NGÔN CHÍ ( BÀI 20 )

Dấu người đi là đá mòn,

Ðường hoa vướng vất trúc luồn.

Cửa song giãi xâm hơi nắng,

Tiếng vượn kêu vang cách non.

Cây rợp tán che am mát,

Hồ thanh nguyệt hiện bóng tròn.

Rùa nằm hạc lẩn nên bầu bạn,

Ủ ấp cùng ta làm cái con

(Nguyễn Trãi toàn tập, Quốc âm thi tập, Phần vô đề,

Đào Duy Anh, NXB Khoa học xã hội, 1976, tr 402)

Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình của bài thơ trên. (0,5điểm)

Câu 2. Bài thơ có bao nhiêu câu lục ngôn? (0,5điểm)

Câu 3. Chỉ ra những con vật xuất hiện trong bài thơ. (0,5điểm)

Câu 4. Anh/ chị hiểu thế nào về nội dung của hai câu thơ sau (1điểm):

Cửa song giãi xâm hơi nắng,

Tiếng vượn kêu vang cách non.

Câu 5. Chỉ ra biểu hiện và nêu tác dụng của phép đối trong 2 dòng thơ sau (1điểm):

Cây rợp tán che am mát,

Hồ thanh nguyệt hiện bóng tròn.

Câu 6. Nêu chủ đề của bài thơ. (1điểm)

Câu 7. Anh/ chị tâm đắc bài học gì từ bài thơ? (1điểm)

Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình của bài thơ trên. 

→  Nhân vật trữ tình trong bài thơ là tác giả – Nguyễn Trãi, một người ẩn dật, sống hài hòa với thiên nhiên.

Câu 2. Bài thơ có bao nhiêu câu lục ngôn?

→ Bài thơ có hai câu lục ngôn:

+ "Dấu người đi là đá mòn,"

+ "Ủ ấp cùng ta làm cái con."

Câu 3. Chỉ ra những con vật xuất hiện trong bài thơ.

→ Những con vật xuất hiện trong bài thơ gồm: vượn, rùa, hạc.

Câu 4. Anh/ chị hiểu thế nào về nội dung của hai câu thơ sau:

"Cửa song giãi xâm hơi nắng,

 Tiếng vượn kêu vang cách non."

→ Gợi tả không gian thanh tĩnh, ánh nắng xuyên qua cửa sổ soi vào gian phòng đơn sơ của tác giả. Tiếng vượn từ xa vọng lại, tạo cảm giác hoang sơ, tĩnh mịch, đồng thời thể hiện tâm trạng cô đơn, hoài niệm của Nguyễn Trãi.

Câu 5. Chỉ ra biểu hiện và nêu tác dụng của phép đối trong 2 dòng thơ sau:

"Cây rợp tán che am mát,

  Hồ thanh nguyệt hiện bóng tròn."

→ Biểu hiện của phép đối:

- Cây rợp tán ↔ Hồ thanh nguyệt (chỉ cảnh vật thiên nhiên).

- Che am mát ↔ Hiện bóng tròn (chỉ sự vận động, thay đổi của cảnh vật).

→ Tác dụng: Làm cho hình ảnh thiên nhiên thêm sinh động, tạo sự hài hòa, cân đối, thể hiện rõ vẻ đẹp thanh tịnh và êm đềm của không gian ẩn dật.

Câu 6. Nêu chủ đề của bài thơ.

→ Chủ đề của bài thơ: Thể hiện tình yêu thiên nhiên, cuộc sống ẩn dật thanh cao và tâm hồn hòa hợp với vạn vật của Nguyễn Trãi.

Câu 7. Anh/ chị tâm đắc bài học gì từ bài thơ?

→ Bài học rút ra từ bài thơ:

+ Sống gần gũi, hòa mình với thiên nhiên mang lại sự bình yên, thanh thản cho tâm hồn.

+ Con người nên hướng đến lối sống giản dị, an nhiên, biết trân trọng những giá trị chân thực của cuộc đời.

Cre: spacion2009.