`@` Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của sinh vật.

`-` Nhân tố di truyền (bộ gen quy định đặc điểm sinh trưởng).

`-` Nhân tố môi trường (ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, dinh dưỡng, nước).

`-` Nhân tố sinh học (sự cạnh tranh, cộng sinh, ký sinh,...).

`->` Nhân tố ảnh hưởng nhiều nhất: Môi trường, vì nó trực tiếp tác động đến quá trình trao đổi chất, cung cấp năng lượng và điều kiện sống cho sinh vật.

`color{#66CCFF}{#n}``color{#33CCFF}{t}``color{#00CCFF}{d}``color{#00CCCC}{3}``color{#33CCCC}{1}``color{#66CCCC}{1}`