phân tích truyện Bà bán bỏng cổng trường tôi của tác giả xuân quỳnh

 Xây dựng hình tượng nhân vật đã khó, nhưng để nhân vật đó có sức lay động, chiếm trọn trái tim người đọc còn khó hơn. Ấy vậy mà nhà văn Xuân Quỳnh đã làm được điều đó. Truyện ngắn Bà bán bỏng trước cổng trường của tôi của Xuân Quỳnh là một tác phẩm giàu tính nhân văn, phản ánh sâu sắc đời sống của những con người nghèo khổ trong xã hội. 

 với nhân vật bà bán bỏng – một hình ảnh giản dị nhưng đầy ám ảnh, là trung tâm của câu chuyện. Qua nhân vật này, tác giả muốn gửi gắm những bài học về lòng nhân ái, trách nhiệm xã hội và sự quan trọng của việc sống có tình người. Ngay từ những dòng đầu tiên, bà bán bỏng đã được miêu tả bằng những hình ảnh hết sức giản dị nhưng đầy cảm động. Bà là một người phụ nữ đã lớn tuổi, tóc bạc phơ, lưng hơi còng, nhưng vẫn kiên trì ngồi bán bỏng trước cổng trường. Dù cuộc sống vất vả, bà vẫn vui vẻ làm công việc mưu sinh, không chỉ vì miếng cơm manh áo mà còn vì tấm lòng nhân hậu dành cho các học sinh. Hình ảnh bà “cho thêm vài hạt bỏng” như một biểu tượng của sự yêu thương và sẻ chia. Những hành động nhỏ ấy thể hiện sự rộng lượng, lòng tốt và tình cảm chân thành mà bà dành cho các học sinh.

Bà bán bỏng là người lao động cần mẫn, dù gặp khó khăn về tuổi tác, dù thời tiết có nắng nóng hay rét mướt, bà vẫn không bỏ một ngày bán hàng. Hình ảnh bà phe phẩy cái quạt nan khi trời nóng hay co ro trong tấm vải nhựa cũ khi trời rét khiến người đọc không khỏi xúc động trước sự nhọc nhằn, vất vả mà bà phải chịu đựng.Cuộc sống của bà bán bỏng không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Bi kịch của bà bắt đầu từ một tin đồn vô căn cứ rằng bà bị ho lao và có thể lây bệnh qua những bơ bỏng bà bán. Tin đồn này lan truyền nhanh chóng trong trường học, khiến lũ trẻ sợ hãi và quay lưng với bà. Hình ảnh bà “ế một túi nilông bỏng to tướng, mặt bà ỉu xìu” đã khắc họa sự bất lực và đau đớn của một con người bị xã hội ruồng bỏ.

Qua sự kiện này, tác giả muốn nhắc nhở người đọc về hậu quả của những lời nói thiếu suy nghĩ và sự vô tâm trong cuộc sống. Mặc dù bà không có lỗi, nhưng những tin đồn ác ý đã khiến bà phải chịu đựng nỗi đau không chỉ về vật chất mà còn về tinh thần. Đây là một bài học sâu sắc về tác hại của sự vô trách nhiệm và thiếu suy nghĩ trong lời nói. Khi không thể bán bỏng ở cổng trường, bà phải lang thang khắp nơi, tìm kiếm miếng ăn qua ngày. Cảnh bà gầy gò, lưng còng, quần áo rách rưới và phải chống gậy đi khắp nơi kiếm sống làm nổi bật sự cùng cực của một con người không còn nơi nương tựa. Tuy nhiên, điều đáng trân trọng là bà không oán trách ai, không hề tỏ ra cay đắng hay tức giận trước số phận. Khi nhận sự giúp đỡ từ nhân vật “tôi”, bà chỉ biết nói lời cảm ơn đầy xúc động: “Cảm ơn, cảm ơn cậu. Thật là phúc đức quá!” Lòng biết ơn và sự cam chịu của bà khiến người đọc phải suy ngẫm về sự lương thiện và lòng bao dung trong hoàn cảnh khó khăn.

Nhận ra lỗi lầm, nhân vật “tôi” và các bạn học sinh quyết định sửa sai. Họ kêu gọi mọi người quay lại mua bỏng của bà, nhằm giúp đỡ bà vượt qua giai đoạn khó khăn. Hành động này không chỉ là một cử chỉ ân cần mà còn thể hiện sự trưởng thành và tinh thần trách nhiệm của những đứa trẻ. Họ đã nhận ra rằng cuộc sống của bà không thể tiếp tục chỉ nhờ vào những lời nói suông, mà cần sự hỗ trợ thiết thực từ cộng đồng.

Nhân vật bà bán bỏng là hình mẫu điển hình của những người lao động nghèo trong xã hội. Bà đại diện cho những con người yếu thế, luôn phải chịu đựng thiệt thòi nhưng vẫn giữ được sự lương thiện và lòng bao dung. Từ nhân vật này, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về lòng nhân ái, sự sẻ chia và trách nhiệm trong cuộc sống. Đồng thời, bà cũng là tấm gương nhắc nhở chúng ta về hậu quả của sự vô tâm và thiếu trách nhiệm trong lời nói và hành động.

Qua nhân vật bà bán bỏng, Xuân Quỳnh không chỉ khắc họa hình ảnh một người lao động nghèo đầy lương thiện mà còn truyền tải những bài học quý giá về tình người và sự sẻ chia. Truyện ngắn "Bà bán bỏng cổng trường tôi" là một lời nhắc nhở sâu sắc về giá trị của tình người và tầm quan trọng của việc sống có trách nhiệm đối với nhau trong cuộc sống. Những đau khổ của bà bán bỏng và sự thức tỉnh của các nhân vật trong truyện sẽ mãi là bài học về lòng nhân ái và tinh thần đoàn kết mà mỗi người chúng ta cần phải ghi nhớ.