Tính kiêu ngạo là một vấn đề đáng suy ngẫm trong cuộc sống, được tác giả Trần Duy Phiên khéo léo đặt ra qua truyện ngắn "Nhện và Người." Câu chuyện kể về con nhện với sự tự hào về mạng tơ mình giăng và từ đó liên hệ đến sự kiêu ngạo của con người – khi quá tự phụ vào thành quả, quên đi sự nhỏ bé của bản thân trong vũ trụ bao la.
Trước hết, tính kiêu ngạo là biểu hiện của sự tự mãn, thái độ đề cao bản thân một cách thái quá và xem thường mọi thứ xung quanh. Trong truyện, con nhện tự hào về tơ nhện mà nó tạo ra, coi đó là thành quả tối ưu nhất, là trung tâm của thế giới. Tương tự, con người cũng nhiều lần rơi vào ảo tưởng về sự vượt trội của mình, tự cho rằng mình là chủ nhân của thiên nhiên và có thể chi phối tất cả. Chính sự kiêu ngạo này đã dẫn đến thái độ ích kỷ, thờ ơ với môi trường, làm tổn hại hệ sinh thái và gây ra hậu quả nghiêm trọng cho trái đất.
Truyện ngắn nhắc nhở chúng ta rằng kiêu ngạo không chỉ khiến con người trở nên cô lập mà còn làm mờ đi khả năng nhận ra giá trị thật sự của những điều xung quanh. Thành tựu của con người, dù vĩ đại, cũng chỉ là một phần rất nhỏ trong vũ trụ bao la. Như mạng tơ của nhện dù tinh xảo đến đâu cũng không thể tồn tại mãi mãi, con người cũng cần hiểu rằng mọi điều mình làm nên đều gắn liền với thiên nhiên, phụ thuộc vào nó để sinh tồn.
Hậu quả của tính kiêu ngạo không chỉ dừng lại ở tổn thất cho cá nhân mà còn gây ảnh hưởng đến xã hội. Người kiêu ngạo thường dễ rơi vào thất bại vì chủ quan và thiếu cầu tiến. Họ khó nhận ra sai lầm, không học hỏi từ những người khác và dẫn đến sự tụt hậu. Bài học từ truyện "Nhện và Người" là lời cảnh tỉnh để mỗi cá nhân nhìn lại bản thân, biết khiêm tốn, tôn trọng thiên nhiên, và sống hòa hợp với môi trường xung quanh.
Tóm lại, tính kiêu ngạo không chỉ làm mất đi giá trị của con người mà còn đe dọa sự cân bằng của thế giới tự nhiên. Hãy học cách khiêm nhường, biết ơn và nhìn nhận những điều lớn lao ngoài bản thân để sống ý nghĩa và góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.