Viết bài văn dài khoảng 4 trang phân tích bài "Ông đồ" của Vũ Đình Liên

Phân tích bài thơ "Ông đồ" của Vũ Đình Liên

                                                          - BÀI LÀM -

Trong dòng chảy vô tận của thời gian, có những giá trị đã từng một thời huy hoàng ít ai với tới nhưng rồi dần dần lại bị quên lãng giữa sự chuyển mình của dòng lịch sử. Văn hóa Nho học cũng như vậy ,cũng từng là nền tảng của xã hội phong kiến Việt Nam, nhưng khi thời thế đổi thay, nó cũng dần bị đào thải, để lại những con người từng được tôn vinh , kính trọng rơi vào cảnh cô đơn, lạc lõng. Hình tượng ông đồ trong bài thơ Ông đồ của Vũ Đình Liên là một biểu tượng đầy xót xa cho số phận những con người gắn bó với nền Nho học ấy. Bằng giọng thơ trầm lắng, hoài niệm và đầy tiếc nuối, tác giả không chỉ dựng lên bức chân dung của một lớp người đang dần lụi tàn mà còn gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về sự mất mát của những giá trị văn hóa truyền thống.

    Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh ông đồ xuất hiện trong không khí Tết xưa:

"Mỗi năm hoa đào nở,
Lại thấy ông đồ già.
Bày mực tàu giấy đỏ,
Bên phố đông người qua."

      Những câu thơ đầu tiên đã tái hiện được một bức tranh sinh động về ngày Tết truyền thống Việt Nam với sắc hoa đào nở rộ rực rỡ. Trong không gian ấy, ông đồ xuất hiện với hình ảnh quen thuộc: mực tàu, giấy đỏ – những vật dụng không thể thiếu của người viết thư pháp xưa. Hình ảnh này không chỉ đơn thuần mang tính miêu tả mà còn thể hiện vị trí quan trọng của ông đồ trong xã hội xưa. Ông là hiện thân của nền vă học chữ Nho , một nền học vấn từng được coi trọng và cũng là thước đo nhân cách con người thời ấy.

     Không chỉ được miêu tả qua không gian và thời gian, ông đồ còn hiện lên qua sự yêu mến của mọi người:

"Bao nhiêu người thuê viết,
Tấm tắc ngợi khen tài."

    Câu thơ ấy như gợi lên hình ảnh một thời vàng son và huy hoàng của ông đồ khi những con chữ ông viết ra được trân trọng, được xem là biểu tượng của sự học vấn, sự tri thức và văn hóa truyền thống.

    Nếu như hai khổ thơ đầu gợi lên sự tôn vinh đối với ông đồ, thì những khổ thơ tiếp theo lại chất chứa một nỗi buồn thấm thía:

"Nhưng mỗi năm mỗi vắng,
Người thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thắm,
Mực đọng trong nghiên sầu."

     Hình ảnh "giấy đỏ buồn không thắm" và "mực đọng trong nghiên sầu" không chỉ đơn thuần là những biểu tượng thị giác, mà còn mang tính nhân hóa sâu sắc, khiến cảnh vật cũng như mang tâm trạng của con người. Ông đồ từ một người được trọng vọng, tôn kính nay lại dần trở thành một nhân vật bị lãng quên giữa dòng đời đông đúc. Xã hội thay đổi, chữ Nho không còn giữ vị trí độc tôn, những giá trị cũ dần bị thay thế bởi những giá trị mới.

    Sự đối lập giữa quá khứ và hiện tại càng trở nên rõ nét hơn qua những câu thơ:

"Ông đồ vẫn ngồi đấy,
Qua đường không ai hay.
Lá vàng rơi trên giấy,
Ngoài trời mưa bụi bay."

