Thạch Lam là một trong những cây bút tiêu biểu của văn học Việt Nam giai đoạn 1930-1945, nổi bật với phong cách trữ tình sâu lắng và những trang văn giàu chất thơ. Ông không đi theo lối viết cốt truyện gay cấn mà tập trung khắc họa những lát cắt của cuộc sống, thể hiện những cảm xúc tinh tế và tâm trạng con người. “Trở về” là một truyện ngắn mang đậm phong cách của Thạch Lam, thể hiện tâm trạng hoài niệm, tiếc nuối của nhân vật khi đối diện với sự thay đổi của quê hương và chính bản thân mình.

Hoàn cảnh sáng tác: Truyện ngắn "Trở về" nằm trong tập truyện “Gió đầu mùa” (1937), một trong những tác phẩm tiêu biểu của Thạch Lam.Chủ đề: Tác phẩm phản ánh nỗi hoài niệm và sự tiếc nuối của con người trước những đổi thay của thời gian và cuộc sống, qua đó thể hiện triết lý về sự mất mát của tuổi trẻ, sự thay đổi của ký ức và thực tại.Tóm tắt nội dung: Truyện kể về nhân vật Sơn, một chàng trai xa quê đã lâu, nay trở về làng cũ. Anh háo hức tìm lại những kỷ niệm tuổi thơ tươi đẹp, nhưng khi về đến quê, anh nhận ra tất cả đã đổi thay: những con đường, ngôi nhà, và cả những con người thân quen giờ đã khác. Cảm xúc hụt hẫng, tiếc nuối xâm chiếm tâm hồn anh khi nhận ra rằng quá khứ không thể quay trở lại.Ngay từ đầu truyện, Thạch Lam khắc họa hình ảnh Sơn với tâm trạng vui mừng, đầy mong đợi khi trở về quê sau nhiều năm xa cách. Anh nhớ về những ngày tháng tuổi thơ, những con đường làng quen thuộc, những hàng cây và mái nhà xưa cũ.Tâm lý của Sơn phản ánh nỗi niềm chung của những người xa quê: sự háo hức được sống lại những ký ức đẹp đẽ, được gặp lại những người thân quen, mong tìm thấy cảm giác ấm áp và yên bình của quê nhà.Nhưng khi Sơn đặt chân về quê, anh chợt nhận ra mọi thứ đã không còn như trước: Những con đường đã thay đổi, những hàng cây xưa đã mất.Ngôi nhà từng gắn bó với tuổi thơ nay chỉ còn là những dấu vết mờ nhạt.Những con người ngày xưa nay đã trưởng thành hoặc thay đổi, không còn thân thuộc như trong ký ức.Cảm giác hẫng hụt, tiếc nuối dần xâm chiếm tâm hồn Sơn khi nhận ra rằng thời gian không chỉ làm thay đổi cảnh vật mà còn làm thay đổi cả con người.Thạch Lam sử dụng lối viết nhẹ nhàng, giàu chất trữ tình để diễn tả sự tương phản giữa ký ức và thực tại, từ đó làm nổi bật nỗi cô đơn của con người trước dòng chảy của thời gian.Câu chuyện không chỉ đơn thuần là một cuộc hành trình về quê hương, mà còn là hành trình nhận thức của nhân vật Sơn về sự mất mát của quá khứ.Qua sự thay đổi của cảnh vật và con người, Thạch Lam muốn nhấn mạnh một quy luật tất yếu của cuộc sống: mọi thứ đều đổi thay, ký ức chỉ là những gì còn lại trong tâm hồn con người, không thể níu giữ hay quay trở lại.Sơn nhận ra rằng, dù quê hương vẫn còn đó, nhưng cảm giác thân thuộc ngày xưa đã không còn. Sự cô đơn, trống trải dâng lên trong lòng anh, giống như một người đứng giữa hai thế giới – quá khứ và hiện tại – nhưng không thể bước lại về phía nào.Lối viết nhẹ nhàng, tinh tế Thạch Lam không sử dụng kịch tính hay xung đột, mà khai thác những cảm xúc nội tâm tinh tế của nhân vật để truyền tải ý nghĩa.Ngôn ngữ giàu chất thơ Cảnh vật trong truyện được miêu tả bằng những câu văn mềm mại, gợi hình, gợi cảm, giúp khắc họa nỗi buồn man mác của nhân vật.Xây dựng nhân vật Sơn với tâm trạng chân thực Tâm lý của Sơn được miêu tả tự nhiên, gần gũi, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm với nhân vật.

“Trở về” là một tác phẩm tiêu biểu của Thạch Lam, thể hiện sâu sắc nỗi hoài niệm, tiếc nuối trước những đổi thay của quê hương và cuộc đời. Truyện không chỉ phản ánh tâm trạng của riêng nhân vật Sơn mà còn là tiếng nói chung của những người xa quê, luôn mong mỏi tìm lại quá khứ nhưng rồi nhận ra rằng thời gian không thể quay trở lại. Qua đó, Thạch Lam gửi gắm triết lý nhẹ nhàng nhưng sâu sắc: cuộc sống luôn vận động, con người phải học cách chấp nhận và trân trọng những gì đang có.

Vũ Khang Duy

câu cho trả lời hay nhất