Câu 2: Chỉ ra các hình ảnh thiên nhiên có trong bài thơ

Bài thơ sử dụng nhiều hình ảnh thiên nhiên để gợi lên cuộc sống thanh bạch, yên bình của tác giả. Các hình ảnh đó gồm:

"Am trúc": Chỉ túp lều nhỏ giữa rừng trúc, tượng trưng cho cuộc sống giản dị, thanh cao.

"Hiên mai": Gợi lên không gian có cây mai, loài hoa tượng trưng cho khí chất thanh khiết, cốt cách cao đẹp.

"Cõi yên hà": Hình ảnh khói mây, gợi khung cảnh bình yên, xa rời thị phi.

"Nước dưỡng cho thanh, trì thưởng nguyệt": Nước ao trong để phản chiếu ánh trăng, tạo không gian thưởng nguyệt thư thái.

"Đất cày ngõ ải, lảnh ương hoa": Đất sau khi cày được để ải rồi mới trồng trọt, thể hiện sự hòa hợp giữa con người và tự nhiên.

"Đêm tuyết": Gợi lên hình ảnh đêm tuyết rơi tĩnh lặng nhưng đầy cảm hứng.

Câu 3: Hiểu như thế nào về nội dung hai câu thơ:

"Nước dưỡng cho thanh trì thưởng nguyệt

Đất cày ngõ ải lảnh ương hoa."

Hai câu thơ này thể hiện quan điểm sống hài hòa với thiên nhiên, trân trọng quy luật tự nhiên và đề cao cuộc sống giản dị nhưng ý nghĩa:

Câu "Nước dưỡng cho thanh trì thưởng nguyệt": Gợi lên hình ảnh ao nước trong, phản chiếu ánh trăng, thể hiện sự thanh khiết, yên bình và thú vui tao nhã của người ẩn sĩ.

Câu "Đất cày ngõ ải lảnh ương hoa": Nói về việc cày đất rồi để cho đất phơi ải trước khi gieo trồng, thể hiện sự kiên nhẫn, thuận theo tự nhiên để đạt kết quả tốt đẹp.

Nhìn chung, hai câu thơ ca ngợi sự thanh bạch, bình yên và sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên.

Câu 4: Tác dụng của việc sử dụng hai câu thơ lục ngôn:

"Bữa ăn dầu có dưa muối

Áo mặc nài chi gấm là"

Hai câu thơ này sử dụng thể lục ngôn (6 chữ) giúp tạo nhịp điệu nhẹ nhàng, giản dị, phù hợp với nội dung ca ngợi cuộc sống thanh đạm.

Nội dung thể hiện tư tưởng tri túc (biết đủ), không màng vật chất xa hoa: dù chỉ có dưa muối cũng đủ no, không cần gấm vóc vẫn thấy hài lòng.

Nhấn mạnh phẩm chất thanh cao của tác giả, giống như triết lý sống của các bậc ẩn sĩ thời xưa: sống giản dị nhưng vẫn vui vẻ, thanh thản.

Câu 5: Bài học có ý nghĩa nhất rút ra từ bài thơ

Bài thơ gửi gắm nhiều triết lý nhân sinh sâu sắc, trong đó bài học ý nghĩa nhất là:

Sống thanh cao, giản dị: Hạnh phúc không nằm ở vật chất xa hoa mà ở tâm hồn thanh thản, biết hài lòng với những gì mình có.

Hòa hợp với thiên nhiên: Yêu quý, trân trọng thiên nhiên, tận hưởng những niềm vui bình dị từ cuộc sống hàng ngày.

Tránh xa thị phi, giữ tâm an nhiên: Cuộc sống không cần tranh giành danh lợi mà nên hướng đến sự bình yên, tự tại.

Bài thơ thể hiện tinh thần của một bậc hiền triết, một nhân cách lớn như Nguyễn Trãi – người luôn hướng đến sự thanh bạch và an nhiên giữa cuộc đời đầy biến động.