1. Thể loại: 

Ếch ngồi đáy giếng thuộc thể loại truyện ngụ ngôn

2. Xuất xứ và vị trí: 

Truyện Ếch ngồi đáy giếng được trích trong thiên Thu thuỷ (thiên thứ 17) của sách Trang Tử.

Ếch ngồi đáy giếng | Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức

3. Phương thức biểu đạt: 

Văn bản Ếch ngồi đáy giếng có phương thức biểu đạt là tự sự

4. Người kể chuyện: 

Văn bản Ếch ngồi đáy giếng được kể theo ngôi thứ ba

5. Tóm tắt văn bản Ếch ngồi đáy giếng: 


Một con ếch cảm thấy cuộc sống của mình bên trong cái giếng nhỏ là sung sướng, tự do nhất đời, mời con rùa biển đông vào giếng chơi cho biết. Con rùa không thể chui vừa cái giếng nhỏ, bèn nói cho ếch nghe về sự rộng lớn của biển đông. Con ếch nghe về biển bèn mới thu mình lại, hoảng hốt, bối rối.

6. Bố cục bài Ếch ngồi đáy giếng: 

Ếch ngồi đáy giếng có bố cục gồm 2 phần: 

+ Phần 1: Cuộc sống của con ếch bên trong giếng sụp.

+ Phần 2: Con rùa cho ếch biết về cuộc sống của mình ngoài biển đông.

7. Giá trị nội dung: 

Câu chuyện thông qua hiểu biết hạn hẹp của con ếch, chỉ sống trong giếng sụp, môi trường sống nhỏ hẹp, tù túng, không giao lưu làm hạn chế hiểu biết về thế giới xung quanh. Sống lâu trong môi trường nhỏ hẹp sẽ dần hạn chế sự hiểu biết, dễ trở nên nông cạn, chủ quan. Biển đông đại diện cho kho tàng tri thức, những bí ẩn của không gian rộng lớn không dễ chinh phục nó, không dễ vì thời gian, hoàn cảnh mà bị thay đổi.

8. Giá trị nghệ thuật: 


– Xây dựng hình tượng gần gũi với đời sống.

– Cách nói bằng ngụ ngôn, cách giáo huấn tự nhiên, độc đáo, đặc sắc.

– Sử dụng ẩn dụ, nhân hóa, so sánh.

– Lời kể ngắn gọn nhưng thâm thúy.

– Mượn chuyện loài vật để nói bóng gió, kín đáo chuyện loài người.

 Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 4 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Bối cảnh của truyện là có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng. Nó huênh hoang như một vị chúa tể vì mỗi khi cất tiếng kêu, các con vật nhỏ bé xung quanh nó đều khiếp sợ.

Câu 2 (trang 5 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Con ếch bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 5 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Nhân vật trong truyện là một con ếch có tầm hiểu biết hạn hẹp, có thói kiêu căng, ngạo mạn không coi ai ra gì

- Chi tiết trong truyện giúp em hiểu về tính cách của nhân vật là:

+ Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.

+ Ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ồm ộp. Nó nhâng nháo đưa cặp mắt nhìn lên bầu trời…

Câu 2 (trang 5 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Bối cảnh câu chuyện trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng đã làm nổi bật lên hình ảnh một con ếch kiêu căng, ngạo mạn, coi mình là chúa tể. Vì sống trong cái giếng nhỏ mà tầm nhìn hạn hẹp. Kết cục là bị con trâu giẫm bẹp. Từ đó làm nổi bật lên ý nghĩa về sự phê phán những người có tầm nhìn hạn hẹp, thiếu hiểu biết nhưng lại kiêu căng, ngạo mạn. Những người ấy sẽ rất dễ gánh chịu hậu quả xấu.

Câu 3 (trang 5 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Nhan đề Ếch ngồi đáy giếng đã khái quát nhất nội dung toàn văn bản, phần nào gợi lên sự hạn hẹp về tầm nhìn.

Câu 4 (trang 5 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Theo em, bài học chính của câu chuyện là phê phán thói kiêu căng, ngạo mạn của những người có tầm nhìn hạn hẹp, khuyên mọi người nên học hỏi, mở rộng hiểu biết của bản thân và phải biết khiêm tốn.

Câu 5 (trang 5 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Trong cuộc sống, có nhiều hiện tượng tương tự truyện Ếch ngồi đáy giếng. Ví dụ hai người bạn đang thảo luận với nhau về một hiện tượng trong cuộc sống, một bạn học giỏi và một bạn học trung bình khá. Vì nghĩ là mình giỏi nên bạn học khá hơn coi thường và không xem trọng ý của bạn học khá. Nhưng đến khi chữa bài, cô giáo nhận xét ý kiến của bạn học khá lại tốt hơn. Đó là bởi vì bạn học khá có thể không giỏi các môn khác, nhưng kiến thức về thực tế cuộc sống của bạn đấy lại tốt hơn nhiều so với bạn kia, vì vậy ý kiến của bạn ấy đúng và hợp lí hơn.

Câu 6 (trang 5 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Từ câu chuyện trên, em nhận thấy tất cả mọi người, không ai là hoàn hảo, bạn có thể giỏi cái này mà không giỏi cái kia, trong khi người kia lại giỏi cả hai hoặc ngược lại. Ai cũng vậy, đều không hoàn hảo. Vậy thì tại sao chúng ta cứ phải so bì, hơn thua với người khác? Nó chỉ khiến chúng ta mệt mỏi hơn. Vì vậy, thay vì thế, chúng ta hãy tự hoàn thiện bản thân mình bằng cách nâng cao tầm hiểu biết, tri thức của mình, công nhận mọi người và nên biết lắng nghe từ xung quanh. Đừng biến bản thân mình thành Ếch ngồi đáy giếng mà nhận lấy hậu quả xấu.