Phân tích bài thơ Cỏ Non của Nguyễn Minh Khiêm(ai giúp em với ạ mai em đi thi mà chứ biết phân tích bài này sao tại ít tài liệu tham khảo quá)

            Trong kho tàng văn học Việt Nam, có rất nhiều nhà văn, nhà thơ viết về đề tài chiến tranh và người lính. Đây cũng là chủ đề được nhiều tác giả hưởng ứng vào thế kỉ $XX$ và trong đó chắn chắn sẽ có nhà thơ Nguyễn Minh Khiêm với bài thơ "Cỏ non".

            Nguyễn Minh Khiêm $(1953)$ quê ở Thanh Hóa. Ông là một trong những cây viết nổi trội, là gương mặt tiêu biểu, ghi đậm dấu ấn cá nhân trong làng thơ xứ Thanh. Ông cũng là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Nét đậm đặc nhất trong thơ ông đó chính là tình yêu quê hương xứ sở, tình cảm dành cho mẹ, cách nhìn sâu sắc, đa chiều về chiến tranh. Nguyễn Minh Khiêm có một chùm thơ về chiến tranh gồm các bài: Đoạn kết của chiến tranh, Chiếc võng, Vết thương đá, Khoảng lặng trong cánh cổng, Tiếng kêu và tiếng thở dài, Chúng con xin mẹ, Sau lá bồ đề, Khúc ru Đồng Lộc, Sợi dây phơi bát, Quả bàng vuông, Khoảnh khắc ở nhà mồ và bài thơ "Cỏ non" là bài thơ hay trong trùm thơ của ông. 

                                 "Có gì xanh đau đáu dưới cỏ non

                                  Xanh nhoi nhói rờn rợn bàn chân bước

                                  Xanh mươn mướt như là màu tóc

                                  Xanh như là ánh mắt bạn bè tôi"

Đến với khổ thơ đầu của bài thơ là vẻ đẹp tươi mới nhưng cũng đầy ám ảnh và tiếc thương. Câu thơ mở đầu là một câu hỏi tu từ thể hiện nỗi băn khoăn day dứt của người sống trước vẻ đẹp xanh tươi nhưng thiêng liêng của cỏ non. Điệp từ “xanh” được lặp đi lặp lại như một dòng cảm xúc trào dâng. Nhưng đây không chỉ là màu của thiên nhiên, mà còn là màu của tuổi trẻ, của bạn bè, của sự sống đã mất. Ẩn dưới cái màu xanh ấy là hình ảnh người lính trẻ đã nằm lại, là những kí ức không thể phai mờ.

                                 "Xanh nụ cười của tuổi hai mươi

                                  Từ lòng đất hiện về tươi roi rói

                                  Lúc hy sinh bao điều chưa kịp nói

                                  Gởi vào trong màu cỏ đợi tôi về”

"Tuổi hai mươi" $-$ cái độ tuổi xinh tươi nhất của đời người nhưng những người lính ấy lại phải gửi lại sự rỡ, tươi rói ấy trong lòng đất của quê hương. Họ hy sinh khi còn nhiều điều chưa kịp nói nên chỉ đành phải gửi gắm vào những ngọn cỏ, rừng cây. Màu cỏ – như một người chờ đợi, chờ sự trở về của đồng đội, bạn bè, hoặc của người sau đến thăm và tưởng niệm.

                                   "Trao màu trăng dào dạt bến sông quê

                                     Trao ngọn gió trời Hàm Rồng - Nam Ngạn

                                    Trao khúc hát qua mưa bom bão đạn

                                    Hương lúa lên thơm da diết cây cầu"

Tác giả sử dụng biện pháp điệp ngữ, từ "trao" đã nhấn mạnh sự hy sinh, cống hiến vì lý tưởng lớn lao của đất nước. Những địa danh như: Hàm Rồng, Nam Ngạn gợi lên những địa danh nơi diễn ra các cuộc kháng chiến. Đây không chỉ thể hiện nỗi đau mà còn là niềm tự hào qua hình ảnh "khúc hát qua mưa bom bão đạn". Câu thơ hòa trộn giữa hiện thực chiến tranh và chất thơ bình dị của làng quê: trăng, gió, khúc hát, hương lúa… đều trở thành biểu tượng thiêng liêng của ký ức.

                                   "Dưới màu cỏ non là trận địa, chiến hào

                                    Là đường cứu thương, hầm chỉ huy, bệ pháo

                                   Mỗi tấc đất bao nhiêu lần thấm máu

                                   Bao nhiêu lần da thịt hóa phù sa!"

Khổ thơ thứ tư là bức tranh về cuộc chiến đấu, quá khứ anh hùng, oanh liệt của những người chiến sĩ. Qúa khứ ấy gắn liền với những trận địa, chiến hào, những đường cứu thương, hầm chỉ huy, bệ pháo. Mỗi trận chiến là mỗi sự hy sinh. Những từ ngữ "thấm máu"; "phù sa" đã cho thấy được người lính ngã xuống, trở thành đất, nuôi dưỡng sự sống, tạo nên phù sa cho đất nước hôm nay.

           Và đến với khổ thơ cuối cùng là lời tưởng nhớ tới đồng đội:

                                 "Mấy chục năm rồi, từ màu cỏ mở ra

                                  Những gương mặt như còi tàu hú gọi

                                  Mỗi bước đi sợ chạm vào đồng đội

                                  Xin một lần cúi lạy cỏ non ơi!"

"Còi tàu hú gọi" là hình ảnh âm thanh gây xúc động mạnh.  Đó như lời gọi từ quá khứ, từ những linh hồn chưa yên nghỉ. Tác giả đi trên đất mà như sợ chạm vào đồng đội đã thể hiện tình đồng đội, sự tưởng nhớ tới những người đã hòa mình vào đất mẹ. Câu thơ cuối cùng của bài thơ là lời cúi nguyện chân thành rằng hãy cúi đầu với quê hương, người đã ngã xuống, và chính sự sống đang xanh mát hôm nay.

             "Cỏ non" $-$ với giọng thơ trầm lắng, thành kính cũng như những hình ảnh ẩn dụ hoán dụ linh hoạt đã tạo nên một tác phẩm không thể bị phai mờ.

              Chiến tranh đã kết thúc, hòa bình được lặp lại nhưng hình ảnh về những người chiến sĩ, những người lính vẫn luôn là hình ảnh đẹp đẽ và đáng kính nhất. Khép lại trang thơ, người đọc không thể ngừng nhớ đến những người anh hùng đã hy sinh vì đất nước. Và chắc hẳn bài thơ sẽ luôn in dấu trong tâm trí người đọc.

@LP