Bài Tuyên ngôn độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh được đọc vào ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, đánh dấu sự kiện lịch sử quan trọng khi Việt Nam giành lại độc lập sau hơn 80 năm bị thực dân Pháp đô hộ. Hồ Chí Minh bắt đầu bằng việc trích dẫn Tuyên ngôn độc lập của Mỹ và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp để khẳng định quyền tự do, bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.

Ông lên án tội ác của thực dân Pháp và thực dân Nhật đối với nhân dân Việt Nam, từ việc bóc lột tài nguyên, áp bức nhân dân, đến các cuộc đàn áp khốc liệt các phong trào yêu nước. Hồ Chí Minh khẳng định Việt Nam có quyền được độc lập và tự do như các quốc gia khác trên thế giới.

Cuối cùng, Hồ Chí Minh tuyên bố thành lập Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và yêu cầu các quốc gia tôn trọng quyền độc lập của Việt Nam, đồng thời kêu gọi nhân dân đoàn kết để bảo vệ nền độc lập và xây dựng một đất nước hòa bình, thịnh vượng. Bài tuyên ngôn không chỉ là tuyên bố chính trị mà còn là một lời khẳng định mạnh mẽ về quyền tự do và độc lập của dân tộc Việt Nam.