Bà Huyện Thanh Quan là một nữ sĩ lớn, là nhà thơ lớn của Đại Việt thời phong kiến. Bài thơ "Qua Đèo Ngang" là một trong những bài thơ lớn của dân tộc, bài thơ nổi bật của nữ sĩ, và đặc biệt hơn cả thế, bài thơ là tiêu biểu của thể loại thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Trong bốn câu thơ đầu của bài thơ:                                         

                                                      "Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
                                                       Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
                                                       Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

                                                       Lác đác bên sông, chợ mấy nhà."

nhà thơ đã khéo léo miêu tả khung cảnh thiên nhiên đẹp giản dị, bình yên nơi Đèo Ngang trong buổi chiều tà. Bài thơ miêu tả khung cảnh thiên nhiên lúc chiều tối, đây là thời điểm mọi người đã nghỉ ngơi sau cả ngày làm việc vất vả, đồng thời cũng là khoảng thời gian dễ gợi nên nỗi buồn, sự cô đơn, trống vắng. Không gian miêu tả ở Đèo Ngang - một con đèo hùng vĩ, phân chia hai tỉnh Quảng Bình, Hà Tĩnh, là ranh giới phân chia Đàng Trong và Đàng Ngoài ngày xưa. Các sự vật như cỏ cây, hoa lá được miêu tả hòa hợp với nhau bằng động từ "chen", lẫn vào nhau hông ra hàng ra lối, động từ “chen” chen vào giữa hai câu thơ gợi cảnh tượng rậm rạp, hoang sơ. Câu thơ đã miêu tả khéo léo cảnh vật đầy sức sống nhưng hoang sơ, rậm rạp và hắt hiu. Trong hai câu kế, tác giả sử dụng khéo léo biện pháp tu từ đảo ngữ, từ láy và đối đặc sắc, đã nhấn  mạnh sự nhỏ bé, ít ỏi, nhỏ nhoi của sự sống ở giữa cảnh vật thiên nhiên rộng lớn, hoang sơ. Việc hình ảnh con người hiện lên thưa thớt, ít ỏi làm cho cảnh vật thêm hoang vắng, tiêu điều. Qua đó, gợi cảm giác buồn hiu, vắng lặng của tác giả.