Bài thơ trên của Nguyễn Quang Thiều là một khúc ca cảm động về tình mẫu tử, được thể hiện qua những vần thơ giản dị mà sâu sắc. Chỉ trong bốn câu thơ ngắn ngủi, tác giả đã vẽ nên một bức tranh chân thực và xúc động về người mẹ và những hy sinh thầm lặng mà mẹ dành cho con.Câu thơ đầu tiên mở ra không gian của những hồi ức, nơi người con "nghe chuyện mẹ nuôi con khôn lớn". Hai chữ "khôn lớn" không chỉ đơn thuần là sự trưởng thành về vóc dáng mà còn là sự trưởng thành về tâm hồn, trí tuệ. Để đạt được điều đó, người mẹ đã phải trải qua "những tháng năm khuya sớm, nhọc nhằn". Hai cụm từ "khuya sớm" và "nhọc nhằn" gợi lên một cuộc sống đầy vất vả, khó khăn mà người mẹ phải đối mặt. Đó là những đêm dài thức trắng chăm sóc con ốm, là những ngày dài lao động vất vả để kiếm sống.Câu thơ thứ hai và thứ ba thể hiện sự thấu hiểu và lòng biết ơn sâu sắc của người con đối với mẹ. "Con nhắm mắt, bỗng choàng thức dậy", cái choàng thức dậy ấy không chỉ là sự tỉnh giấc về thể xác mà còn là sự tỉnh ngộ về tâm hồn. Người con nhận ra rằng những hy sinh của mẹ không phải là điều hiển nhiên, mà là kết quả của một tình yêu thương bao la, vô bờ bến. "Những chuyện này đâu phải chuyện mơ?", câu hỏi tu từ này thể hiện sự ngỡ ngàng, xúc động của người con trước những gì mẹ đã làm cho mình.Khổ thơ khép lại bằng nhan đề "Chuyện mơ, chuyện thực", một sự đối lập đầy ý nghĩa. "Chuyện mơ" là những điều tốt đẹp, hạnh phúc mà người con luôn mong ước, còn "chuyện thực" chính là những vất vả, hy sinh mà mẹ đã trải qua để mang lại hạnh phúc cho con. Nhan đề này khẳng định rằng tình mẫu tử không chỉ là một giấc mơ đẹp, mà còn là một hiện thực vô cùng quý giá và đáng trân trọng.