Bàn về quá trình lao động nghệ thuật Macxan từng nói "Một cuộc thám hiểm thực sự không phải ở chỗ tìm một vùng đất mới mà cần một đôi mắt mắt". Điều đó khẳng định rằng sự sáng tạo trong văn chương không phải viết về một đề tài mới lạ mà ở góc nhìn của nhà văn trước hiện thực cuộc sống. Và tác phẩm truyện ngắn "ông Tư" của nhà văn Thanh Quế là một câu chuyện đầy xúc động về số phận của người nông dân nhân hậu những cô độc. Đồng thời phản ánh sự thờ ơ, vô cảm của con người trong xã hội. Thông qua đôi hiện thực cảm quan tác giả đã đi sâu phân tích và làm nổi bật những vấn đề tư tưởng cốt lõi thông qua hình tượng nhân vật Ông Tư.

Câu chuyện xây dựng nhân vật Ông Tư là một người nông dân sống một mình không vợ không con. Đây là một cuộc sống độc và lủi thủi. Ông lang thang khắp làng và lặng lẽ giúp đỡ những nhà nghèo khó bằng cách quét dọn, nhổ cỏ mà không cần ai nhờ hay trả công. Có lẽ, chính vì hoàn cảnh trớ trêu của mình nên ông thường bị trẻ con trong làng trêu chọc. Lũ trẻ bầy cách trêu ông, chúng đặt chướng ngại vật trên đường để ông dọn nhưng ông không hề giận dỗi mà chỉ âm thầm dọn dẹp. Ngày qua ngày rồi đến một hôm ông Tư không còn nữa, mọi người trong làng không ai để ý đến sự vắng mặt của ông. Bọn trẻ tò mò đến nhà ông và phát hiện ông đã qua đời trong cảnh cô độc. Khi nhận được tin dữ từ lũ trẻ những người dân trong làng ai nấy đều thờ ơ và không quan tâm. Phải chăng! Đây chính là căn bệnh

nặng của một xã hội đang dần đánh mất đi giá trị và bản sắc nhân văn.

Nhân vật ông Tư là nhân vật chính của tác phẩm. Thông qua lời kể của nhân vật "tôi' Ông Tư là người có tấm lòng nhân hậu và có những hành động đẹp giúp đời. Ông thường giúp các gia đình neo đơn bằng cách làm những công việc nhỏ nhặt nhưng ông cảm thấy vui vì những hành động nhân văn của mình"Ông suốt ngày lang thang khắp làng, tới các nhà neo khó, lúc họ đi vắng tự động nhổ cỏ quét nhà....." dù bị người ta nghi ngờ, thậm trí có người bảo ông "khùng" nhưng ông vẫn tiếp tục công việc của mình. Điều đó khẳng định rằng những hành động ấy xuất phát từ lòng tốt của ông và và sự yêu thương với mọi người chứ không phải vì lợi ích. Đặc biệt thông qua chi tiết những đứa trẻ trêu đùa ông bằng cách đăt chướng ngại vật trên đường. Nhưng thay vì tức giận hay la mắng ông chỉ lặng lẽ dọn dẹp "Ông chỉ cúi xuống nhặt từng hòn đá, hòn đất, từng cây gai xếp cẩn thận vào bờ rào rồi đi tiếp dáng ung dung. Qua đó cho thấy ông là một người có tấm lòng bao dung nhân ái biết nhường nào. Có lẽ phải là người có trái tim thiện lương và con mắt từng trải thì ông Tư mới bao dùng đến thế. Bởi lẽ, với ông đó chỉ là trò đùa của trẻ con ông hiểu đó là hành động tâm lí vốn có của đứa trẻ nên ông không trách móc hay phản ứng mãnh liệt. 

Cái chết cảu ông Tư là đã mở ra nhiều ý nghĩa. Cái chết đó không chỉ phản ánh sự ra đi trong cô độc, mà còn cho thấy sự thờ ơ, vô cảm đến lạnh lùng của xã hội. Người lớn tỏ ra không quan tâm trước sự biến mất của ông Tư. Mặc dù sống một cuộc đời không mấy êm đẹp nhưng ông Tư đã đem đến những gia strij cho cuộc sống từ tấm lòng của mình. Thế nhưng khi ông mất mọi người dân trong lằng chẳng mảy may bận lòng "Người lớn bận làm việc nên cứ 'hử", "hả" rồi bảo "Chắc ổng bận việc gì ở nhà hoặc ổng thấy mất công, ổng không làm nữa thì kệ ổng, việc gì đến chúng bay". Những người này xem sự có mặt của ông như một điều hiển nhiên và thờ ơ trước sự tồn tại của ông. Đặc biệt khi nghe báo tin ông Tư đã chết những người xung quanh vẫn một cảm xúc vô tình. Cái chết là sự chia ly đau buồn là một tin dữ. Thế nhưng thay vì đau lòng hay sửng sốt họ lại chẳng tỏ ra bất ngờ "Mọi người như không cần nghe chúng tôi, chỉ giọng "hử, hả" rồi bỏ đi". Chi tiết này đã phản ánh một hiện thực xã hội suy tồi- con người sống chỉ biết đến mình. Qua đó, lên án sự vô tâm và bàng quang của xã hội. Căn bệnh vô cảm này sẽ giết chết con người từ bên trong khiến họ không cảm nhận được giá trị sống và sống như một cái xác không có cảm xúc.

Câu chuyện đã thể hiện số phận bi kịch của một con người nhân ái nhưng lại cô độc và  bị lãng quên. Đồng thời, vạch trần căn bệnh quái ác nguy hiểm trong xã hội hiện đại- căn bệnh vô cảm. Trên cơ sở đó khơi gợi lòng trắc ẩn nhắc nhở mỗi người cần sống biết yêu thương quan tâm và sẻ chia với mọi người xung quanh. Chỉ khi chúng ta biết yêu thương thì cuộc sống của ta mới trở nên hạnh phúc và vẹn nguyên những giá trị tốt đẹp.

Truyện không chỉ hay bởi nội dung mà còn đặc sắc về nghệ thuật. Cách kể chuyện nhẹ nhàng tự nhiên nhưng giàu cảm xúc đã phản ánh được thực trạng suy tồi của xã hội. Với việc xây dựng nhân vật giàu tính biểu tượng-Ông tư là hình mẫu của lòng tốt bị ghẻ lạnh trong một xã hội bàng quang. Sử dụng chi tiết đối lập giữa lòng tốt cảu ông Tư và sự vô tâm của con người để làm nổi bật thông điệp của tác phẩm.

Truyện ngắn Ông Tư không chỉ đơn thuần là câu chuyện về số phận con người mà còn là lời cảnh tỉnh về khoảng cách giữa người với người. Từ đó khiến người đọc không khỏi suy ngẫm và có nhận thức hành động đúng đắn để có một cuộc đời ý nghĩa. Chúng ta cần có thái độ trân trọng những tốt việc tốt. Hãy dùng yêu thương để cảm hóa con người và kéo gần hơn sợi dây của tình yêu thương. Một xã hội phát triển và văn minh là một xã hội hạnh phúc và ấm áp tình người. 

'