Bài thơ:

Tuổi chiếc áo bằng một nửa tuổi cha
Mỗi nếp gấp mang dáng hình đồng đội
Mỗi mảnh vá chứa bao điều muốn nói
Về một thời trận mạc của cha

Ngày con sinh ra
Đất nước hoà bình
Với bạn bè con hay xấu hổ
Khi thấy cha mặc chiếc áo xanh cũ kĩ
Đâu biết với cha là kỉ vật cuộc đời

Nơi nghĩa trang nghi ngút khói hương
Trước hàng hàng ngôi mộ
Cha đắp áo sẻ chia hơi ấm
Với đồng đội xưa yên nghỉ nơi này

Khoé mắt con chợt cay
Khi chứng kiến nghĩa tình người lính
Không khoảng cách nào giữa người còn, người mất
Chiếc áo bạc màu hoá gạch nối âm dương.

_Chiếc áo của cha - Ngô Bá Hòa_

Bài làm:

Bài thơ mở đầu bằng những câu thơ “Tuổi chiếc áo bằng một nửa tuổi cha” đã lập tức vẽ nên hình ảnh chiếc áo như một tấm gương phản chiếu phần tuổi trẻ, phần chiến đấu của người cha. Ở đây, chiếc áo đã trở thành biểu tượng của niềm tin, của lòng dũng cảm và của tình yêu quê hương. Mỗi nếp gấp, mỗi mảnh vá trên chiếc áo dường như ẩn chứa cả bao kỷ niệm và cả những câu chuyện về thời chiến mạc, về những người lính đã cống hiến cả cuộc đời vì lý tưởng cao đẹp.

Câu thơ “Tuổi chiếc áo bằng một nửa tuổi cha” mở đầu bài thơ đã gợi lên ý niệm rằng chiếc áo đồng hành cùng người cha từ những năm tháng thanh xuân đến khi gầy sụp theo thời gian. Tác giả sử dụng biện pháp so sánh để nhấn mạnh rằng, mặc dù thời gian trôi qua, chiếc áo vẫn lưu giữ một nửa tuổi của cha – tuổi trẻ, tuổi của những giấc mơ và khát vọng, nhưng cũng là tuổi của chiến tranh, của gian khổ và mất mát. Mỗi nếp gấp trên chiếc áo mang dáng hình của đồng đội, gợi nhớ đến những người bạn, những người anh em đã chung sức, chung lòng chiến đấu bên nhau. Hình ảnh “mỗi mảnh vá chứa bao điều muốn nói” như một lời kể lặng lẽ, nhắc nhở người đọc về những kỷ niệm không lời nhưng đượm sâu nghĩa tình và lòng tự hào của những người lính.

Đoạn thơ tiếp theo mở ra một góc nhìn khác về mối quan hệ giữa người con và người cha qua hình ảnh “Ngày con sinh ra / Đất nước hoà bình”. Khi con người bước vào đời trong bầu không khí an yên, thì những người xung quanh, đặc biệt là bạn bè, lại có cảm giác xấu hổ khi thấy cha mặc chiếc áo xanh cũ kĩ. Điều đó phần nào thể hiện sự thờ ơ của thế hệ trẻ với quá khứ hào hùng của cha, khi mà những người con chưa hiểu hết giá trị của kỉ vật mà cha luôn trân trọng. Với cha, chiếc áo không chỉ là trang phục mà còn là “kỉ vật cuộc đời”, chứa đựng biết bao kỷ niệm, niềm tin và tình yêu đối với tổ quốc. Qua đó, tác giả nhấn mạnh mối liên hệ mật thiết giữa quá khứ hào hùng và hiện tại, giữa niềm tự hào của người đi chiến trường và sự trăn trở, tiếc nuối của thế hệ sau. Phần giữa bài thơ đưa người đọc đến không gian của nghĩa trang, nơi “nghĩa trang nghi ngút khói hương” và “hàng hàng ngôi mộ” hiện ra như một minh chứng cho những mất mát, cho những hi sinh thầm lặng của các đồng đội xưa. Hình ảnh người cha “đắp áo sẻ chia hơi ấm / Với đồng đội xưa yên nghỉ nơi này” đã làm bừng lên tình người lính thiêng liêng, vượt qua ranh giới của sự sống và cái chết. Chiếc áo không chỉ gắn liền với quá khứ mà còn được trao đi như một món quà tinh thần, như lời tri ân sâu sắc đến những người đã cùng nhau chiến đấu và hy sinh. Qua hình ảnh này, tác giả thể hiện niềm tin rằng, dù đã rời xa nhau về thân xác, nhưng trong tâm hồn, nghĩa tình người lính vẫn bền chặt, không phai mờ theo thời gian.

Đoạn cuối của bài thơ là lời tự sự đầy cảm xúc khi “Khoé mắt con chợt cay / Khi chứng kiến nghĩa tình người lính”. Cái nhìn ấy như mở ra một chiều sâu tâm hồn, khi người con bỗng nhận ra sự khác biệt giữa những giá trị vật chất và những giá trị tinh thần bền vững. “Không khoảng cách nào giữa người còn, người mất” – chiếc áo bạc màu hoá gạch nối âm dương – đã trở thành biểu tượng gắn kết giữa quá khứ và hiện tại, giữa những người sống và những người đã khuất. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về sự kết nối thiêng liêng của tình người, của lòng yêu nước và sự hi sinh thầm lặng của những người lính.

Bài thơ là lời tự sự, là tiếng nói của lòng tự hào và nỗi nhớ về một thời hào hùng của dân tộc. Hình ảnh chiếc áo – với từng nếp gấp, từng mảnh vá – như một bản đồ ký ức, ghi dấu những trận mạc, những giọt mồ hôi và cả nước mắt của những người lính đã không ngại hi sinh vì tự do và hòa bình. Qua đó, tác giả khắc họa được giá trị nhân văn sâu sắc, khi tình yêu, lòng dũng cảm và sự hy sinh được gói gọn trong những vật dụng bình dị mà lại mang đậm ý nghĩa của cả một đời người. Bên cạnh đó, bài thơ còn là lời nhắc nhở cho thế hệ trẻ rằng, dù cuộc sống hiện đại có bận rộn, hối hả đến đâu, cũng đừng quên trân trọng và nhớ ơn những giá trị lịch sử, những ký ức hào hùng của dân tộc. Chiếc áo cũ kỹ của cha không chỉ là một món đồ vật mà là chứng nhân của thời gian, là minh chứng sống động cho những gì đã qua và là nguồn động viên để con cháu tiếp bước trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Qua bài thơ Chiếc áo, cha Ngô Bá Hòa đã để lại cho người đọc một tác phẩm nghệ thuật đậm chất tự sự, giàu tính nhân văn và giá trị lịch sử. Hình ảnh chiếc áo – với bao nhiêu nếp gấp, mảnh vá không chỉ ghi dấu quá khứ hào hùng mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước, của nghĩa tình người lính vượt qua mọi ranh giới của thời gian và không gian. Bài thơ là lời ca ngợi những giá trị sống cao đẹp, là lời nhắc nhở về sự trân trọng đối với quá khứ, để từ đó, mỗi con người, đặc biệt là thế hệ trẻ, có thể hiểu và tiếp nối truyền thống anh hùng của dân tộc. Nhìn lại, chiếc áo không chỉ là kỉ vật của một cá nhân mà còn là niềm tự hào chung của cả một thời đại, là lời hùng ca của lòng dũng cảm và sự hy sinh thầm lặng vì nền độc lập tự do.