     Tác giả đã rất tinh tế khi sử dụng nghệ thuật tương phản: "ông đồ vẫn ngồi đấy" nhưng "qua đường không ai hay". Đây không chỉ là sự thay đổi về vị thế của ông đồ mà còn là sự lãng quên của xã hội đối với một lớp người từng được kính trọng. Hình ảnh "lá vàng rơi trên giấy" như một phép ẩn dụ về sự tàn phai của những giá trị truyền thống trước thời gian, còn "mưa bụi bay" như một lời than thở nhẹ nhàng nhưng thấm đẫm nỗi buồn man mác.

    Khổ thơ cuối cùng của bài thơ vang lên như một lời tiếc nuối:

"Năm nay đào lại nở,
Không thấy ông đồ xưa.
Những người muôn năm cũ,
Hồn ở đâu bây giờ?"

    Hoa đào vẫn nở, mùa xuân vẫn đến nhưng ông đồ đã không còn nữa. Câu hỏi tu từ "Hồn ở đâu bây giờ?" không chỉ là lời tiếc thương dành riêng cho một con người nào đó mà còn là nỗi băn khoăn về sự mai một của một lớp người, một nền văn hóa. Câu thơ cuối cùng tạo nên một khoảng lặng trong lòng người đọc, gợi lên suy tư về sự thay đổi của thời thế và những giá trị truyền thống của mảnh đất mình chữ S đang dần bị xã hội và con người quên lãng đi.

   Bài thơ Ông đồ được viết theo thể thơ ngũ ngôn truyền thống, tạo nên nhịp điệu nhẹ nhàng, sâu lắng. Ngôn ngữ tuy bình dị , thanh bạch nhưng lại giàu hình ảnh và cảm xúc. Việc dùng nghệ thuật đối lập giữa quá khứ và hiện tại cũng được sử dụng một cách khéo léo, tỉ mỉ trên  lời thơ giúp nhấn mạnh sự chuyển biến của xã hội. Ngoài ra, tác giả còn sử dụng nhiều biện pháp tu từ như nhân hóa, ẩn dụ, câu hỏi tu từ… để khắc họa sâu sắc tâm trạng tiếc nuối và xót xa.

    Ông đồ không chỉ là bài thơ để tác giả muốn bày tỏ niềm thương cảm với lớp người nho sĩ cuối thời Nho học mà còn mang tính triết lý sâu sắc về quy luật nghiệt ngã và phũ phàng của thời gian và sự cải cách của xã hội. Bài thơ không chỉ gợi nhớ cho người đọc về một tầng lớp người mà còn là lời nhắc nhở về việc gìn giữ và bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống của đất nước . Dù xã hội có phát triển hay biến động đến đâu thì những giá trị xưa vẫn có ý nghĩa và cần được trân trọng. Bài thơ còn là tấm gương phản chiếu hiện thực, nhắc nhở mỗi người về sự trân trọng quá khứ và về trách nhiệm bảo tồn những nét đẹp văn hóa trước dòng chảy hiện đại hóa.

   Ông đồ của Vũ Đình Liên là một bài thơ thấm đượm nỗi buồn hoài cổ, thể hiện sự tiếc nuối trước sự lụi tàn của một thời đại. Hình ảnh ông đồ không chỉ là biểu tượng của những nhà nho cuối cùng mà còn là biểu tượng của những giá trị văn hóa truyền thống đang dần bị lãng quên. Bài thơ để lại trong lòng người đọc một nỗi niềm man mác, khiến ta không khỏi trăn trở về sự thay đổi của thời gian và trách nhiệm gìn giữ những giá trị quý báu của dân tộc. Trong xã hội hiện đại, bài thơ vẫn mang tính thời sự, như một lời nhắc nhở về sự gìn giữ bản sắc văn hóa giữa dòng chảy hội nhập, để những nét đẹp truyền thống không bị cuốn trôi vào lãng quên.

mình không biết có đủ 4 trang không nhưng mình đã phân tích chi tiết hết mức rồi !^^

CHÚC BẠN HỌC TỐT !