Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

Hỡi người mẹ khổ đã dành cơm

Cho con, cho Đảng ngày xưa ấy

Không sợ tù gông, chấp súng gươm

(2) Nhà ai mới nhỉ, tường vôi trắng

Thơm nức mùi tôm nặng mấy nong

Ngồn ngộn sân phơi khoai dát nắng

Giếng vườn ai vậy, nước khơi trong?

(3) Ôi bóng người xưa, đã khuất rồi

Tròn đôi nấm đất trắng chân đồi

Sống trong cát, chết vùi trong cát

Những trái tim như ngọc sáng ngời

(4) Đốt nén hương thơm, mát dạ Người

Hãy về vui chút, mẹ Tơm ơi!

Nắng tươi xóm ngói, tường vôi mới

Phấp phới buồm dong, nắng biển khơi...”

(Trích bài thơ “Mẹ Tơm”- Tố Hữu, Thơ Việt Nam 1945 - 1985)

Câu 1(0,5 điểm): Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là gì?

Câu 2 (0,5 điểm): Thể thơ của đoạn trích trên là gì ?

Câu 3(1,0 điểm): Dựa vào nội dung khổ thơ (1), bài thơ được viết vào hoàn cảnh nào?

Câu 4(1,0 điểm): Biện pháp tu từ sử dụng trong câu thơ: “Những trái tim như ngọc sáng ngời” là gì?. Nêu tác dụng?

Câu 5 (1,0 điểm): Dựa vào trích đoạn “Mẹ Tơm” của tác giả Tố Hữu, em thấy hình ảnh mẹ Tơm hiện lên là người như thế nào?

Phần II. Viết (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 5 -7 câu) nhận xét về tình cảm của tác giả được thể hiện trong khổ thơ cuối.b

Câu 2 (4,0 điểm): Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận phân tích hình ảnh người mẹ qua tác phẩm Mẹ Tơm nhà thơ Tố Hữu. Từ đó nhận xét về vẻ đẹp của người mẹ Việt Nam anh hùng.

Xin hãy giúp tôi

Đáp án:

 

Giải thích các bước giải:

Câu 1.PTBĐ chính của văn bản trên là: biểu cảm

Câu 2. Thể thơ : tự do

Câu 3. trong hoàn cảnh cách mạng , đất nước đang chiến tranh, có những người mẹ đã anh dũng hi sinh, nhường cơm cho con và cho cách mạng ,cho Đảng, sẵn sàng chịu đựng tù đày, không sợ súng gươm, góp phần vào công cuộc kháng chiến.

Câu 4.BPTT: so sánh 

TD: Tgiả nhằm so sánh vào mục đích tôn vinh sự thiêng liêng cao cả, những tấm lòng của các người mẹ trong cuộc kháng chiến.

Câu 5.Mẹ Tơm giàu chất mộc mạc, giản dị, trung kiên và dũng cảm. Mẹ hi sinh vì con, vì đất nước để giành lại nền hòa bình cho dân tộc,sống âm thầm nhưng cao cả.

Câu 1.

Trong khổ thơ cuối bài “Mẹ Tơm”, tác giả Tố Hữu đã thể hiện tình cảm biết ơn, yêu thương và kính trọng sâu sắc đối với người mẹ anh hùng. Hình ảnh “đốt nén hương thơm” là một cử chỉ trang nghiêm, thể hiện lòng tưởng nhớ người đã khuất. Tác giả mời mẹ “về vui chút” trong niềm vui đổi mới, khi quê hương thanh bình, cuộc sống đã khởi sắc với “xóm ngói”, “tường vôi mới” và “buồm dong” ra biển lớn. Niềm xúc động và trân trọng ấy vừa gần gũi, vừa thiêng liêng, cho thấy tình cảm sâu nặng của tác giả đối với những người mẹ đã hi sinh âm thầm cho Tổ quốc. Qua đó, tác giả cũng bày tỏ niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước sau những mất mát, đau thương.

Câu 2.

Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, hình ảnh người mẹ Việt Nam hiện lên như biểu tượng của lòng yêu nước, sự hi sinh thầm lặng và tinh thần bất khuất. Trong bài thơ Mẹ Tơm, nhà thơ Tố Hữu đã khắc họa chân dung một người mẹ như thế – mẹ Tơm – người mẹ bình dị mà cao cả, tiêu biểu cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam trong thời chiến.

Ngay từ khổ thơ đầu tiên, người mẹ hiện lên với vẻ đẹp của sự hi sinh lặng thầm. Mẹ “dành cơm cho con, cho Đảng”, chấp nhận đói khát để nuôi giấu cán bộ, để cách mạng được bền vững. Mẹ không ngại “tù gông”, chẳng sợ “súng gươm”, dù biết việc mình làm rất nguy hiểm nhưng mẹ vẫn một lòng trung thành, sắt son. Đó là tấm lòng kiên trung, gan dạ và đầy lòng yêu thương, là hình ảnh của một người mẹ vừa dịu dàng vừa quả cảm.

Không chỉ có tấm lòng yêu thương, hình ảnh mẹ Tơm còn gắn với những kỉ niệm bình dị, thân quen của làng quê Việt Nam. Qua khổ thơ thứ hai, người đọc có thể cảm nhận được bóng dáng mẹ trong căn nhà vôi trắng, trong hương tôm thơm nồng, trong sân phơi khoai dưới nắng. Mẹ là hiện thân của quê hương, là tình cảm thiêng liêng gắn bó máu thịt với từng mái nhà, giếng nước, mảnh sân. Khi mẹ ra đi, nhà thơ vẫn thấy bóng dáng mẹ hiện hữu trong từng hơi thở của làng quê, khiến ta càng thêm xúc động và tiếc thương.

Hình ảnh người mẹ trở nên thiêng liêng hơn khi được so sánh với “trái tim như ngọc sáng ngời”. Câu thơ vừa sử dụng biện pháp tu từ so sánh vừa gợi ra vẻ đẹp trong sáng, quý giá và bất tử của người mẹ. Mẹ sống trong gian khổ, chết âm thầm, “vùi trong cát”, nhưng tấm lòng và tình yêu nước của mẹ thì sáng rực như ngọc. Mẹ đã sống một đời bình dị nhưng vĩ đại, không tên tuổi, không huy chương, nhưng lại là người góp phần làm nên chiến thắng.

Khổ thơ cuối cùng là lời tri ân sâu sắc, là sự kết nối giữa quá khứ đau thương và hiện tại tươi đẹp. Tác giả mời mẹ về chứng kiến sự đổi mới của quê hương, nơi từng “nắng tươi xóm ngói”, “tường vôi mới”, nơi “phấp phới buồm dong” giữa biển khơi rộng mở. Mẹ không còn nữa, nhưng tinh thần, tình yêu và sự hi sinh của mẹ vẫn sống mãi trong lòng nhân dân, trong từng nhịp sống yên bình hôm nay.

Qua hình ảnh mẹ Tơm, Tố Hữu đã xây dựng một biểu tượng cao đẹp cho những người mẹ VN anh hùng – những con người nhỏ bé mà vĩ đại. Đó là người mẹ tần tảo, yêu thương, giàu đức hi sinh, luôn đặt lợi ích của đất nước, của cách mạng lên trên bản thân mình. Vẻ đẹp ấy không chỉ khiến ta cảm phục mà còn nhắc nhở thế hệ mai sau phải biết sống sao cho xứng đáng với những mất mát, hi sinh thầm lặng của bao bà mẹ Việt Nam.

Bài thơ “Mẹ Tơm” không chỉ là lời tri ân dành riêng cho một người mẹ mà còn là khúc ca ngợi về hàng triệu bà mẹ Việt Nam đã âm thầm góp phần vào công cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do. Qua hình ảnh mẹ Tơm, nhà thơ Tố Hữu đã giúp ta hiểu hơn, yêu hơn và kính trọng hơn vẻ đẹp bình dị mà cao cả của người mẹ Việt Nam anh hùng.