Câu 1.

- Thể thơ: Bài thơ thuộc thể thơ 8 chữ.

- Luật bằng trắc của khổ thơ đầu:
Mỗi câu có 8 chữ, sử dụng từ ngữ thông dụng, âm điệu nhẹ nhàng, đều đặn. (Các câu: “Ngồi lại đây trước lúc vượt qua đường”, “Trong ánh chiều một ngày hè sắp tắt”, “Đừng sốt ruột vì đường còn bóng giặc”, “Cứ yên lòng đêm nay ta sẽ qua” đều có 8 chữ và duy trì nhịp điệu mượt mà.)

Câu 2.

- Nhân vật trữ tình: Là người lính đang chờ vượt lộ, thể hiện tâm hồn chiến sĩ trong hoàn cảnh gian khổ.

- Cảm xúc chủ đạo: Là sự bình tĩnh, kiên cường xen lẫn chút lo âu, nhưng tràn đầy niềm tin vào ngày mai, vào chiến thắng và sự bình yên của quê hương.

Câu 3.

- Khổ thơ thứ nhất cho độc giả biết:
Nhân vật trữ tình đang trong khoảnh khắc hồi hộp, khi đối mặt với hoàn cảnh hiểm nguy (đường còn bóng giặc) trước giờ vượt lộ.

- Cảm xúc được thể hiện:
Nhân vật khuyên bản thân “đừng sốt ruột” mà hãy “yên lòng”, cho thấy sự tự nhủ, lòng quyết tâm vượt qua khó khăn. Cảm xúc vừa là lo âu, vừa là niềm tin, vừa là sự kiên cường giữa thời khắc căng thẳng của chiến tranh.

Câu 4.

- Từ ngữ: Các từ như “sốt ruột”, “yên lòng”, “trong lòng ta” gợi lên sự dao động giữa lo âu và bình an.

- Biện pháp tu từ:

+ Ẩn dụ: “đường còn bóng giặc” ẩn dụ cho những hiểm nguy, khó khăn rình rập.

+ So sánh, đối chiếu: Việc so sánh giữa cảnh vật bên ngoài (ánh chiều, bóng giặc) với trạng thái nội tâm (yên lòng, bình yên) làm nổi bật sự quyết tâm vượt qua khó khăn.

+ Điệp ngữ: Sự lặp lại ý “ngồi lại đây” nhấn mạnh quyết tâm kiên định của người lính trong khoảnh khắc đòi hỏi sự bình tĩnh và hy vọng.

Câu 5.

- Chủ đề: Tình yêu quê hương, lòng kiên cường của người lính trong chiến tranh.

=> Thông điệp: Dù phải đối mặt với khó khăn, hiểm nguy, lòng người lính vẫn giữ vững niềm tin, sự bình yên nội tâm để vượt qua mọi thử thách, đồng thời gửi gắm khát khao trở về với tổ quốc. Bài thơ khơi gợi trong em niềm trân trọng, tự hào và cảm thông sâu sắc đối với những người lính đã hi sinh, vượt qua gian khổ vì độc lập, tự do của đất nước.

II. PHẦN VIẾT

Câu 1. 

Ngồi lại đây trong nỗi nhớ niềm quên
Bao giấc mơ của một thời đánh giặc
Chỉ còn lại một giấc mơ duy nhất
Những bàn chân bật dậy vượt qua đường.

Khổ thơ trên toát lên vẻ đẹp của tâm hồn người lính giữa những ký ức chiến tranh hào hùng. “Ngồi lại đây trong nỗi nhớ niềm quên” gợi mở bức tranh tâm trạng lẫn lộn giữa nhớ nhung và quên lãng, như thể cả một thời gian chiến tranh đã chìm vào quá khứ, chỉ để lại một dư âm sâu sắc. “Bao giấc mơ của một thời đánh giặc” không chỉ nói về những ước mơ, khát khao của tuổi trẻ mà còn chứa đựng những hy sinh thầm lặng, những giọt mồ hôi và nước mắt của bao người lính. Tuy nhiên, trong bức tranh ấy, “chỉ còn lại một giấc mơ duy nhất” thể hiện niềm tin bất diệt, rằng dù bao gian khó, những bàn chân kiên cường vẫn biết “bật dậy vượt qua đường”. Cách dùng hình ảnh “bàn chân” như biểu tượng cho sức sống, cho sự quyết tâm vượt lên trên hoàn cảnh hiện tại, làm nổi bật vẻ đẹp của tinh thần chiến đấu. Vẻ đẹp ấy không chỉ là sự kiên cường, bền bỉ mà còn là niềm hy vọng, là ánh sáng soi rọi con đường dẫn về quê hương, về một tương lai tươi sáng sau những đêm tối gian truân. Chính khổ thơ đã khắc họa sâu sắc tâm hồn người lính, người mà dù trải qua bao sóng gió, vẫn giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu, là món quà tinh thần vô giá đối với mỗi con người và cả dân tộc.

