I. ĐỌC HIỂU

Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích:

Đoạn trích được viết theo thể thơ tự do. Các dòng thơ có độ dài ngắn khác nhau, không bị ràng buộc bởi số tiếng trong một dòng hay các quy tắc về niêm luật, vần điệu chặt chẽ như thơ Đường luật hay thơ lục bát.

Câu 2. Chỉ ra những điều hiện lên khi "Từng hạt ngô rơi" được nhắc đến trong đoạn trích:

Khi "Từng hạt ngô rơi" được nhắc đến, những điều sau đây hiện lên trong tâm trí chủ thể trữ tình "tôi":

+ Kí ức tuổi thơ: "Một tuổi thơ lam lũ ruộng bùn", "Những kỉ niệm lon ton".
+ Hình ảnh người mẹ tảo tần, vất vả: "Những hạt ngô – những giọt lệ của mẹ". Hạt ngô gắn liền với sự hy sinh, nỗi nhọc nhằn của mẹ.

+ Hình ảnh của sự thiếu thốn, đói nghèo: "Những mắt tròn xoe đói khát em thơ". Ánh mắt của những đứa em thơ ngây vì thiếu ăn.
=> Như vậy, "Từng hạt ngô rơi" không chỉ là hình ảnh tả thực mà còn là điểm chạm đánh thức cả một miền ký ức sâu sắc về tuổi thơ gian khó nhưng đầy ắp tình thân.

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp điệp cấu trúc trong đoạn thơ:

- Biện pháp điệp cấu trúc: Lặp lại cấu trúc "Hình như là..." ở hai dòng thơ liên tiếp:

 + Hình như là nồng ráp ổ rơm?
 + Hình như là bờ vai cha mằn mặn

- Tác dụng:

 + Nhấn mạnh dòng hồi tưởng: Việc lặp lại cấu trúc gợi tả dòng suy tư, cảm xúc đang tuôn trào, nối tiếp trong tâm trí nhân vật "tôi". Trạng thái "hình như" thể hiện sự mơ hồ, chập chờn của ký ức nhưng lại vô cùng chân thực và xúc động.

+ Gợi tả cảm giác ấm áp, thân thương: Liên kết hình ảnh bắp ngô nóng hổi với những kỷ niệm về ổ rơm ấm áp, về bờ vai vững chãi, mặn mòi mồ hôi của cha, tô đậm tình cảm gia đình thiêng liêng, sự bao bọc, che chở của cha mẹ giữa cuộc đời gian khó.

+ Tạo nhịp điệu: Góp phần tạo nên nhịp điệu tha thiết, sâu lắng cho đoạn thơ, thể hiện cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến của nhân vật "tôi" khi nhớ về quá khứ.

Câu 4. Sau khi đọc đoạn trích, em rút ra được thông điệp gì có ý nghĩa nhất? Vì sao?

- Thông điệp có ý nghĩa nhất: Em rút ra được thông điệp về sự trân trọng vẻ đẹp tâm hồn và nghị lực sống của những người lao động nghèo khó, lam lũ.

- Vì :

+ Đoạn trích khắc họa hình ảnh những người đàn bà bán ngô nướng với vẻ ngoài "nhem nhuốc" nhưng ẩn chứa bên trong là "bao ngọt lành, nóng hổi" – đó là vẻ đẹp của sự tần tảo, hy sinh ("bán dần từng mảnh đời mình nuôi con").

+ Hình ảnh cuối bài thơ ("thổi hồng bếp lửa", "xoay những mảnh đời dù cháy vẫn còn thơm") là một hình ảnh giàu sức gợi, ca ngợi nghị lực sống mạnh mẽ, khả năng giữ gìn phẩm chất tốt đẹp ("còn thơm") ngay cả trong hoàn cảnh khó khăn, cơ cực ("dù cháy") của họ.

+ Sự đồng cảm, thấu hiểu của nhân vật "tôi" cũng nhắc nhở chúng ta cần có cái nhìn sâu sắc, biết vượt qua vẻ bề ngoài để cảm nhận và trân trọng giá trị đích thực của con người, đặc biệt là những người lao động bình dị.

Câu 5. Đoạn trích là câu chuyện của người đàn bà bán ngô nướng vất vả. Từ đó, hãy trình bày suy nghĩ về những điều cần làm để trân trọng cuộc sống, trân trọng những điều mình đang có (trình bày 5 – 7 dòng).

Từ hình ảnh người đàn bà bán ngô vất vả, để trân trọng cuộc sống và những gì mình đang có, chúng ta cần nhận thức sâu sắc về giá trị của lao động, dù là những công việc bình dị nhất. Chúng ta nên học cách đồng cảm, sẻ chia với những mảnh đời khó khăn hơn mình, không thờ ơ hay rẻ rúng họ. Đồng thời, cần biết ơn những gì mình đang có – từ những bữa ăn, mái ấm gia đình, đến cơ hội học tập bởi đó có thể là mồ hôi, nước mắt, thậm chí là "mảnh đời" của cha mẹ, của những người đã hy sinh cho ta. Sống có trách nhiệm, nỗ lực vươn lên cũng là một cách trân trọng cuộc sống ý nghĩa.

II. VIẾT:

Đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích cảm xúc của chủ thể trữ tình “tôi” được thể hiện ở ngữ liệu phần Đọc – hiểu:

Bài thơ "Những người đàn bà bán ngô nướng" không chỉ tái hiện chân thực hình ảnh người lao động nghèo mà còn là nơi ký thác dòng cảm xúc sâu sắc, phức tạp của chủ thể trữ tình "tôi". Ban đầu, đó là sự quan sát đầy xót xa, ái ngại trước hình ảnh "những người đàn bà" phải "bày số phận mình bên đường", đối mặt với sự "thờ ơ", "rẻ rúng" của người đời. Cảm xúc ấy nhanh chóng chuyển hóa thành sự đồng cảm, thấu hiểu sâu sắc khi "tôi" không đi qua mà "ngồi xuống", "ấp ủ" bắp ngô nóng hổi. Hành động này là một sự sẻ chia, trân trọng thầm lặng. Chính hơi ấm từ bắp ngô đã đánh thức miền ký ức tuổi thơ lam lũ nhưng ấm áp tình thân. Những "hạt ngô rơi" kéo theo bao kỷ niệm về mẹ, về em, về cha với nỗi bâng khuâng, hoài niệm và cả sự nghẹn ngào ("Không dám cắn nữa"). Để rồi từ đó, cảm xúc dâng lên thành sự ngưỡng mộ, trân trọng trước nghị lực sống phi thường, vẻ đẹp tâm hồn tỏa sáng ngay trong gian khó của người bán ngô ("thổi hồng bếp lửa", "dù cháy vẫn còn thơm"). Dòng cảm xúc của "tôi" vận động từ thương cảm đến thấu hiểu, hoài niệm và cuối cùng là sự tôn vinh vẻ đẹp con người lao động.