Tác phẩm "Cô hàng xén" của nhà văn Thạch Lam không chỉ là một bức tranh sinh động về đời sống của những người phụ nữ lao động trong xã hội cũ, mà còn là một tác phẩm chứa đựng nhiều chiêm nghiệm sâu sắc về tình cảm gia đình, sự hy sinh và khát vọng sống của con người trong hoàn cảnh khó khăn. Nhân vật Tâm, với hình ảnh người chị, người mẹ tảo tần, kiên cường, là đại diện cho những người phụ nữ Việt Nam trong xã hội xưa – những người phụ nữ cần mẫn với công việc buôn bán, hết lòng vì gia đình mà không bao giờ đặt lợi ích cá nhân lên trước.

Cảnh mở đầu đoạn văn là một bữa cơm ấm áp, Tâm ngồi ăn bên gia đình với mẹ và các em. Chỉ qua những hành động nhỏ, như hỏi thăm việc học của các em, Tâm đã thể hiện được tình yêu thương vô bờ bến của mình đối với gia đình. Những câu hỏi chân thành về việc học hành của các em như thể hiện khát khao của Tâm mong muốn các em có thể học hành đỗ đạt, thoát khỏi cảnh nghèo khổ. Sự lo lắng, chăm sóc của cô đối với từng chi tiết trong cuộc sống của các em khiến người đọc cảm nhận được tình cảm cao cả và trách nhiệm nặng nề mà Tâm phải gánh vác. Tâm không chỉ là chị cả trong gia đình mà còn đóng vai trò như một người mẹ thứ hai, là người luôn âm thầm lo toan cho tương lai của các em.

Tuy nhiên, cuộc sống của Tâm không hề dễ dàng. Cô phải vất vả mưu sinh với gánh hàng nhỏ bé, dù rất nỗ lực nhưng "buôn bán bây giờ mỗi ngày một chật vật". Với số vốn ít ỏi, chỉ có hai chục bạc trong tay, Tâm phải chạy vạy khắp nơi để duy trì cuộc sống. Hàng hóa của cô gồm những món đồ nhỏ bé, chẳng hạn như "cuộn chỉ, bao kim, hộp bút, cúc áo, giấy lơ", mỗi món hàng đều chứa đựng một câu chuyện về sự vất vả và tỉ mỉ trong việc kiếm sống. Tâm bán hàng không chỉ vì mưu sinh mà còn vì những ước mơ ấp ủ trong lòng, ước mơ về một tương lai tươi sáng hơn cho các em. Cô không dám mơ đến một cuộc sống sang trọng, chỉ mong có thể lo lắng đủ đầy cho các em ăn học, trưởng thành, và có thể giúp đỡ gia đình thoát khỏi cảnh nghèo khó. Chính trong những khó khăn ấy, hình ảnh Tâm hiện lên thật kiên cường, như một người phụ nữ luôn biết cách vượt qua nghịch cảnh mà không một lời than vãn.

Trong những khoảnh khắc tĩnh lặng, khi mọi người đã ngủ yên, Tâm lại lặng lẽ ngắm nhìn những món hàng của mình, những món hàng nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa. Cô ngắm nghía cái ống sáp con bằng đồng – thứ đồ rẻ tiền nhưng lại là món hàng thu hút những cô gái trẻ ở tỉnh, như thể hiện sự khát khao của cô về vẻ đẹp, sự duyên dáng của mình. Tâm đã từng thử thoa son lên môi, ngắm mình trong chiếc gương nhỏ, nhưng ngay sau đó, cô cảm thấy thẹn thùng và dừng lại, bởi vì trách nhiệm gia đình luôn đè nặng lên đôi vai của cô. Dù là một thiếu nữ trẻ trung, Tâm luôn tự thấy mình có một trách nhiệm lớn lao đối với gia đình, với các em, và không bao giờ nghĩ đến việc sống cho bản thân mình. Một trong những chi tiết đặc biệt trong đoạn văn là khi Tâm mơ về tương lai của các em mình. Cô hy vọng chúng sẽ học hành thành đạt, để một ngày nào đó có thể giúp đỡ gia đình, trả ơn công lao nuôi dưỡng của mẹ và chị. Tâm không mong đợi một cuộc sống riêng cho mình, không mơ mộng về những điều xa vời, mà chỉ nghĩ đến gia đình, đến sự nghiệp học hành của các em. Đó là niềm vui duy nhất, là động lực lớn nhất để cô kiên trì với công việc mưu sinh, dù đôi khi cô cảm thấy mệt mỏi và cô đơn.

Vậy nên, "Cô hàng xén" là một tác phẩm tuyệt vời của Thạch Lam, không chỉ khắc họa vẻ đẹp của người phụ nữ trong xã hội cũ mà còn chứa đựng thông điệp sâu sắc về tình yêu thương gia đình, sự hy sinh và khát vọng sống.  Hình ảnh Tâm sẽ mãi là biểu tượng của những người phụ nữ tần tảo, kiên cường trong cuộc sống đầy khó khăn và gian khổ.