Dưới góc nhìn nhân văn và xúc cảm, bốn câu thơ của Nguyễn Ngọc Oanh trong bài Mẹ khắc họa một bức tranh chân thực, giản dị mà đau đáu về cuộc sống lam lũ của người mẹ và gia đình nghèo.Hình ảnh "nâu phơi" – sắc áo nâu quen thuộc của người nông dân – hiện lên với vẻ lụi tàn, bạc màu. "Vẹo bờ rào" gợi nên sự nghèo khó, chông chênh không chỉ ở vật chất mà cả trong số phận. Câu thơ thứ hai với hình ảnh "cái phận đã bạc còn cào phải gai" như một lời than xót xa: kiếp nghèo đã khổ, mà đời còn lắm trái ngang, trắc trở. Đó không chỉ là lời kể, mà như một tiếng thở dài cam chịu, chất chứa nỗi đau.

Cái nghèo hiện hình trong từng chi tiết nhỏ bé, dung dị. "Quả cà cõng mấy củ khoai" không chỉ gợi lên mâm cơm thiếu thốn, đạm bạc mà còn là biểu tượng của gánh nặng cuộc đời mà người mẹ phải oằn vai gánh chịu. Đứa con "thút thít" vì đói, vì khổ; nhưng nỗi đau lớn hơn nằm ở người mẹ "nghẹn hai ba lần" – không chỉ nghẹn vì cơm khô, vì miếng ăn khó nuốt mà nghẹn vì bất lực trước cảnh nghèo không lối thoát, vì thương con, xót cho chính mình.

Bốn câu thơ là một lát cắt chân thực của đời sống nông thôn nghèo, nơi tình mẹ con sáng ngời giữa những gian khó. Giọng thơ chân chất mà sâu sắc đã chạm tới tận đáy lòng người đọc, để ta không chỉ cảm nhận được nỗi khổ, mà còn trân quý hơn sự hy sinh lặng lẽ của những người mẹ. Từng chữ, từng hình ảnh như một nhát cắt vào trái tim, để lại dư âm không thể nào quên.