Viết bài văn phân tích bài thơ “ Bài ca đêm vượt lộ “ của Anh Ngọc ( phân tích từng khổ ah) . Giúp với ạ mình cần gấp lắm

Trong dòng chảy thi ca thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, Anh Ngọc nổi lên như một gương mặt thơ giàu trữ tình và đậm hơi thở hiện thực. Tác phẩm của ông thường khắc họa rõ nét hình ảnh người lính, bối cảnh chiến tranh và tình đồng đội thắm thiết. “Bài ca đêm vượt lộ” là một trong những sáng tác tiêu biểu, vừa mang đậm chất anh hùng ca, vừa lắng đọng những cảm xúc rất đỗi nhân văn. Bài thơ khắc họa khoảnh khắc đặc biệt khi người lính chuẩn bị vượt qua một đoạn đường nguy hiểm vào ban đêm – nơi kẻ thù rình rập, bom đạn chực chờ. Từ đó, tác giả làm nổi bật tinh thần quả cảm, lạc quan, cùng sự gắn kết sâu sắc của những người lính trên con đường chiến đấu vì Tổ quốc.

“Ngồi lại đây trước lúc vượt qua đường
Trong ánh chiều một ngày hè sắp tắt
Đừng sốt ruột vì đường còn bóng giặc
Cứ yên lòng đêm nay ta sẽ qua”

Khổ thơ mở đầu đặt người đọc vào khung cảnh chờ đợi và chuẩn bị. Thời điểm “ánh chiều một ngày hè sắp tắt” gợi cảm giác nóng bức, bức bối, đồng thời cũng là lúc bóng tối dần buông. Giữa tình thế nguy nan “đường còn bóng giặc”, những người lính vẫn động viên nhau bằng giọng điệu bình tĩnh, quả quyết: “Đừng sốt ruột... Cứ yên lòng...”. Lời thơ vang lên như lời nhắn nhủ, trấn an, vừa thể hiện quyết tâm vượt qua hiểm nguy, vừa cho thấy niềm tin vững chắc vào thành công của nhiệm vụ. Ở đây, ta cảm nhận được tinh thần lạc quan, không nao núng của người lính – một phẩm chất đã trở thành biểu tượng cho thế hệ chiến sĩ thời kháng chiến.

“Ngồi lại nghe nhịp cánh bay trong lồng ta
Vói xao xắc bầy chim bay về tổ
Trong dày đặc bờ lau bờ cỏ
Ngồi sao chiều đã mọc phía quê hương”

Khác với khổ đầu mang tính chất dặn dò, khổ hai mở ra thế giới nội tâm phong phú của người lính. Hình ảnh “nhịp cánh bay trong lồng ta” khiến người đọc liên tưởng đến nhịp tim, nhịp khát vọng, hay chính sự rạo rực trong lòng khi đối mặt với thử thách. Thiên nhiên hiện lên với “bầy chim bay về tổ” và “dày đặc bờ lau bờ cỏ” vừa hoang sơ, vừa thân thuộc. Sự đối lập giữa không gian rộng lớn, mịt mù của bờ lau cỏ dại với tâm trạng khắc khoải, mong ngóng “phía quê hương” càng nhấn mạnh nỗi nhớ nhà, nhớ nơi chốn bình yên. Giữa gian nguy, người lính vẫn hướng về quê hương như một điểm tựa tinh thần, nơi sưởi ấm và tiếp thêm sức mạnh để họ vững vàng trước mọi thử thách.

“Ngồi lại đây bên đường hỏi sương
Giọt nắng còn lung linh hờn nốt nhạc
Nhìn mới bạn gói hành trang nhắm
Mốt giọng trầm giao cảm đọc hành trang”

Nếu khổ hai gợi mở về không gian thiên nhiên, khổ ba đi sâu hơn vào tương giao giữa con người và vạn vật. Câu thơ “Ngồi lại đây bên đường hỏi sương” là một cách nhân hóa, cho thấy người lính lặng lẽ “trò chuyện” với cảnh vật, như muốn tìm sự thấu hiểu từ chính thiên nhiên khắc nghiệt. Hình ảnh “giọt nắng còn lung linh” trở nên mong manh, tựa như niềm hy vọng sót lại trước lúc đêm về. Đồng thời, những câu “Nhìn mới bạn gói hành trang nhắm / Mốt giọng trầm giao cảm đọc hành trang” cho thấy khoảnh khắc chuẩn bị, chia sẻ đầy ấm áp giữa những người lính. Họ không chỉ gói ghém tư trang vật chất, mà còn gói ghém cả niềm tin, hy vọng và tinh thần đoàn kết. Chính sự đồng điệu, thấu hiểu lẫn nhau ấy đã tiếp thêm sức mạnh, giúp họ vững vàng trước giờ phút vượt qua lằn ranh sinh tử.

