Bài thơ thể hiện hành trình sống đầy thăng trầm của con người, từ sự ngây thơ đến những cám dỗ của xã hội, nhấn mạnh tầm quan trọng của nhân phẩm và sự tự lập.

Explanation

Bài thơ "Đi men" của Nguyễn Minh Khiêm sử dụng hình ảnh "đi men" một cách độc đáo và giàu ý nghĩa. "Đi men" không chỉ là đi theo, mà còn là sự bám víu, nương tựa, thậm chí là sự lệ thuộc vào những yếu tố khác nhau trong cuộc đời. Qua đó, tác giả phản ánh hành trình sống của con người, từ sự ngây thơ, hồn nhiên đến những trải nghiệm phức tạp, đầy thăng trầm.

Hình ảnh "đi men bóng cha bóng mẹ", "đi men mồ hôi của làng", "đi men ao ước của mình" thể hiện sự khởi đầu trong sáng, dựa trên tình cảm gia đình và cộng đồng. Đây là giai đoạn con người được che chở, hướng đến những mục tiêu tốt đẹp.

Tuy nhiên, cuộc đời không chỉ toàn màu hồng. Tác giả tiếp tục miêu tả: "Đi men sự đổ vỡ", "đi men sự thành công", "đi men đồng tiền", "đi men quyền chức", "đi men các tên tuổi lớn". Những hình ảnh này cho thấy sự phức tạp, đầy cám dỗ của xã hội hiện đại, nơi con người dễ bị cuốn vào vòng xoáy vật chất, danh vọng. Sự "đi men" này có thể dẫn đến những sai lầm, mất phương hướng.

Cảnh tượng "Ngày nhỏ thấy ta tập đi men mẹ cười, Đến giờ thấy ta đi men mẹ khóc" là một sự đối lập đầy xúc động. Nó thể hiện sự thất vọng, đau lòng của người mẹ khi chứng kiến con mình lạc lối, đánh mất giá trị đích thực của con người. Câuthơ cuối cùng, "Bởi danh dự làm người, Không thể đi men" khẳng định tầm quan trọng của nhân phẩm, liêm khiết. Con người không thể mãi dựa dẫm, lệ thuộc vào những yếu tố bên ngoài, mà phải tự đứng vững trên đôi chân của mình, sống có trách nhiệm và giữ gìn phẩm giá.

ƭɳɠσ૮૮1711