cằn, giữa một số phận tưởng như bị cuộc đời ruồng bỏ, vẫn có thể mọc lên một mầm sống, một đóa hoa. Đó không chỉ là vẻ đẹp của sự sống mà còn là vẻ đẹp của lòng tin, của sức mạnh tinh thần, và của khả năng chuyển hóa nỗi đau thành hy vọng.

Nhân vật trung tâm của truyện là Cúc – một người phụ nữ mang trong mình đầy tổn thương. Cô từng bị cha dượng xâm hại, bị mẹ làm ngơ, bị xã hội định kiến nhìn cô như một kẻ lẳng lơ, như “gái điếm”. Cúc như một hòn đá bị vứt lại giữa đời, chai sạn bởi tổn thương, khép lòng với tất cả, kể cả chính bản thân mình. Tuy nhiên, điều đặc biệt ở nhân vật này là cô không chìm hẳn vào bóng tối. Cúc vẫn sống, vẫn làm việc, và hơn hết – vẫn mơ được sống khác đi. Cô không đòi hỏi sự thương hại, cũng chẳng cần ai cứu rỗi – cô âm thầm gieo mầm thiện lương trong chính bản thân mình, mong một ngày được làm lại, được sống như một con người bình thường.

Hành trình “trổ bông” của Cúc không ồn ào, không kịch tính. Đó là quá trình tự thân chuyển hóa – từ đá sang hoa – từ một kẻ bị xã hội kỳ thị thành người biết yêu thương và khao khát được yêu thương. Điều đó được thể hiện qua chi tiết cô nuôi dạy đứa con riêng của chồng như con ruột, nấu cơm, dọn dẹp, chăm chút từng điều nhỏ nhặt – như một người vợ, người mẹ thực thụ. Sự lặng lẽ ấy chính là vẻ đẹp nhân hậu nhất mà Nguyễn Ngọc Tư muốn tôn vinh: vẻ đẹp của những con người sống âm thầm, không ồn ào nhưng ấm áp, dịu dàng và đầy lòng bao dung.

Đá trổ bông cũng là một truyện ngắn giàu giá trị phản tư xã hội. Bằng ngôn ngữ nhẹ nhàng mà sâu sắc, Nguyễn Ngọc Tư đặt ra câu hỏi về sự khắt khe, vô cảm và định kiến của cộng đồng đối với những ai từng lầm lỡ, đặc biệt là phụ nữ. Nhân vật Cúc không chỉ chịu tổn thương từ gia đình mà còn từ chính ánh nhìn dửng dưng, thậm chí khinh bỉ của xã hội. Nhưng thay vì lên án gay gắt, Nguyễn Ngọc Tư chọn cách kể chuyện nhẹ nhàng, để người đọc tự cảm nhận, tự thấy xót xa và từ đó, tự đặt lại vấn đề: liệu chúng ta có quá dễ dàng đóng khung, gắn nhãn và ruồng bỏ người khác chỉ vì quá khứ của họ?

Về mặt nghệ thuật, truyện ngắn này mang đậm dấu ấn văn chương Nguyễn Ngọc Tư: giọng văn chậm rãi, thấm đẫm cảm xúc, đậm chất trữ tình mà không bi lụy. Những chi tiết nhỏ, những hình ảnh đời thường được tác giả khéo léo đưa vào như những vệt màu mờ nhòe nhưng ám ảnh: bữa cơm giản dị, góc nhà nhỏ, tiếng thở dài, ánh mắt ngại ngùng… tất cả góp phần làm nên một không gian sống chân thực, gần gũi mà giàu tính biểu cảm. Chính sự giản dị ấy khiến truyện ngắn càng trở nên sâu sắc và giàu sức gợi.

Tổng kết lại, Đá trổ bông không chỉ là câu chuyện về một người phụ nữ bị tổn thương đi tìm lại chính mình, mà còn là bài ca về sức sống con người. Trong cuộc đời nhiều góc tối, khi lòng người dễ sắt đá, Nguyễn Ngọc Tư nhắc ta nhớ rằng, ngay cả đá cũng có thể nở hoa, nếu ta giữ được niềm tin, lòng nhân hậu và sự kiên trì. Tác phẩm là minh chứng cho một nền văn học giàu lòng trắc ẩn, nhân văn sâu sắc – nơi những con người bé nhỏ được tôn vinh, nơi vẻ đẹp âm thầm được nâng niu, và nơi những khát vọng sống tử tế luôn được thắp sáng.