“Đêm ràn ràn tiếng bom địch rát gan
Người lính già cưa một đỉnh đồi
Chỉ riêng ta cưa đi cùng nhau
Những đêm đẹp trần bì thân bĩ ngặt”

Khổ thơ thứ tư đẩy cao trào lên khi đêm xuống, bom đạn “ràn ràn” như bủa vây, “rát gan” đến nghẹt thở. Hình ảnh “người lính già cưa một đỉnh đồi” mang tính biểu tượng mạnh mẽ, gợi liên tưởng đến hành động khó khăn, kiên trì phá thế hiểm, mở đường giữa bom đạn. Từ “cưa” ở đây vừa gợi sự nhẫn nại, vừa cho thấy quyết tâm “xẻ” đi mọi chướng ngại để tiến về phía trước. Trong cảnh khốc liệt ấy, tình đồng đội một lần nữa được khẳng định: “Chỉ riêng ta cưa đi cùng nhau”. Dù gian nan, người lính vẫn coi đó là “những đêm đẹp trần bì thân bĩ ngặt” – cái “đẹp” bừng lên từ tinh thần lạc quan và sự gắn kết giữa những con người cùng chung lý tưởng. Chính sự tương phản giữa “đẹp” và “bĩ ngặt” càng làm bật lên vẻ phi thường của người lính: họ vẫn tìm thấy nét lãng mạn, tình nghĩa ngay giữa lằn ranh sinh tử.

“Ngồi lại đây trong nắng cắt mong manh
Bờ dọc xa mà một đời chìm đắm
Chúng mình sắp sống vào đêm nhân
Cứ rót say và cứ ấm nắng hồng”

Khổ cuối là lời kết mở ra niềm tin về một tương lai tươi sáng. “Nắng cắt mong manh” gợi sự chói gắt và ngắn ngủi của ánh sáng cuối ngày, đồng thời hàm ý thời gian đang dần trôi đi, không chờ đợi ai. Tuy nhiên, người lính vẫn “ngồi lại” để chiêm nghiệm và đối mặt với “bờ dọc xa mà một đời chìm đắm”. Đó không chỉ là đoạn đường trước mắt, mà còn ẩn dụ cho cuộc đời người lính, luôn phải băng qua muôn vàn thử thách. Câu thơ “Chúng mình sắp sống vào đêm nhân” toát lên niềm tự hào và chủ động: họ không để đêm đen, hiểm nguy lấn át, mà chính họ “sống vào” – nghĩa là làm chủ, quyết định số phận mình. Lời khẳng định “Cứ rót say và cứ ấm nắng hồng” vang lên như một điệp khúc lạc quan: Dù là đêm tối, lòng vẫn tràn đầy hơi ấm, tràn đầy khát vọng và tình đồng đội.

“Bài ca đêm vượt lộ” khép lại với dư âm về một đêm vượt qua hiểm nguy, nơi ánh sáng niềm tin và tình yêu Tổ quốc vẫn luôn tỏa rạng. Qua từng khổ thơ, Anh Ngọc đã khéo léo kết hợp giữa hiện thực khốc liệt của chiến tranh và chất trữ tình sâu lắng. Người lính hiện lên vừa kiên cường, vừa giàu cảm xúc, biết lắng nghe thiên nhiên, biết trân quý tình đồng đội và luôn mang trong tim hình bóng quê hương. Chính sự hòa quyện ấy làm nên nét đẹp bất diệt của thơ ca kháng chiến nói chung và của “Bài ca đêm vượt lộ” nói riêng. Bài thơ là khúc tráng ca về ý chí quật cường, tình người ấm áp, và niềm tin vào chiến thắng cuối cùng trong hành trình đấu tranh vì độc lập, tự do của dân tộc.