1. Mạch cảm xúc trong bài thơ Chiều tối (Mộ) 

Mở đầu: Cảm xúc buồn, cô đơn và lặng lẽ của thiên nhiên

Tác giả dùng những hình ảnh như “chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ”, “chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không” để gợi lên khung cảnh hoàng hôn trầm mặc, vắng lặng. Cảm giác tĩnh lặng, lạc lõng của thiên nhiên phản chiếu tâm trạng của người lữ khách, một nỗi niềm riêng, u buồn giữa cảnh vật rộng lớn nhưng trống trải.

Chuyển biến: Sự xuất hiện của yếu tố con người và ánh sáng sống động

Sự xuất hiện của “cô em xóm núi” làm bừng lên sức sống, sự cần mẫn và nhiệt huyết của con người dù đang đối mặt với khó khăn. Qua hình ảnh này, tác giả dần chuyển tải thông điệp về sức mạnh nội tâm, ý chí vượt lên nghịch cảnh. Hình ảnh “ánh hồng” – biểu tượng của lửa than rực rỡ – không chỉ làm dịu bớt không gian tối tăm mà còn ẩn chứa ý nghĩa của hy vọng, niềm tin vào ngày mai tươi sáng hơn.

Kết: Sự chuyển hóa từ buồn tẻ sang lạc quan

Mạch cảm xúc chuyển từ cảnh vật buồn tẻ, cô đơn sang một không gian ấm áp, sống động khi yếu tố con người và ánh sáng hiện hữu dần dần. Qua đó, bài thơ gửi gắm thông điệp: dù hoàn cảnh có đen tối đến đâu, niềm tin và sức sống của con người vẫn luôn cháy bỏng, dẫn lối vượt qua mọi thử thách.

2. Bài thơ Nguyên tiêu

Mở đầu: Tả cảnh thiên nhiên tráng lệ, tĩnh lặng và huyền ảo

Những câu thơ mở đầu đưa ta đến với cảnh đêm rằm tháng Giêng, khi trăng sáng soi rạng ngời, sông nước, trời đất giao hòa. Không gian thiên nhiên được khắc họa với vẻ đẹp hiếm có, mang lại cảm giác ngây ngất, đắm chìm trong sự huyền diệu của vũ trụ.

Chuyển biến: Liên hệ giữa thiên nhiên và cuộc sống cách mạng

Qua những hình ảnh như “thuyền ai” hoặc những nét vẽ của dòng chảy thời gian, tác giả dần đưa người đọc từ sự say mê trước vẻ đẹp thiên nhiên sang nhận thức về sức sống mãnh liệt của con người. Sự chuyển biến này không chỉ thể hiện mối quan hệ hòa quyện giữa tự nhiên và con người, mà còn ẩn chứa tinh thần đấu tranh, không khuất phục trước thời gian và khó khăn.

Kết: Niềm tin vào tương lai và sức mạnh cách mạng

Dù thiên nhiên có thay đổi theo dòng chảy của thời gian, nhưng tinh thần cách mạng – sự sống, nhiệt huyết của con người – vẫn trường tồn. Câu kết của bài thơ, với những ý niệm như “xuân dương chín chục còn xuân mấy lần”, nhấn mạnh sự bền bỉ của thời gian và khẳng định rằng những giá trị cao đẹp sẽ luôn tồn tại bất chấp mọi biến chuyển.