Câu 2. 

Trong cuộc sống hiện đại, khi mà cuộc chạy đua theo đuổi vật chất và thành công bên ngoài ngày càng trở nên cuồng nhiệt, “món ăn tinh thần” lại càng trở nên cần thiết và quý giá hơn bao giờ hết. Ý kiến cho rằng đọc sách – hay nói chung, việc trau dồi kiến thức và tư tưởng – chính là “món ăn tinh thần” đã mở ra một góc nhìn sâu sắc về giá trị của tri thức và nghệ thuật. Mỗi cuốn sách, được viết bởi những tâm hồn vĩ đại, không chỉ đơn thuần là tập hợp của những chữ, những câu mà còn là tấm gương phản chiếu kinh nghiệm sống, là nguồn cảm hứng, là kim chỉ nam dẫn lối cho con người bước qua những thời khắc khó khăn của cuộc đời.

Trước hết, đọc sách giúp chúng ta “gột rửa” tâm hồn, làm mới tinh thần. Giống như một bữa ăn dinh dưỡng, kiến thức và cảm hứng mà sách mang lại có thể thay đổi cách nhìn nhận thế giới của mỗi cá nhân. Khi ta mở ra một cuốn sách hay, ta như được tiếp thêm sức sống, được nhìn thấy những quan niệm mới, những giá trị nhân văn sâu sắc mà đôi khi cuộc sống bận rộn làm ta quên mất. Từ đó, tâm hồn được thanh lọc, các giá trị đạo đức được bồi đắp một cách tự nhiên và sâu lắng. Thêm vào đó, những cuốn sách vĩ đại không chỉ là “món ăn tinh thần” mà còn là “cây trí tuệ vĩ đại”, là nguồn cảm hứng để mỗi người học cách khiêm tốn và trở nên khôn ngoan. Khi ta đọc về cuộc đời của những nhân vật lịch sử, những triết lý sống của các nhà tư tưởng, ta dần nhận ra rằng, trí tuệ không đến từ việc đuổi theo thành công bề ngoài mà ở chỗ biết lắng nghe, suy ngẫm và học hỏi từ những thất bại. Những bài học ấy dần hun đúc nên con người, giúp ta hiểu rõ giá trị của sự khiêm nhường, của lòng kiên trì và của tinh thần tự chủ trong cuộc sống.

Ngoài ra, trong xã hội ngày nay, khi mà thông tin tràn ngập khắp nơi, việc lựa chọn đọc sách trở nên vô cùng quan trọng. Không phải cuốn sách nào cũng mang đến giá trị tinh thần, nhưng những tác phẩm được viết bởi những tâm hồn vĩ đại luôn là nguồn động lực mạnh mẽ để chúng ta nhìn nhận cuộc sống một cách chân thực và sâu sắc hơn. Nhờ có sách, mỗi cá nhân có thể “nhào nặn lại” chính mình, rèn luyện tinh thần phấn đấu và không ngừng trau dồi kiến thức để phát triển bản thân. Hơn nữa, sách còn là cầu nối giữa các thế hệ. Những cuốn sách vĩ đại không chỉ truyền cảm hứng cho thế hệ hiện tại mà còn để lại dấu ấn, trở thành di sản quý báu cho các thế hệ sau. Đó chính là “món ăn tinh thần” vô giá, giúp duy trì những giá trị văn hóa, nhân văn của dân tộc và là nguồn sáng dẫn dắt con người vượt qua những thử thách của thời đại. Qua việc đọc sách, mỗi người không chỉ được mở rộng tầm nhìn, mà còn được trang bị kiến thức để sống có trách nhiệm và có ích cho xã hội.

Tóm lại, ý kiến “món ăn tinh thần có ở khắp mọi nơi” đã mở ra một cách nhìn mới về vai trò của sách và tri thức trong cuộc sống. Đọc sách không chỉ giúp làm giàu tâm hồn, mà còn là hành trình tự khám phá, tự hoàn thiện bản thân. Đó là hành trình đưa con người đến gần hơn với chính mình, giúp ta hiểu rằng, trong cuộc sống này, giá trị của con người không nằm ở của cải vật chất mà ở tâm hồn, ở trí tuệ và sự nhân hậu. Chính vì thế, hãy dành thời gian cho những cuốn sách hay – những “món ăn tinh thần” vô giá – để mỗi chúng ta luôn biết trân trọng, biết học hỏi và sống một cuộc đời ý nghĩa, đầy tự hào và khôn ngoan.