Bài thơ "Cảnh khuya" của Hồ Chí Minh là một tuyệt tác thi ca thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên trong trẻo, tĩnh lặng và tâm hồn nhạy cảm, yêu nước sâu sắc của Bác. Vẻ đẹp của bài thơ được phân tích trên nhiều khía cạnh:

1. Vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên:

-  Hình ảnh thơ mộng, gợi cảm: Bài thơ vẽ nên một khung cảnh đêm khuya nơi núi rừng Việt Bắc với những hình ảnh tươi sáng, trong trẻo:

• • "Tiếng suối trong như tiếng hát xa" - So sánh tiếng suối với tiếng hát gợi sự êm dịu, du dương, lan tỏa trong không gian tĩnh mịch. Từ "trong" gợi cảm giác tinh khiết, không vẩn đục.
  • "Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa" - Hình ảnh trăng sáng vằng vặc bao phủ lên những cây cổ thụ và bóng hoa lung linh dưới ánh trăng tạo nên một bức tranh huyền ảo, lãng mạn. Điệp từ "lồng" nhấn mạnh sự hòa quyện, quấn quýt giữa ánh trăng, cây cối và hoa lá.
  • "Hoa kia nở để mà chơi" - Câu thơ mang đậm chất hồn nhiên, yêu đời, thể hiện sự quan sát tinh tế vẻ đẹp tự nhiên một cách vô tư, thanh thản.
  • Âm thanh và ánh sáng hài hòa: Sự kết hợp giữa âm thanh "tiếng suối trong" và ánh sáng "trăng lồng" tạo nên một bản giao hưởng nhẹ nhàng, êm ái của đêm khuya. Ánh trăng không chói gắt mà dịu dàng bao phủ, làm nổi bật vẻ đẹp tĩnh lặng của cảnh vật.

• - Không gian tĩnh lặng, thanh bình: Bài thơ khắc họa một không gian yên tĩnh, vắng lặng của đêm khuya nơi núi rừng. Chính sự tĩnh lặng này làm nổi bật những âm thanh và hình ảnh nhỏ bé, tinh tế của thiên nhiên.

2. Vẻ đẹp của tâm hồn Hồ Chí Minh:

- Tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên: Bác Hồ đã cảm nhận vẻ đẹp của đêm khuya một cách tinh tế và diễn tả nó bằng những vần thơ giàu hình ảnh và cảm xúc. Sự rung cảm trước vẻ đẹp của suối, trăng, hoa cho thấy một tâm hồn thanh cao, hòa mình vào thiên nhiên.

- Tấm lòng ưu tư, lo lắng cho vận mệnh đất nước: Câu thơ cuối "Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ / Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà" đột ngột chuyển mạch cảm xúc. Vẻ đẹp của đêm khuya không chỉ đơn thuần là đối tượng thưởng thức mà còn là nền để làm nổi bật nỗi trăn trở, thao thức của Bác về tình hình đất nước. Sự đối lập giữa vẻ đẹp thanh bình của thiên nhiên và nỗi lo lắng sâu kín trong lòng nhà thơ tạo nên một chiều sâu nhân văn cho tác phẩm.

-Tinh thần lạc quan, mạnh mẽ: Dù trong hoàn cảnh khó khăn của cuộc kháng chiến, Bác vẫn tìm thấy vẻ đẹp trong thiên nhiên. Điều này cho thấy một tinh thần lạc quan, một nghị lực phi thường và niềm tin vào tương lai của dân tộc.

* Mối quan hệ giũa luận để luận điểm lí lẽ bằng chứng 

Luận đề định hướng cho toàn bộ bài phân tích. Các luận điểm cụ thể hóa luận đề thành những khía cạnh nhỏ hơn. Lí lẽ giải thích, chứng minh cho các luận điểm. Bằng chứng là cơ sở vững chắc, là sự kiểm chứng cho các lí lẽ và luận điểm, giúp bài phân tích trở nên thuyết phục và sâu sắc hơn. Một bài phân tích hay cần có sự liên kết chặt chẽ, logic giữa các yếu tố này, đảm bảo rằng mọi luận điểm, lí lẽ và bằng chứng đều hướng đến việc làm sáng tỏ luận đề đã đặt ra.